«Μηχανάκια, γουρούνες, τώρα και ηλεκτρικά μικρά αυτοκίνητα. Και να φανταστείς ότι στο νησί κανονικά απαγορεύονται τα αυτοκίνητα». Η Μαρίνα Λεωνιδοπούλου, σύμβουλος Επικοινωνίας στην εταιρεία Out of the Box, περιγράφει για τις Σπέτσες.
«Κυριακή 1 Σεπτεμβρίου και έχουμε πάει στη Ραφήνα να πάρουμε το πλοίο για το νησί. Περιμένουμε, περιμένουμε και όταν τελικά έφτασε, αποβίβαζε κόσμο πάνω από μία ώρα. Κοιταχθήκαμε και ήταν φανερό ότι αναρωτιόμασταν το ίδιο πράγμα. «Πού χωρούσαν όλοι αυτοί;». Ξέραμε όμως ότι ήταν οι τελευταίοι. Τον Σεπτέμβρη ξαφνικά γίνεται ένα κλικ». Η Ειρήνη Κακουλίδου δημοσιογράφος, περιγράφει για την Τήνο.
«Εχω δύο χρόνια να πάω. Δεν αντέχω που πρέπει να παρκάρω ένα χιλιόμετρο μακριά για να πάω στο διπλανό χωριό να πιω καφέ. Στην παραλία που παιδί κατέβαινα με τα πόδια και βουτούσα, τώρα δεν μπορώ να περάσω να φτάσω στο νερό». Η Αγγελική Σταματέλου, ιδιοκτήτρια καταστήματος ρούχων, περιγράφει για τη Λευκάδα.
Το σπίτι στο νησί, η ραστώνη υπό τον ήχο τον τζιτζικιών, το φαγητό σε καφενεία που κρύβουν θησαυρούς και οι καλοκαιρινές παρέες που σμίγουν κάθε Ιούλιο και Αύγουστο σαν να μην πέρασε μια μέρα, δεν είναι πια εδώ ή τουλάχιστον όχι με τον ίδιο τρόπο. Οι νέες συνθήκες τουριστικής ανάπτυξης οδηγούν τους ανθρώπους που έχουν σπίτια σε νησιά ή και σε άλλα σημεία όπου υπάρχει μεγάλη τουριστική ανάπτυξη, να τα απαρνιούνται τους καλοκαιρινούς μήνες και –εφόσον οι συνθήκες ζωής τους το επιτρέπουν– να επανέρχονται τον Σεπτέμβρη. Είναι που διαλέγουν να τα χρησιμοποιήσουν ως airbnb για να κερδίσουν επιπλέον εισόδημα; «Οχι απαραίτητα. Εγώ ας πούμε δεν το έχω βάλει στην πλατφόρμα γιατί για να το κάνω, χρειάζεται ανακαίνιση. Απλώς δεν θέλω να είμαι εκεί όταν γίνεται χαμός και να ταλαιπωρούμαι για όλα. Αυτό δεν είναι διακοπές», λέει στην «Κ» ο Π.Κ. από τη Σίφνο.
Η Ειρήνη Κακουλίδου αγόρασε ένα παλαιό πέτρινο σπίτι το 1991 στο χωριό Τριάνταρος της Τήνου. Εκείνη την εποχή ήταν απλώς ένα όμορφο χωριό με ωραία θέα, ένα μικρό κουτούκι που έμενε ανοιχτό χειμώνα – καλοκαίρι και μια ταβέρνα που σέρβιρε κρέας από τα ζώα του ιδιοκτήτη.
Σήμερα στο ίδιο χωριό που πλέον είναι διάσημο και έχει γίνει σκηνικό για εκατομμύρια selfies, λειτουργούν ταυτόχρονα ένα all day bar όπου θα πρέπει να κλείσεις τραπέζι μέρες πριν για να κάτσεις λίγη ώρα, συχνά με αρκετούς επίδοξους πελάτες να κοιτούν το πιάτο σου. Ενα ποτάδικο, ένα κυριλέ εστιατόριο, ενώ στις παρυφές του χωριού σε ξενοδοχείο πολυτελείας μαγειρεύει γνωστός σεφ. Η ατμόσφαιρα στο χωριό έχει αλλάξει. «Στο σπίτι που βρίσκεται μπροστά στο δικό μας ζούσε μια οικογένεια μόνιμα. Τώρα το έχει αγοράσει ένας Αγγλος. Οι μόνιμοι έχουν φύγει. Δεν βρίσκεσαι πλέον σε ένα χωριό της Τήνου, αλλά σε ένα χωριό του ΟΗΕ», περιγράφει η κ. Κακουλίδου.
Για την ίδια και την οικογένειά της το σπίτι στο χωριό της Τήνου ήταν –και είναι– το λημέρι τους. «Επί τρεις δεκαετίες ερχόμασταν συνέχεια, έγινε το χωριό μας. Εδώ μεγαλώσαμε τα παιδιά μας, εδώ περάσαμε τον κορωνοϊό. Ομως τα τελευταία χρόνια έχουμε αποφασίσει να μην ερχόμαστε τις 40 μέρες που διαρκεί η φουλ σεζόν, δηλαδή από 20 Ιουλίου έως τέλος Αυγούστου», διηγείται.
Στο φουλ οι «μηχανές»
Είναι η εποχή που οι μηχανές της τουριστικής βιομηχανίας δουλεύουν στο φουλ, αλλά και πάλι δεν φτάνει. «Για να πας σε ένα μαγαζί να φας, πρέπει να έχεις κλείσει τραπέζι μέρες πριν. Αλλά και πάλι οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν σε τόσο κόσμο. Στα εστιατόρια οι ιδιοκτήτες κάνουν τον τροχονόμο και οι σερβιτόροι δεν σε κοιτάνε. Για να σε χαιρετήσουν, ούτε συζήτηση. Το ρεύμα πέφτει, το νερό κόβεται. Δεν αντέχει το νησί, δεν υπάρχουν υποδομές για τόσους ανθρώπους», περιγράφει η κ. Κακουλίδου.
Οσο για τις τιμές, «σε ένα σουβλατζίδικο, δύο καλαμάκια, μία σαλάτα και μια μπίρα 18 ευρώ», κάνει τον λογαριασμό η Ειρήνη Κακουλίδου.
Ισως αυτός είναι και ο λόγος που πολλοί τουρίστες προτιμούν να τρώνε από το σούπερ μάρκετ. Πηγές από μεγάλο σούπερ μάρκετ του νησιού αναφέρουν ότι τον Αύγουστο πωλούνταν πάνω από 2.000 έτοιμα γεύματα ημερησίως σε μια προσπάθεια των τουριστών να περιορίσουν τα έξοδα.
Η Ειρήνη Κακουλίδου δηλώνει τυχερή που μπορεί να κανονίσει το πρόγραμμά της και να βρεθεί στο χωριό τον Σεπτέμβριο, όταν με ένα κλικ αλλάζει εντελώς ο ρυθμός ζωής στο νησί. Στο σούπερ μάρκετ δεν έχει κόσμο και τα ωράρια των καταστημάτων αλλάζουν, ανοίγουν πλέον αργά το απόγευμα, αφού δεν υπάρχει τόσο μεγάλη ανάγκη για brunch. «Ακόμη και οι ξένοι που είχαν αγοράσει σπίτια εδώ, νοικιάζουν τα σπίτια τους το καλοκαίρι και επιστρέφουν το φθινόπωρο», καταλήγει.
Η Μαρίνα Λεωνιδοπούλου και ο σύντροφός της –ο οποίος είναι από το νησί– πηγαίνουν στις Σπέτσες εδώ και 13 χρόνια. Ομως φέτος αποφάσισαν να μην μπλέξουν με την τρέλα που επικρατεί στο νησί τον Αύγουστο. «Πήγαμε τον Ιούνιο και τώρα που ήρθε ο Σεπτέμβρης επιστρέψαμε.
«Δεν θέλω να μαζέψω τα πράγματά μου, να οργανώσω το καλοκαίρι μου και τελικά να καταλήξω να συνωστίζομαι στις Σπέτσες. Για να κάτσεις στην παραλία πρέπει να κλείσεις ξαπλώστρα. Το καφενείο, όπου πίναμε καφέ και πριν από λίγα χρόνια άρχισε να βγάζει και κάποια μεζεδάκια, κλείνει πια τραπέζια. Ενα από τα συστατικά των διακοπών είναι η έλλειψη άγχους. Αλλιώς τι να το κάνεις;», αναρωτιέται η Μαρίνα.
Οι Σπέτσες είχαν πάντα έλλειψη νερού, όμως τώρα το πρόβλημα έχει διογκωθεί. «Το νερό ερχόταν πάντα με υδροφόρα από την Πελοπόννησο, χάλια νερό αλλά τι να κάνεις. Τώρα βέβαια δεν φτάνει. Κάνεις μπάνιο και δεν ξέρεις αν θα το κόψουν και θα μείνεις με τις σαπουνάδες. Σκέψου να έχεις πληρώσει ένα ξενοδοχείο 200-300 ευρώ τη βραδιά και να σου κόβουν και το νερό», λέει. Ιούλιο, Αύγουστο όλοι τρέχουν, αλλά και πάλι η εξυπηρέτηση δεν είναι καλή. «Βλέπεις τα αυτοκίνητα να πηγαίνουν συνέχεια πάνω-κάτω, δεν προλαβαίνουν να αδειάζουν τους βόθρους. Και τα σκουπίδια; Νομίζω έχει αρχίσει να γεμίζει και πάλι η παράνομη χωματερή του νησιού», λέει με επιφύλαξη.
Για ποτό το απόγευμα
Το οικογενειακό της σπίτι στη Λευκάδα η Αγγελική Σταματέλου το θυμάται να κτίζεται όσο ήταν παιδί. Για την ακρίβεια περιγράφει ότι βοήθησε στο κτίσιμό του. «Θυμάμαι ότι έκανα 10-15 μπάνια τον Αύγουστο που πηγαίναμε όταν ο μπαμπάς μου είχε άδεια. Τις υπόλοιπες μέρες δεν προλαβαίναμε γιατί βοηθούσαμε τους μαστόρους. Ξυπνούσαμε 7 η ώρα το πρωί για να φτιάξουμε τους καφέδες. Με το καρότσι κουβαλούσαμε νερό από το πηγάδι για να κάνουν τη λάσπη για τα πλακάκια. Κυριολεκτικά τα παιδιά βοηθούσαμε στο χτίσιμο. Από τον καιρό που θυμάμαι τον εαυτό μου είμαι εκεί», λέει με νοσταλγία. Ομως τα δύο τελευταία χρόνια δεν έκανε διακοπές στο νησί της. Εχει δύο παιδιά που πηγαίνουν σχολείο, οπότε καλοκαιρινές διακοπές σημαίνει απαραίτητα Ιούλιος ή Αύγουστος. Τους δύο αυτούς μήνες στο νησί γίνεται το αδιαχώρητο από τουρίστες Ελληνες και ξένους, οπότε προτιμά την… Αθήνα. «Για να πας για μπάνιο ή για καφέ, χρειάζεται τεράστια υπομονή ή να έχεις σχεδιάσει να κάνεις τα πάντα σε ώρες που δεν κυκλοφορούν οι υπόλοιποι», λέει με ένταση και συμπληρώνει ότι «δεν είναι διακοπές η ταλαιπωρία, ακόμη και αν συμβαίνει σε ένα νησί». Τις διάσημες παραλίες του νησιού έτσι και αλλιώς τις απέφευγε πάντα. Αλλά και οι «μικρές και απάτητες» έχουν γεμίσει κόσμο.
«Το να πηγαίνω στην παραλία που βρίσκεται κάτω από το χωριό μου, εκεί όπου πήγαινα με τα πόδια παιδί και έκανα μπάνια, και να μην μπορώ να παρκάρω πουθενά, δεν θεωρώ ότι είναι διακοπές και ξεκούραση. Εννοείται ότι δεν πρόκειται για καμία διάσημη παραλία», περιγράφει. Στην πόλη της Λευκάδας για σουλάτσο και ποτό; Δύσκολο, αν δεν έχεις προνοήσει να πας από το… απόγευμα.
«Το βράδυ, όπως είναι λογικό, θέλω να κατέβω να πιω μια μπίρα στη Λευκάδα. Ομως για να το κάνω αυτό πρέπει να υποστώ μεγάλη ταλαιπωρία. Το χωριό μου είναι δέκα λεπτά με το αυτοκίνητο, ίσως και λιγότερο από τη Λευκάδα, σε κανονικές συνθήκες. Οχι όμως Ιούλιο – Αύγουστο. Αυτές τις μέρες θα πρέπει να παρκάρω το αυτοκίνητο ένα χιλιόμετρο μακριά από το μέρος που θα κάνω βόλτα. Να παρκάρω στο Κολωνάκι για να πάω να πιω ποτό στο Παγκράτι; Μπα!». Η άλλη λύση, λέει η Αγγελική Σταματέλου, είναι «να προλάβεις πριν σε προλάβουν». Δηλαδή, να φύγεις γρήγορα πριν τους άλλους από την παραλία, να κάνεις γρήγορα μπάνιο και να φτάσεις στην πόλη στις 7 το απόγευμα. «Τότε θα βρεις σχετικά κοντά να παρκάρεις. Αλλά ακόμα έχει ντάλα ήλιο, δεν το λες και βραδινό ποτό», καταλήγει.
