Για το χωριό ο γιατρός ήταν ένα φάντασμα. Ανέλαβε υπηρεσία στο περιφερειακό ιατρείο Αντίκυρας, στη Βοιωτία, στις αρχές του 2023. Από τους περίπου 1.500 κατοίκους, όμως, ελάχιστοι τον είχαν δει ή γνώριζαν το όνομά του. Ακόμη και σήμερα, κάποιοι δυσκολεύονται να τον περιγράψουν ή αγνοούν παντελώς την ύπαρξή του. Ο Νίκος Βαλαούρας, πρώην στέλεχος στην τοπική αυτοδιοίκηση επί τρεις δεκαετίες και ιδιοκτήτης ψαροταβέρνας στον παραλιακό δρόμο, συνήθως θυμάται καλά πρόσωπα και ονόματα. Το μαγαζί του απέχει μόλις 300 μέτρα από το ιατρείο. Αλλά με αυτόν τον άνθρωπο δεν είχε ανταμώσει.
«Ακουσα από κάποια γερόντια μόνο, που τους είχε γράψει φάρμακα, ότι ήταν κάπως γεμάτος και ψηλός», λέει, δίχως σιγουριά. «Παλιά οι αγροτικοί γιατροί που διορίζονταν εδώ άλλαζαν κάθε χρόνο, αλλά ανακατεύονταν με τον κόσμο, είχαν παρουσία, μιλούσαμε. Αυτόν δεν τον ήξερε κανένας».
Ο ηλικίας 51 ετών επιμελητής Β΄ Γενικής Ιατρικής, με σπουδές σε Πανεπιστήμιο της Λευκορωσίας και μοναδικός γιατρός στη μονοθέσια δομή της Αντίκυρας, συνελήφθη στις 13 Σεπτεμβρίου. Κατηγορείται μαζί με άλλα 16 άτομα, στους οποίους περιλαμβάνονται γιατροί, ιδιοκτήτες και υπάλληλοι φαρμακείων στην Αττική και ένας ιατρικός επισκέπτης, για ψευδείς συνταγογραφήσεις, που προκάλεσαν ζημία άνω των 3,5 εκατ. ευρώ στον ΕΟΠΥΥ.
3.516 ΑΜΚΑ χρησιμοποιήθηκαν παράνομα από τους κατηγορουμένους. Αρκετοί εξ αυτών ανήκουν σε μετανάστες. Σε κάποιες περιπτώσεις, οι κάτοχοί τους είτε είχαν απελαθεί είτε βρίσκονταν σε κέντρα κράτησης.
Σύμφωνα με την έρευνα της Οικονομικής Αστυνομίας, στον 51χρονο αποδίδεται βασικός ρόλος στο κύκλωμα. Κατηγορείται ότι εξέδιδε ψευδείς συνταγές χρησιμοποιώντας σε κάποιες περιπτώσεις ΑΜΚΑ μεταναστών, εκ των οποίων ορισμένοι είτε βρίσκονταν υπό κράτηση είτε είχαν εγκαταλείψει τη χώρα. Ακόμη φέρεται να συνταγογραφούσε σκευάσματα που δεν δικαιολογούνται από την αναγραφόμενη διάγνωση και χορηγούσε ψυχιατρικά φάρμακα σε διπλάσιες ή πολλαπλάσιες από τις εγκεκριμένες δόσεις. Μέσα σε τέσσερα χρόνια, σύμφωνα με τη δικογραφία, έγραψε 186 φορές ένα αντιψυχωσικό φάρμακο, που χορηγείται για τη θεραπεία της σχιζοφρένειας και της διπολικής διαταραχής, στους γονείς του, στη σύζυγό του και σε δύο παιδιά του.
Πέρα από τη λεπτομερή εξέταση των συνταγογραφήσεών του, τα στελέχη της Οικονομικής Αστυνομίας έλυσαν και έναν ακόμη γρίφο: Γιατί ο μοναδικός γιατρός δημόσιας δομής σε ένα παραθαλάσσιο χωριό της Στερεάς Ελλάδας ήταν παντελώς άγνωστος στους περισσότερους κατοίκους του;
90.186 συνταγές εκδόθηκαν ψευδώς από το κύκλωμα, σύμφωνα με την έρευνα της Οικονομικής Αστυνομίας.
Οι αστυνομικοί εντόπισαν ότι είχε διπλή ζωή. Σύμφωνα με την έρευνά τους, στοιχεία του 51χρονου βρέθηκαν και στο μητρώο ιατρών Κύπρου. Φέρεται να είχε μεταναστεύσει εκεί τα τελευταία χρόνια και μάλιστα εμφανίζεται να έχει τοποθετηθεί σε Κέντρο Υγείας ορεινού οικισμού με λιγότερους από 100 μόνιμους κατοίκους. Παράλληλα, όμως, διατηρούσε τη θέση του και στο ιατρείο της Αντίκυρας, το οποίο επισκεπτόταν σπάνια.
Τα παράπονα
Τα πρώτα παράπονα για την απουσία του έφτασαν σε ένα από τα φαρμακεία του χωριού. «Μας έπαιρναν τηλέφωνο ασθενείς και ρωτούσαν πού είναι ο γιατρός, αν ξέρουμε πότε θα ανοίξει το ιατρείο», επισημαίνει στην «Κ» υπάλληλος φαρμακείου στην Αντίκυρα, η οποία ζήτησε να μη δημοσιοποιηθεί το όνομά της. Οπως εξηγεί η ίδια, ο γιατρός θα έπρεπε να βρίσκεται στο πόστο του από Δευτέρα έως Παρασκευή, μεταξύ 08.00 και 15.00.
Τον Αύγουστο, και ενώ σε Αντίκυρα και Δίστομο τον αναζητούσαν συνάδελφοι και ασθενείς, εκείνος έδωσε συνέντευξη στην οποία υποστήριζε ότι ζει στην Κύπρο την τελευταία εξαετία.
Στο παρελθόν, όταν συνηθιζόταν να τοποθετούνται εκεί με ετήσια θητεία αγροτικοί γιατροί, το ιατρείο παρέμενε ανοιχτό τουλάχιστον τέσσερις ημέρες την εβδομάδα. Μπορεί να έκλεινε μόνον εάν ο γιατρός δικαιούτο κάποιο ρεπό έπειτα από εφημερία. Σε κάθε περίπτωση, όμως, στην εξώπορτα υπήρχε πάντοτε ένας πίνακας που ενημέρωνε τους ντόπιους αναλυτικά για τις ημέρες και ώρες λειτουργίας. Με τον νέο γιατρό, αυτό φαίνεται πως άλλαξε. Το ιατρείο ήταν συνήθως κλειστό και στη θέση του προγράμματος είχε κολλήσει ένα χαρτί μόνο με το τηλέφωνό του.
«Τον είχαμε γνωρίσει», λέει η υπάλληλος του φαρμακείου. «Αλλά ήταν ελάχιστη η συνεργασία μας, γιατί ερχόταν περίπου κάθε 15 ημέρες. Μας είχε πει ότι είναι παντρεμένος με μια γυναικολόγο. Δεν είχε μιλήσει σε εμάς ποτέ για την Κύπρο. Ηταν μια παράξενη συνθήκη στην οποία είχαμε προσαρμοστεί όλοι».
Ο υπεύθυνος του προγράμματος «Βοήθεια στο σπίτι» στην Αντίκυρα είχε αναθαρρήσει μόλις ενημερώθηκε πέρυσι για την άφιξη του γενικού γιατρού στο χωριό. «Φάνηκε πρόθυμος και φιλικός όταν τον γνώρισα, σκέφτηκα ότι θα μπορέσουμε να συνεργαστούμε», θυμάται. «Αλλά την τρίτη ή τέταρτη φορά που τον αναζήτησα, δεν τον βρήκα. Ελειπε συνέχεια. Είχε αφήσει ένα κινητό τηλέφωνο για να τον καλούμε, αλλά δεν γινόταν να δουλέψω έτσι για τους περίπου 40 ανθρώπους που εξυπηρετώ. Οπότε συνέχισα με τους άλλους γιατρούς στο Δίστομο».
3,5 εκατ. ευρώ υπολογίζεται ότι είναι η ζημία του ΕΟΠΥΥ από τις πλαστές συνταγογραφήσεις κατά την πολυετή δράση των μελών του κυκλώματος.
Το ίδιο μοτίβο φαίνεται ότι ακολούθησαν και άλλοι κάτοικοι του χωριού. Συμβιβάστηκαν με την απουσία ή στρέφονταν, ούτως ή άλλως, σε γειτονικές υγειονομικές υπηρεσίες όπου υπήρχε προσωπικό που γνώριζαν καλά και εμπιστεύονταν. Ο Ευστάθιος Λεοντόπουλος, πρόεδρος στη δημοτική κοινότητα Αντίκυρας, σημειώνει ότι δεν είχε επισκεφθεί ποτέ το περιφερειακό ιατρείο στο χωριό του και δεν γνώριζε τον 51χρονο. Οπως συνηθίζεται στην περιοχή, κάλυπτε τις ανάγκες του σε άλλες δημόσιες ιατρικές δομές στην Παραλία Διστόμου, σε απόσταση λιγότερη των 10 χιλιομέτρων, ή στο Δίστομο σε απόσταση περίπου 13 χιλιομέτρων. Εάν υπήρχε μεγαλύτερη ανάγκη θα επισκεπτόταν το γενικό νοσοκομείο Λιβαδειάς.
Εκτός πόστου
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», ο συντονιστής επιστημονικής λειτουργίας του Κέντρου Υγείας Διστόμου, όπου υπάγεται το ιατρείο της Αντίκυρας, είχε θορυβηθεί από τη συμπεριφορά του γιατρού. Ο 51χρονος προσπαθούσε με διάφορες δικαιολογίες να λείπει, αλλά να είναι καλυμμένος υπηρεσιακά. Φέρεται να προφασιζόταν ότι είχαν πεθάνει και οι δύο γονείς του και έπρεπε να οργανώσει τις κηδείες τους, ή ότι η γυναίκα του ήταν βαριά άρρωστη και νοσηλευόταν σε μονάδα εντατικής θεραπείας. Σε άλλες περιπτώσεις μάζευε ρεπό από εφημερίες που πραγματοποιούσε σε διάφορες υγειονομικές δομές της ευρύτερης περιοχής.
Μια φορά τον είχε αναζητήσει ο επικεφαλής του Κέντρου Υγείας Διστόμου, χωρίς να τον εντοπίσει στο πόστο του. Ο 51χρονος φέρεται να υποστήριξε ότι είχε μεταβεί σε σπίτι επτά χιλιόμετρα μακριά για να τοποθετήσει καθετήρα σε ασθενή. Τους τελευταίους μήνες, ωστόσο, η κατάσταση είχε ξεφύγει και είχαν γίνει συστάσεις στον γιατρό να βρίσκεται πιο συχνά στη θέση του.
3.679 φορές μέσα σε τέσσερα χρόνια είχε συνταγογραφήσει αντιψυχωσικό φάρμακο ο γενικός γιατρός που φέρεται ως επικεφαλής του κυκλώματος, με συνολική δαπάνη για τον φορέα ασφάλισης 591.824 ευρώ.
Ωσπου τον περασμένο Αύγουστο δημοσιεύθηκε ένα ρεπορτάζ για Ελληνες γιατρούς οι οποίοι εργάζονται πλέον στην Κύπρο. Μεταξύ άλλων περιελάμβανε και την επώνυμη μαρτυρία του 51χρονου. Το δημοσίευμα έγινε αντιληπτό από τον επικεφαλής στο Κέντρο Υγείας Διστόμου και σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» έχει περιληφθεί στη δικογραφία που σχημάτισε η Οικονομική Αστυνομία. Σε εκείνη τη συνέντευξη, ο γιατρός υποστήριζε ότι ζει στην Κύπρο την τελευταία εξαετία μαζί με την επίσης γιατρό σύζυγό του. Παράλληλα με την ποινική διαδικασία, από την 5η Υγειονομική Περιφέρεια έχει ζητηθεί ένορκη διοικητική εξέταση για να διαπιστωθούν πειθαρχικές ευθύνες.
Η «Κ» επικοινώνησε με εκπρόσωπο του Οργανισμού Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας της Κύπρου και έθεσε το ερώτημα πώς ο ίδιος άνθρωπος φέρεται να εργαζόταν παράλληλα και εκεί, σε δημόσια δομή. Από την κυπριακή πλευρά δεν έγινε κάποιο σχόλιο, καθώς ανέμεναν να ενημερωθούν επισήμως από τις ελληνικές δικαστικές αρχές ή από το υπουργείο Υγείας. Ούτε μια νοσηλεύτρια στο κυπριακό Κέντρο Υγείας, με την οποία μίλησε τηλεφωνικά η «Κ», ήταν σε θέση να εξηγήσει αυτή την ασυνήθιστη ιστορία. Ακουγόταν να τα έχει χαμένα.
Από την Οικονομική Αστυνομία έλεγξαν το σύστημα αεροπορικών αφίξεων και αναχωρήσεων και διαπίστωσαν ότι ο γιατρός ταξίδευε συχνά μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ηνωμένου Βασιλείου. Μπορεί να παρέμενε για δέκα ημέρες στην Ελλάδα και έπειτα να έλειπε για ένα μήνα. Σύμφωνα με τη δικογραφία, διαπιστώθηκε ότι στο παρελθόν διατηρούσε ιδιωτικό ιατρείο και στην Αττική. Ωστόσο φαίνεται ότι εξέδιδε συνταγές κυρίως από τις δημόσιες μονάδες υγείας στις οποίες είχε εργαστεί και όχι από το ιδιωτικό ιατρείο του.
Το ψάρεμα των ΑΜΚΑ και το λαθρεμπόριο Ozempic
Στη δικογραφία περιγράφεται η συνεργασία που φέρεται να είχε ο 51χρονος γενικός γιατρός με έναν μεσάζοντα, γνωστό με το ψευδώνυμο «Μισέλ». Δεν είναι ξεκάθαρο πώς γνωρίστηκαν οι δυο τους. Οι αστυνομικοί αναφέρουν στην έρευνά τους ότι ο μεσάζοντας συνήθως αλίευε ΑΜΚΑ μεταναστών με τους οποίους ο γιατρός εξέδιδε ψευδείς συνταγές. Επιλέγονταν κυρίως μετανάστες, γιατί δεν είχαν ενεργοποιήσει την άυλη συνταγογράφηση και δεν θα ήταν σε θέση να διαπιστώσουν άμεσα ότι τα στοιχεία τους χρησιμοποιούνται παράνομα. Μεταξύ άλλων, διαπιστώθηκε ότι ο γιατρός εξέδωσε ψευδείς συνταγές στα στοιχεία ενός αλλοδαπού όσο εκείνος απουσίαζε στην Αλβανία, με συνολική ζημία για τον ΕΟΠΥΥ 27.557 ευρώ.
Ακόμη στον ΑΜΚΑ άλλου ατόμου εκδόθηκαν και εκτελέστηκαν συνταγές με συνολική δαπάνη για τον φορέα ασφάλισης άνω των 11.000 ευρώ, ενώ ο υποτιθέμενος ασθενής κατά την επίμαχη περίοδο ήταν έγκλειστος στον Κορυδαλλό. Σε άλλη περίπτωση, ο γιατρός φέρεται να εκμεταλλεύθηκε ένα κενό του συστήματος χρησιμοποιώντας δύο διαφορετικούς αριθμούς ΑΜΚΑ που είχαν εκδοθεί για το ίδιο πρόσωπο. Πολλές από τις συνταγές του γιατρού είχαν συνταχθεί όταν εκείνος έλειπε στην Κύπρο.
69 φορές είχε συνταγογραφήσει ο γενικός γιατρός το ίδιο φάρμακο στη μητέρα του, ενώ άλλες 117 φορές είχε εκδώσει αντίστοιχες συνταγές για τον πατέρα του, τη σύζυγό του και δύο παιδιά του. Το συγκεκριμένο φάρμακο χρησιμοποιείται κυρίως για τη θεραπεία της σχιζοφρένειας και της διπολικής διαταραχής.
Ακόμη, σύμφωνα με την αστυνομική έρευνα, ο γιατρός φέρεται να εξήγε παράνομα από την Ελλάδα και να διέθετε προς πώληση στην Κύπρο το σκεύασμα Ozempic. Σε μία από τις τηλεφωνικές συνομιλίες του, την οποία κατέγραψαν οι αστυνομικοί, φέρεται να περιγράφει την πρακτική του: Πώς συνταγογραφεί ψευδώς το φάρμακο, πληρώνει έπειτα το ποσό που αντιστοιχεί στη συμμετοχή του ασφαλισμένου και το πουλάει στην Κύπρο με κέρδος 50 ευρώ ανά σκεύασμα.
Πριν από μήνες, η Διεύθυνση Φαρμάκου του ΕΟΠΥΥ είχε ελέγξει τον γιατρό σχετικά με τη συνταγογράφηση σκευασμάτων βιταμίνης D, μαγνησίου και σιδήρου, καθώς είχε διαπιστωθεί ότι τα χορηγούσε σε μεγάλες ποσότητες. Ο έλεγχος τότε αφορούσε την περίοδο από τον Ιανουάριο του 2023 έως τον Μάρτιο του 2024, καθώς υπήρχαν ισχυρές ενδείξεις ότι οι συνταγογραφήσεις είχαν πραγματοποιηθεί εν αγνοία των ασθενών. Ο γιατρός κλήθηκε για έγγραφες εξηγήσεις.
Για το επίμαχο διάστημα, ο ΕΟΠΥΥ διαπίστωσε ότι το μεγαλύτερο πλήθος των συνταγών του (σε ποσοστό 49,55%) εκτελούνταν σε ένα φαρμακείο. Ακόμη τρεις φαρμακευτικές εταιρείες αποτελούν άνω του 90% της δαπάνης του γιατρού, ενώ κατά 65% οι ασθενείς του είναι ανασφάλιστοι. Η επιλογή των ανασφάλιστων δεν θεωρείται τυχαία, καθώς έχουν μηδενική συμμετοχή στη φαρμακευτική περίθαλψη και η δαπάνη αναλαμβάνεται εξ ολοκλήρου από τον ΕΟΠΥΥ.
