ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Σε σαφή προειδοποίηση ότι η πρόοδος στην αντιμετώπιση του ρατσισμού, στην ενίσχυση της στήριξης των κοινοτήτων των Ρομά και μείωσης των διακρίσεων έναντι της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας είναι εξαιρετικά εύθραυστη, λόγω της αυξανόμενης πόλωσης των ευρωπαϊκών κοινωνιών, προχώρησε χθες η Κομισιόν. Λίγο πριν από την έναρξη του νέου θεσμικού κύκλου της, η Κομισιόν υπενθυμίζει ότι στις πολιτικές προτεραιότητες της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είναι να αναθέσει σε νέο επίτροπο την ανανέωση της στρατηγικής αντιμετώπισης του ρατσισμού και των αντίστοιχων στρατηγικών σχεδίων για ίση μεταχείριση των Ρομά, αλλά και προστασίας της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας.
Στο πλαίσιο αυτό, η Κομισιόν υιοθέτησε χθες τρεις εκθέσεις για τον τερματισμό των διακρίσεων και το «χτίσιμο μιας Ενωσης Ισότητας». Οι εκθέσεις σημειώνουν –ανάμεσα σε άλλα– ότι τα κράτη-μέλη θα πρέπει να εντατικοποιήσουν τη συλλογή στοιχείων ώστε να καταγράφουν την πρόοδο όσον αφορά την ένταξη των Ρομά, που εξακολουθεί να είναι ανεπαρκής. Μάλιστα, στη νέα κοινοβουλευτική περίοδο, οι 6 εκατομμύρια Ευρωπαίοι πολίτες Ρομά –η μεγαλύτερη εθνική μειονότητα της Ευρώπης– δεν εκπροσωπούνται καθόλου στο Ευρωκοινοβούλιο.
Τρεις πυλώνες
«Η Ευρώπη έχει ακόμα μακρύ δρόμο για να επιτευχθεί πραγματική ισότητα για τους Ρομά», αναφέρει η Κομισιόν. Γι’ αυτό προτείνεται μια ολοκληρωμένη προσέγγιση τριών πυλώνων, ώστε να προωθηθεί: ισότητα, οικονομική και κοινωνική ενσωμάτωση και συμμετοχή των Ρομά στην πολιτική, κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική ζωή. Το πλαίσιο έχει συμφωνηθεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το 2021 και συνεπώς τα κράτη-μέλη έχουν δεσμευτεί να εφαρμόσουν εθνικά στρατηγικά σχέδια για τους Ρομά και να καταγραφούν –για πρώτη φορά– ποσοτικοί στόχοι έως το 2030. Κάθε δύο χρόνια πρέπει να καταθέτουν στοιχεία για τη σύνταξη σχετικής έκθεσης, με την επόμενη να αναμένεται το 2025.
Στην έκθεση της Κομισιόν με στοιχεία που συλλέχθηκαν το 2023, η Ελλάδα καταγράφεται σε ειδική παράγραφο «παραδειγμάτων υποσχόμενης εξέλιξης», καθώς έχει δημιουργήσει κυβερνητική επιτροπή για την ενσωμάτωσή τους, στο πλαίσιο της εθνικής στρατηγικής 2021-2030. Σχετικά με την αντιμετώπιση του «αντιαθιγγανισμού» –βασικής αιτίας αποκλεισμού των Ρομά–, η χώρα μας καταγράφει αρκετές περιπτώσεις εχθρότητας εναντίον τους, ωστόσο δεν έχει αναγνωρίσει τον όρο στο νομικό της πλαίσιο «ως ξεχωριστή μορφή ρατσισμού», σε αντίθεση με την πλειονότητα των «27».
Οσον αφορά την εκπαίδευση, η Ελλάδα αποτελεί ένα από τα συνολικά δεκατέσσερα κράτη-μέλη που έχουν λάβει πρόσθετα μέτρα, κυρίως για την αντιμετώπιση του φαινομένου «εγκατάλειψης του σχολείου». Η Βουλγαρία, η Ιταλία και η Ισπανία έχουν σημειώσει, ωστόσο, πρόοδο όσον αφορά τη στέγαση και τη διευκόλυνσή τους στον τομέα της εργασίας, μέσω χρηματοδοτούμενων ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Η Ελλάδα, που φιλοξενεί μεγάλο πληθυσμό Ρομά (δεν καταγράφεται ο ακριβής αριθμός) είναι ένα από τα δύο κράτη-μέλη, μαζί με τη Φινλανδία, όπου καταγράφεται μόνο το φαινόμενο του «χωρικού διαχωρισμού», λόγω καταυλισμών, αλλά όχι και εκπαιδευτικού διαχωρισμού, που ισχύει σε δώδεκα χώρες. Πάντως, καλείται από την Κομισιόν να προσδιορίσει κοινοτικούς και εθνικούς πόρους για την εξάλειψή του.
Για την ενίσχυση της συμμετοχής των Ρομά στην κοινωνική, πολιτική και οικονομική ζωή, η Ελλάδα είναι ένα από τα δέκα κράτη-μέλη όπου λειτουργούν σχετικές μη κυβερνητικές οργανώσεις, που συμμετέχουν ως πλήρη μέλη στις αρμόδιες επιτροπές παρακολούθησης των ευρωπαϊκών επιδοτούμενων προγραμμάτων.
