Ολική αναμόρφωση του κώδικα λειτουργίας της τοπικής αυτοδιοίκησης επεξεργάζεται η κυβέρνηση προκειμένου να αντιμετωπισθούν δυσλειτουργίες, να απαλειφθούν παρωχημένες διατάξεις και να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο που θα βοηθάει στην προσαρμογή της τοπικής αυτοδιοίκησης στις απαιτήσεις της σημερινής εποχής. Για τον λόγο αυτό στο σχέδιο νόμου του υπουργείου Εσωτερικών που κατατέθηκε στη Βουλή, με τίτλο «Ρυθμίσεις για τους χερσαίους συνοριακούς σταθμούς, την ενίσχυση των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και λοιπές διατάξεις», προβλέπεται (άρθρο 39) η σύσταση μονάδας σύνταξης και εφαρμογής κώδικα τοπικής αυτοδιοίκησης στην κεντρική υπηρεσία του υπουργείου Εσωτερικών, η οποία θα υπάγεται απευθείας στον υπουργό. Αρμοδιότητα της συγκεκριμένης μονάδας είναι η συνεργασία με τους εκπροσώπους του Α΄ και Β΄ βαθμού αυτοδιοίκησης «για τη συλλογή, επεξεργασία, επικαιροποίηση, αναμόρφωση και κωδικοποίηση του θεσμικού πλαισίου που διέπει την τοπική αυτοδιοίκηση στην Ελλάδα».
«Οι διατάξεις που αφορούν τη λειτουργία της τοπικής αυτοδιοίκησης, ειδικά όσον αφορά τις Περιφέρειες, βρίσκονται διάσπαρτες και χρειάζεται να αναμορφωθεί και να επικαιροποιηθεί ο ισχύων κώδικας», τόνισε ο υπουργός Εσωτερικών Θοδωρής Λιβάνιος στην «Κ». Χαρακτηριστικά συμπλήρωσε, «η οικονομική διαχείριση των ΟΤΑ βασίζεται σε βασιλικό διάταγμα του 1958». Οπως ανέφερε ο υπουργός, η αναμόρφωση θα αγγίξει όλα τα θέματα που αφορούν την αυτοδιοίκηση, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι οι αλλαγές που αφορούν το εκλογικό σύστημα για την ανάδειξη των αιρετών της αυτοδιοίκησης «θα είναι περιορισμένες». Η διαδικασία αναμόρφωσης σχεδιάζεται να ξεκινήσει αμέσως μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου και να ολοκληρωθεί μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2025.
Επιπλέον, με διατάξεις του νομοσχεδίου δημιουργείται ψηφιακός κόμβος παρακολούθησης των επιδόσεων της αυτοδιοίκησης. Με απόφαση του υπουργού Εσωτερικών, η οποία εκδίδεται ύστερα από γνώμη της Κεντρικής Ενωσης Δήμων Ελλάδας και της Ενωσης Περιφερειών Ελλάδας, μπορούν να θεσπίζονται ετήσια βραβεία για τους ΟΤΑ Α΄ και Β΄ βαθμού, οι οποίοι έχουν επιδείξει βελτίωση των δεικτών επιδόσεων σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Στο ίδιο νομοσχέδιο προβλέπεται ο τριπλασιασμός των προστίμων για αυθαίρετη χρήση δημόσιων χώρων αλλά και η δυνατότητα ρύθμισης των οφειλών προς τους δήμους σε 60 δόσεις. Εφόσον μάλιστα η καταβολή των οφειλών γίνει εφάπαξ προβλέπεται η διαγραφή του 95% των προστίμων, ενώ σημαντικό ποσοστό διαγραφής προστίμων σχεδιάζεται και με τη ρύθμιση λιγότερων δόσεων από το όριο των προβλεπόμενων 60.
Ακόμη, προβλέπεται ότι «κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο έχει το δικαίωμα, ύστερα από γραπτή, διά ζώσης ή ηλεκτρονική, επώνυμη ή ανώνυμη αίτησή του, να λαμβάνει γνώση των δημοσίων εγγράφων, διοικητικών και ιδιωτικών.
Επίσης, επιβάλλεται τέλος διαμονής παρεπιδημούντων σε ποσοστό 0,5% (όταν η διαμονή διαρκεί λιγότερο του εξαμήνου), το οποίο συνιστά έσοδο των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α΄ βαθμού και μπορεί να διατίθεται για την πληρωμή οποιασδήποτε δαπάνης. Το τέλος βαρύνει τον διαμένοντα πελάτη και αναγράφεται επί των εκδιδόμενων φορολογικών στοιχείων. Με απόφαση του οικείου δημοτικού συμβουλίου το τέλος διαμονής παρεπιδημούντων μπορεί να αυξάνεται σε ποσοστό 0,75%.
