Είναι σκεπτικιστές, ανησυχούν για το μέλλον, αναστατώνονται στα social media, τους απασχολεί η υγειονομική περίθαλψη, ενδιαφέρονται για τη σωματική και συναισθηματική τους υγεία. Ταυτόχρονα, όμως, ξεπερνούν ζητήματα που αποτελούσαν ταμπού για τις προηγούμενες γενιές και ενημερώνονται όσο περισσότερο μπορούν –όσο δεν ανησυχούν δηλαδή– για τις προοπτικές δημιουργίας οικογένειας.
Η ταυτότητα της έρευνας
Συμμετοχή: 9.239 νέοι (18-26 – GenZ / 27-37 Millennials)Χώρες προέλευσης: Αυστρία, Γαλλία, Γερμανία, Δανία, Ελβετία, Ελλάδα, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιταλία, Ισπανία, Νορβηγία, Ολλανδία, Ουγγαρία, Πολωνία, Πορτογαλία, Σερβία
Οι νέοι Ελληνες (και Ευρωπαίοι) που ανήκουν στη Γενιά Ζ (18-26) και στους Millennials (27-37) είναι το μέλλον του παρόντος μας και δεν μένουν ανεπηρέαστοι από όσα συμβαίνουν στο φυσικό και διαδικτυακό τους περιβάλλον. Συγκεκριμένα, ωστόσο, για τους νέους της Ελλάδας οι ανησυχίες για το μέλλον τους –ατομικά ή συλλογικά– εμφανίζονται αυξημένες σε κρίσιμους τομείς σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσον όρο ή τουλάχιστον με τις 15 χώρες που συμμετείχαν στην πανευρωπαϊκή έρευνα της Merck υπό τον τίτλο FutURe Barometer.
Παράλληλα, σύμφωνα με πληροφορίες που έχουμε συγκεντρώσει και από παλαιότερη έρευνα, παρότι με ορισμένες διαφοροποιήσεις, εν γένει παρουσιάζεται συνέπεια των νέων Ελλήνων αναφορικά με τα ζητήματα που τους απασχολούν και, συγκεκριμένα, με όσα περιστρέφονται γύρω από τη συναισθηματική τους υγεία.
Για τους νέους της Ελλάδας οι ανησυχίες για το μέλλον τους –ατομικά ή συλλογικά– εμφανίζονται αυξημένες σε κρίσιμους τομείς σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσον όρο.
Κοντολογίς, φαίνεται ότι οι δύσκολες κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες, εντός των οποίων έχουν ενηλικιωθεί, τους επηρεάζουν στη ματιά τους προς το μέλλον αλλά και τη λήψη αποφάσεων που αφορά το μέλλον της εργασίας, της υγείας, καθώς και της δημιουργίας οικογένειας. Τα απόνερα των διαδοχικών κρίσεων της τελευταίας 15ετίας είναι ακόμη εδώ και διαμορφώνουν σκέψεις, συναισθήματα και αποφάσεις.
Σωματική και συναισθηματική υγεία
Οπως δείχνει η έρευνα, τα περίπου 2/3 των νέων Ελλήνων και των δύο γενεακών ομάδων δυσφορούν συχνά ή πολύ συχνά για το σώμα και τα συναισθήματά τους. Μεγαλώνοντας σε συνθήκες οικονομικής κρίσης, πανδημίας, ακρίβειας, δυσμενών κοινωνικών και επαγγελματικών συνθηκών, αυτό που αποκαλούμε μέλλον της χώρας μας κουβαλά βάρη που μειώνουν την αισιοδοξία και προκαλούν άγχος. Φαίνεται, εξάλλου, και από τα ποσοστά που παρουσιάζονται στους πίνακες, ιδίως το σημείο με τους παράγοντες επιρροής στη συναισθηματική τους υγεία.
Σε σχέση με τους Ευρωπαίους συνομηλίκους τους, δείχνουν να ανησυχούν περισσότερο για τα βασικά στοιχεία που θα διαμορφώσουν ένα ελπιδοφόρο μέλλον. Ταυτόχρονα, όμως, δείχνουν να εμπιστεύονται πλέον την οικογένειά τους και τους φίλους τους για να εκμυστηρευτούν όσα τους απασχολούν στο παρόν αλλά και για το μέλλον. Οσον αφορά, μάλιστα, την ανοιχτότητα απέναντι κυρίως στην οικογένειά τους και δευτερευόντως στους φίλους τους, απ’ ό,τι φαίνεται σπάνε το ταμπού και μοιράζονται ελεύθερα τις σκέψεις και τις ανησυχίες τους. Την ίδια στιγμή, δεν δείχνουν ιδιαίτερη εμπιστοσύνη στη συζήτηση των προβληματισμών τους στα social media, παρότι, όπως δείχνουν άλλες πρόσφατες έρευνες, περνούν πολύ χρόνο σε αυτά.
Η υγειονομική περίθαλψη
Η έρευνα παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον όσον αφορά τα αποτελέσματά της σχετικά με το πώς βλέπουν η Γενιά Ζ και οι Millennials το μέλλον της υγειονομικής περίθαλψης στη χώρα μας. Αν συνδυαστεί με τις ανησυχίες και τη δυσφορία για τη σωματική και συναισθηματική τους υγεία, τότε μπορεί κανείς να κατανοήσει ευκολότερα τα αποτελέσματα στο συγκεκριμένο πεδίο.
Τους απασχολεί, παράλληλα, η καινοτομία και η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης (παρότι δεν έχουν έρθει ακόμη σε επαφή με την πλήρη βεντάλια των λειτουργιών της στην καθημερινότητα), αλλά και δεν αδιαφορούν καθόλου για την επίδραση της κλιματικής αλλαγής στην ατομική και συλλογική ευημερία. Ζητούν επενδύσεις στα νέα τεχνολογικά επιτεύγματα ως μέσα για τη βελτίωση της υγειονομικής περίθαλψης, με έμφαση στις θεραπείες σπάνιων παθήσεων που όλο και περισσότερο ταλανίζουν την ανθρωπότητα διεθνώς.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι τα ποσοστά των νέων Ελλήνων, στον υπό εξέταση τομέα, δεν διαφοροποιούνται ιδιαιτέρως από εκείνα των Ευρωπαίων συνομηλίκων τους, κάτι που διαμορφώνει μία γενική ανάγκη των δύο γενεακών ομάδων ανεξαρτήτως καταγωγής.
Δημιουργία οικογένειας και προγραμματισμός
Το ζήτημα της οικογένειας, πάντως, έρχεται να συμπληρώσει τη συζήτηση που έχει ήδη ανοίξει η «Κ» σχετικά με το δημογραφικό αλλά και το εθνικό σχέδιο δράσης που κατέθεσε η ελληνική κυβέρνηση προ εβδομάδος.
Η ανά χείρας έρευνα καταδεικνύει ότι νέοι Ελληνες και Ευρωπαίοι ταυτίζονται grosso modo στα περισσότερα ζητήματα, ωστόσο η διαφορά των ποσοστών σε συγκεκριμένους τομείς (προσαρμογή τρόπου ζωής και καλή σωματική και συναισθηματική υγεία ως προϋπόθεση δημιουργίας οικογένειας) υποδηλώνει τις ανησυχίες που οι νέοι της χώρας μας αντιμετωπίζουν εντονότερα σε σχέση με τους Ευρωπαίους των ίδιων ηλικιακών ομάδων.
Τα social media και το αίσθημα ανεπάρκειας
Η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι συντριπτική όπως δείχνουν όλες οι έρευνες για τις δύο ηλικιακές ομάδες που εξετάζονται στην παρούσα έρευνα. Νέοι Ελληνες και Ευρωπαίοι ταυτίζονται στη στάση τους έναντι των social media, αλλά οι συμπατριώτες μας δείχνουν να εμπιστεύονται λιγότερο τις πλατφόρμες λόγω της ευρείας παρουσίας fake news, στοιχείο που υποδηλώνει κάτι και για τη χρήση τους ή για τα ΜΜΕ που παρουσιάζουν ειδήσεις.
Είναι, όμως, ιδιαιτέρως ανησυχητικά τα ευρήματα γύρω από το πόσο επηρεάζουν τη Γενιά Ζ και τους Millennials σχετικά με την αναστάτωση που τους προκαλεί η υπερπληροφόρηση (infoxication) και το αίσθημα ανεπάρκειας που τους δημιουργεί από τη συνεχή επαφή με τα lifestyles που προβάλλονται ή προωθούνται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Οι ηλικιακά νέοι ηγέτες αλλάζουν τον τρόπο που βλέπουμε την εργασία, τη βιωσιμότητα και την καινοτομία. Οφείλουμε να τους ακούσουμε και να τους συμπεριλάβουμε στη διαμόρφωση του μέλλοντος.
Σε κάθε περίπτωση, όπως αναφέρει και η Σούζαν Κινγκ-Μπαρνάρντο, διευθύνουσα σύμβουλος και γενική διευθύντρια για τη Merck στην Ελλάδα και την Κύπρο, το μέλλον εξαρτάται από τη συναισθηματική ευεξία των ανθρώπων που θα κληθούν ή ήδη καλούνται να το διαμορφώσουν. «Οι ηλικιακά νέοι ηγέτες αλλάζουν τον τρόπο που βλέπουμε την εργασία, τη βιωσιμότητα και την καινοτομία. Οφείλουμε να τους ακούσουμε και να τους συμπεριλάβουμε στη διαμόρφωση του μέλλοντος», σύμφωνα με την ίδια.
Κεντρική εικονογράφηση: Loukia Kattis/Καθημερινή
