Η διάνοιξη ενός δρόμου στην αλπική ζώνη του Γράμμου, σε υψόμετρο 2.200, προκαλεί αντιδράσεις αλλά και εύλογα ερωτήματα για τη σκοπιμότητά της.
Μέρος της τοπικής κοινωνίας διαμαρτύρεται ότι καταστράφηκε «ετσιθελικά» από την Περιφέρεια Ηπείρου το παλιό μονοπάτι, που χρησιμοποιούσαν ορειβάτες και περιπατητές, χωρίς να υπάρχει πραγματική ανάγκη. Η άλλη πλευρά υποστηρίζει ότι η διάνοιξη του δρόμου γίνεται σε θέση προϋπάρχοντος για την εξυπηρέτηση των κτηνοτρόφων και την προστασία των κοπαδιών.
Την υπόθεση περιπλέκει… η συμμετοχή του στρατού στη διάνοιξη του μισού(!) δρόμου, με διαφαινόμενο κίνητρο τη δημιουργία οδικής πρόσβασης σε ένα εκκλησάκι που έχτισε ηγετικό στέλεχος των Ενόπλων Δυνάμεων το οποίο σήμερα βρίσκεται σε αποστρατεία. Το πόρισμα του ΟΦΥΠΕΚΑ, Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος του υπουργείου Περιβάλλοντος (καθώς ο δρόμος είναι μέσα στα όρια της προστατευόμενης περιοχής), αναμένεται να ρίξει φως στο τι έχει πραγματικά συντελεστεί.
Η διάνοιξη του δρόμου που συνδέει την Αετομηλίτσα Κονίτσης στην Περιφέρεια Ηπείρου με τη Γράμμουστα Νεστορίου στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας έγινε αντιληπτή πριν από λίγες ημέρες. «Ο Γράμμος είναι το φυσικό σύνορο ανάμεσα στην Αετομηλίτσα και στη Γράμμουστα, δύο βλαχοχώρια του Γράμμου», λέει ο Βασίλης Νιτσιάκος, καθηγητής Κοινωνικής Λαογραφίας στο τμήμα Ιστορίας – Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
«Από την πλευρά της Ηπείρου, η περιφέρεια έκανε απευθείας ανάθεση 25.000 ευρώ σε έναν μπουλντοζιέρη από την Κόνιτσα λέγοντας ότι “θα αποκαταστήσει τη βατότητα του δρόμου από το μνημείο Γκέσου έως τα όρια του νομού”. Και από την πλευρά της Καστοριάς, έστειλε μια μπουλντόζα ο στρατός, να ανοίξει την υπόλοιπη διαδρομή. Εκεί δεν υπήρχε δρόμος, αλλά παλιό κτηνοτροφικό μονοπάτι – κατάγομαι από οικογένεια κτηνοτρόφων και έχω ο ίδιος βοσκήσει πρόβατα εκεί. Τα τελευταία χρόνια το χρησιμοποιούσαν ορειβάτες και περιπατητές».
«Εδώ και λίγες ημέρες έχουν σπάσει τα τηλέφωνα. Με καλούν από ορειβατικούς συλλόγους από όλη την Ελλάδα και ρωτούν τι έγινε με τον δρόμο», λέει ο Θοδωρής Φερφέλης, ιδιοκτήτης του ξενώνα Αετομηλίτσας. «Δεν καταλαβαίνω γιατί έσπασαν τα βράχια στο παρθένο αλπικό τοπίο και κατέστρεψαν το μονοπάτι. Κάποιοι λένε ότι έγινε για να υπάρχει πρόσβαση σε ένα εκκλησάκι, κάποιοι λένε για ανεμογεννήτριες. Προσωπικά δεν το καταλαβαίνω». «Αυτό που έγινε είναι εντελώς παράνομο», λέει η Ασπα Σκαπέρδα, μέλος του Συλλόγου Αετομηλιτσιωτών Γράμμου. «Μπήκαν με μηχανήματα μέσα σε προστατευόμενη περιοχή, χωρίς άδεια από πουθενά, και άνοιξαν ένα δρόμο γιατί έτσι ήθελαν».
Από την πλευρά της Καστοριάς, οι γνώμες διίστανται. «Δεν καταλαβαίνω γιατί υπάρχουν διαμαρτυρίες. Είναι ένας δρόμος που εξυπηρετεί εμάς τους κτηνοτρόφους. Ερχονται από την Αλβανία και μας ρημάζουν τα κοπάδια. Ο δρόμος θα βοηθήσει να πηγαίνει εύκολα η αστυνομία και ο στρατός», λέει η πρόεδρος της δημοτικής ενότητας Γράμμουστας, Αλέκα Μάτσια. Ο δήμαρχος Νεστορίου (στο οποίο υπάγεται η Γράμμουστα) Χρήστος Γκοσλιόπουλος έχει διαφορετική άποψη: «Πήρα τον τοπικό ταξίαρχο, ρώτησα γιατί εμπλέκεται ο στρατός σε διάνοιξη δρόμου και αν υπάρχουν άδειες για παρέμβαση στην προστατευόμενη περιοχή και μου είπε ότι είχε εντολή από το υπουργείο. Επικοινώνησα με το υπουργείο, αλλά απάντηση δεν έλαβα. Ο δρόμος αυτός ούτε χρειάζεται ούτε βοηθά τους κτηνοτρόφους, αυτά είναι παραμύθια. Νομίζω ότι τον άνοιξαν για να υπάρχει πρόσβαση σε ένα μνημείο για τον Εμφύλιο που έφτιαξε το ’50 ο στρατός στο Γκέσο, στο οποίο πήγαινες μόνο από Αετομηλίτσα». Σύμφωνα με άλλες πηγές, ο δρόμος δημιουργεί οδική πρόσβαση σε ένα εκκλησάκι που έφτιαξε ηγετικό στέλεχος των Ενόπλων Δυνάμεων, σήμερα σε αποστρατεία, και για αυτόν τον λόγο ενεπλάκη «άτυπα» ο στρατός.
Κλιμάκιο από το δασαρχείο Κόνιτσας και τη Μονάδα Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου του ΟΦΥΠΕΚΑ πραγματοποίησε χθες αυτοψία στο σημείο. Και εκεί οι γνώμες διίστανται. «Γίνεται αποκατάσταση ενός παλιού δασικού δρόμου, δεν είναι νέα διάνοιξη. Δεν χρειάζεται άδεια για τέτοια εργασία», εκτιμά ο δασάρχης Κόνιτσας Χρήστος Λαγός. Αντιθέτως, πηγές του ΟΦΥΠΕΚΑ έλεγαν στην «Κ» ότι από την αυτοψία διαπιστώθηκε διάνοιξη δρόμου. «Οι υπηρεσίες της περιφέρειας μάς είπαν ότι υπάρχει άδεια, μένει να την εξετάσουμε. Γνωμοδότηση από τον ΟΦΥΠΕΚΑ δεν ζητήθηκε», αναφέρουν.
Ο περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέξανδρος Καχριμάνης υποστηρίζει ότι το έργο «κινήθηκε» από τον στρατό. «Μας ζήτησαν βοήθεια για τη δική μας πλευρά. Θέλουν να ανοίξουν τον δρόμο για καλύτερη φύλαξη για τις κλοπές ζώων και αρωματικών φυτών από την Αλβανία. Ο δρόμος προϋπήρχε. Μίλησα με όλες τις υπηρεσίες και μου είπαν ότι επειδή η περιοχή είναι παραμεθόριος, τον πρώτο λόγο έχει ο στρατός», λέει στην «Κ». «Σε καμία περίπτωση δεν είναι για ανεμογεννήτριες, εμείς δεν έχουμε δώσει καμία άδεια σε πάνω από 1.200 υψόμετρο».
«Χωρούσε μόνο ποδήλατο»
«Δεν υπήρχε δρόμος εκεί», λέει ο Μάλαμας Σωτηρίου, που με την ομάδα ποδηλατών Hardtailers από τη Θεσσαλονίκη επισκέπτονται τα τελευταία (πολλά) χρόνια την περιοχή. «Ενα μικρό μονοπάτι είχε, που ίσα ίσα χωρούσε ένας άνθρωπος ή ένα ποδήλατο. Εστειλαν μια μπουλντόζα και έσπασε την πλαγιά για να περάσει αυτοκίνητο στα 2.200 μέτρα. Δεν καταλαβαίνω τι εξυπηρετεί αυτό».
Φωτογραφίες: Δημήτρης Τοσίδης
