Στον πλέον δημοφιλή δρόμο για τους μετανάστες που θέλουν να φτάσουν στην Ευρώπη αναδεικνύεται η διαδρομή της Ανατολικής Μεσογείου, σύμφωνα με τα στοιχεία για τις παράνομες διελεύσεις του τελευταίου εννεαμήνου που δημοσιοποίησε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (Frontex). Συγκεκριμένα, από τον Ιανουάριο έως και τον Σεπτέμβριο πέρασαν από την Τουρκία είτε μέσω των ελληνικών νησιών είτε από τον Eβρο 45.610 άτομα, σημειώνοντας αύξηση 15% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι. Πρόκειται κυρίως για άτομα από τη Συρία, το Αφγανιστάν και την Αίγυπτο.
Τον Σεπτέμβριο του 2024 ο δρόμος της Ανατολικής Μεσογείου ήταν εξαιρετικά πολυσύχναστος, εφόσον πέρασαν στην Ελλάδα 6.754 άτομα παράνομα, σύμφωνα με τον Frontex. Ηδη το πρώτο 15νθήμερο του Οκτωβρίου έχουν περάσει από την Τουρκία στα ελληνικά νησιά 2.461 άτομα, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ελληνικού υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου. Με αυτόν τον ρυθμό αφίξεων, ακόμη κι αν δεν υπάρξει νέο προσφυγικό ρεύμα εξαιτίας του πολέμου στη Μέση Ανατολή, θα ξεπεραστεί σύντομα η υπάρχουσα δυναμικότητα των δομών για τη φιλοξενία αιτούντων άσυλο και προσφύγων στην Ελλάδα.
Ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Νίκος Παναγιωτόπουλος, σε συνέντευξή του χθες παραδέχθηκε ότι υπάρχει μεγάλη πίεση στα νησιά του Αιγαίου και για μια ακόμη φορά μίλησε για συνεργασία Ελλάδας – Τουρκίας στο θέμα της πάταξης των κυκλωμάτων των διακινητών. «Είναι δεδομένη η πίεση που δεχόμαστε εμείς στα νησιά, κυρίως του Νοτιοανατολικού Αιγαίου, στα Δωδεκάνησα, από την Τουρκία. Κι εκεί λειτουργούν οργανωμένα κυκλώματα διακινητών, τα οποία για μένα θα πρέπει να αντιμετωπιστούν με αποφασιστικότητα. Αυτό προϋποθέτει συνεργασία Ελλάδας και Τουρκίας. Κάνουμε την εκτίμηση ότι αυτό είναι ένα πεδίο στο οποίο θα μπορούσαμε να συνεννοηθούμε με απτά αποτελέσματα. Ηδη υπάρχει μια κάποια συνεργασία, αλλά θα πρέπει να βελτιωθούν οι βάσεις ακόμη περισσότερο για να αντιμετωπιστούν τα κυκλώματα των διακινητών».
Παράλληλα, όμως, εστίασε και στη συμφωνία του 2016 (κοινή δήλωση Ελλάδας – Ε.Ε.), η οποία περιλαμβάνει και επιστροφές αιτούντων άσυλο στην Τουρκία. «Νομίζω ότι το κρίσιμο σημείο είναι ότι δεν εφαρμόζεται η συμφωνία που έχει συνάψει η Τουρκία με την Ε.Ε. από το 2016. Δεν γίνονταν επιστροφές το 2019 που ξέσπασε η COVID-19, αλλά τώρα έχουμε περάσει στη μετα-COVID εποχή.
Στο εννεάμηνο πέρασαν από την Τουρκία μέσω των ελληνικών νησιών και του Eβρου 45.610 άτομα, 15% περισσότερα από όσα την ίδια περίοδο του 2023.
Επομένως, η Τουρκία θα πρέπει να πιεστεί από την Ε.Ε. για να εφαρμόσει αυτή τη συμφωνία, που μεταξύ άλλων προβλέπει και επιστροφές προς την Τουρκία», τόνισε ο υπουργός. Πάντως αξίζει να σημειωθεί ότι από το 2019 έως και σήμερα δεν έχει επιστραφεί κανένας με βάση τη συγκεκριμένη συμφωνία στην Τουρκία, η οποία έχει αρνηθεί επανειλημμένα να την εφαρμόσει, προβάλλοντας διάφορα προσκόμματα. Στο μεταξύ, μεγάλος αριθμός αιτούντων άσυλο και προσφύγων έχουν μεταφερθεί από τις δομές των νησιών στην ηπειρωτική Ελλάδα προκειμένου να μη δημιουργηθεί το αδιαχώρητο στα κέντρα υποδοχής. Ομως, αυτό το γεγονός καθιστά αδύνατο τον εντοπισμό όσων –υπό προϋποθέσεις– θα μπορούσαν να επιστραφούν στην Τουρκία. Ο υπουργός ανέφερε επίσης ότι είναι πολύ πιθανό οι πιέσεις να αυξηθούν «ανάλογα με τις εξελίξεις στον Λίβανο και η Ελλάδα θα είναι σίγουρα μια από τις χώρες που θα αντιμετωπίσουν πρόσθετη πίεση».
Οι μεταναστευτικές ροές προς την Ευρώπη από διάφορες διαδρομές το εννεάμηνο του έτους συνολικά σημείωσαν μείωση σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2023. Από τις αρχές του χρόνου έως και το τέλος Σεπτεμβρίου ο Frontex εντόπισε 165.582 παράνομες διελεύσεις προς την Ε.Ε. από διάφορα σημεία.
Από τον δρόμο της Ανατολικής Μεσογείου ήρθαν 45.610 άτομα, κυρίως Σύροι, Αφγανοί και Αιγύπτιοι. Από τον δρόμο της Κεντρικής Μεσογείου ήρθαν 47.710 άτομα, κυρίως από το Μπανγκλαντές, τη Συρία και την Τυνησία. Από τον διάδρομο της Δυτικής Αφρικής ήρθαν 30.616 άτομα, κυρίως από το Μάλι, τη Σενεγάλη και το Μαρόκο. Μέσω του διαδρόμου των Δυτικών Βαλκανίων ήρθαν 16.968 άτομα, κυρίως από τη Συρία, την Τουρκία και το Αφγανιστάν.
Από τον μεταναστευτικό διάδρομο της Δυτικής Μεσογείου ήρθαν 11.483 άτομα, κυρίως Αλγερινοί, Σομαλοί και Σύροι, ενώ από τα ανατολικά χερσαία σύνορα εισήλθαν 13.195 άτομα, κυρίως από Ουκρανία, Σομαλία και Συρία.
