Γιατρός-παθολόγος σε Κέντρο Υγείας στη Μυτιλήνη συνταγογράφησε το πρώτο οκτάμηνο του 2024 κυρίως τις βραδινές και τις πρώτες πρωινές ώρες –συγκεκριμένα από τις 9 μ.μ. έως τις 4 π.μ.– 705 διαφορετικά φάρμακα σε ποσότητα 1.818 τεμαχίων στον άνδρα της, στις δύο κόρες της και στον εαυτό της. Μόνο στη μία της έφηβη κόρη είχε συνταγογραφήσει τρεις διαφορετικές στατίνες (σ.σ. φάρμακο για τη μείωση της χοληστερόλης στο αίμα). «Την πήρα ο ίδιος τηλέφωνο σε ανοιχτή ακρόαση και κόντεψε να λιποθυμήσει. Της είπα, “γιατρέ μου, εγώ είμαι 53 ετών, παίρνω μία στατίνη και δεν έχω πάρει ακόμη δεύτερη στη ζωή μου. Η κόρη σας, 15 ετών, θέλει τρεις διαφορετικές στατίνες;”. Μου είπε ότι η κόρη της έχει κάποια πολύ σπάνια πάθηση και ότι δεν θα ξαναγίνει. Λέω, “δηλαδή θεραπεύτηκε η σπάνια πάθηση επειδή πήρα τηλέφωνο;”».
Το περιστατικό αυτό περιέγραψε χθες ο υπουργός Υγείας Αδωνις Γεωργιάδης, παρουσιάζοντας ένα μόνο από τα τρανταχτά παραδείγματα υπερσυνταγογράφησης που εντόπισαν οι έλεγχοι της ΗΔΙΚΑ, του ΕΟΠΥΥ και του υπουργείου Υγείας, οι οποίοι το τελευταίο διάστημα έχουν εγκαινιάσει στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση εξελιγμένα συστήματα BI (business intelligent – επιχειρηματική ευφυΐα) και antifraud (κατά της απάτης), που επιτρέπουν με απλές εντολές-ερωτήσεις, όπως «πόσοι ασθενείς έχουν μεγαλύτερο από τον X αριθμό συνταγών» και με «ένα πάτημα του enter» να εντοπιστούν συμπεριφορές που μπορεί να παραπέμπουν σε απάτη. Και όπως τόνισε ο κ. Γεωργιάδης, στέλνοντας ένα σαφές μήνυμα προς τους λίγους γιατρούς που επιχειρούν να εξαπατήσουν το σύστημα παραβλέποντας ή αγνοώντας ότι πλέον το ηλεκτρονικό στίγμα των πράξεών τους δεν χάνεται, «σταματήστε να το κάνετε. Θα σας πιάσουμε όλους». Κάλεσε δε τους φαρμακοποιούς που αντιλαμβάνονται περίεργες συνταγογραφικές συμπεριφορές να ενημερώνουν τον ΕΟΠΥΥ. «Αυτό δεν είναι σπιουνιά. Αυτό είναι η κοινή μας προσπάθεια να αντιμετωπίσουμε ένα πραγματικό πρόβλημα», επεσήμανε.
Η ίδια γιατρός της Μυτιλήνης, σύμφωνα με τον υπουργό, είχε γράψει σε αλλοδαπό τεχνικό ήχου που είχε μεταβεί στο νησί για συναυλία, φάρμακα πιθανότατα εν αγνοία του. «Πήγε να κάνει μια συναυλία για 24 ώρες και πρέπει να έφυγε με περίπου 1.000 φάρμακα πάνω του», ανέφερε ο κ. Γεωργιάδης με σαφώς σκωπτική διάθεση. Συνολικά οι έλεγχοι έχουν εντοπίσει για το πρώτο οκτάμηνο του τρέχοντος έτους 100 νέες περιπτώσεις γιατρών που έχουν υπερσυνταγογραφήσει φάρμακα εις βάρος του ΕΟΠΥΥ. Αυτοί φέρονται να έχουν γράψει από 250 έως και 422 διαφορετικά φάρμακα ανά ασθενή. «Ο κάθε ασθενής τους έπαιρνε από 250 έως 1.630 τεμάχια από αυτά τα φάρμακα. Οπως καταλαβαίνετε δεν υπάρχει ανθρώπινος οργανισμός που μπορεί να πάρει αυτές τις ποσότητες φαρμάκων και να μη χαιρετίσει γρήγορα τον μάταιο τούτο κόσμο», ανέφερε ο υπουργός, εστιάζοντας στις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις που εντοπίστηκαν.
Ετσι, πλην της γιατρού της Μυτιλήνης, παθολόγος στη Γλυφάδα συνταγογράφησε 221 διαφορετικά σκευάσματα σε ποσότητα 1.621 τεμαχίων στη μητέρα της και όλα εκτελέστηκαν στο ίδιο φαρμακείο. Κατά τον υπουργό, η γιατρός κέρδιζε χρήματα πουλώντας εν συνεχεία αυτά τα φάρμακα. Καρδιολόγος στη Νέα Μηχανιώνα έγραψε σε δύο αλλοδαπούς 500 διαφορετικά σκευάσματα (925 τεμάχια), ενώ άλλος γιατρός στη Μυτιλήνη συνταγογράφησε σε συγγενή του 258 φάρμακα (704 κουτιά), με τις συνταγές να εκτελούνται σε φαρμακείο συγγενή του ασθενούς. Παιδίατρος στη Θεσσαλονίκη συνταγογράφησε 300 διαφορετικά σκευάσματα (1.350 τεμάχια) για 4 παιδιά μέλη αθλητικού συλλόγου, ψυχίατρος στην Αθήνα έγραψε 480 διαφορετικά φάρμακα (980 συσκευασίες) σε δέκα ασθενείς του και ορθοπεδικός στην Πάτρα συνταγογράφησε σε μόνο τέσσερις ασθενείς του 320 διαφορετικά σκευάσματα –κυρίως αντιφλεγμονώδη και αναλγητικά για τη θεραπεία τραυματισμών– ποσότητας 1.760 τεμαχίων!
100 νέες περιπτώσεις υπερσυνταγογράφησης εντόπισαν τα εξελιγμένα συστήματα κατά της απάτης της ΗΔΙΚΑ, του ΕΟΠΥΥ και του υπουργείου Υγείας.
Οι γιατροί αυτοί προφανώς έχουν αποκλειστεί από την ηλεκτρονική συνταγογράφηση, ενώ ο ΕΟΠΥΥ θα ασκήσει περαιτέρω έλεγχο βάσει του οποίου πιθανότατα θα προχωρήσει σε καταλογισμό και θα ακολουθήσει η διαδικασία είσπραξης δημοσίων εσόδων. Επιπλέον θα ενημερωθούν και οι φορολογικές αρχές, καθώς και οι αρμόδιοι ιατρικοί σύλλογοι.
Σύμφωνα με την πρόεδρο του ΕΟΠΥΥ, Θεανώ Καρποδίνη, αυτή τη στιγμή ελέγχονται 296 γιατροί για υπερσυνταγογράφηση, στους οποίους έχουν ήδη καταλογιστεί 300.000 ευρώ. Συνολικά τους τελευταίους 4-5 μήνες έχουν καταλογιστεί περισσότερα από 3.000.000 ευρώ για μεγάλες περιπτώσεις απάτης στη συνταγογράφηση. Μεταξύ των περιπτώσεων και σε δύο γιατρούς, που έκαστος φαίνεται να ζημίωσε με περίπου 800.000 ευρώ τον ΕΟΠΥΥ. Ο ΕΟΠΥΥ έχει ξεκινήσει και έναν σαρωτικό έλεγχο για όλους τους πολίτες άνω των 60 ετών που λαμβάνουν μακροχρόνια πάνω από πέντε διαφορετικά φάρμακα. Σε αυτές τις περιπτώσεις θα σταλεί μήνυμα στον γιατρό να επανεξετάζει εάν είναι αναγκαίο να συνεχίζει αυτές τις αγωγές εφ’ όρου ζωής ο πολίτης.
Τα επόμενα βήματα
Τόσο η κ. Καρποδίνη όσο και η πρόεδρος Δ.Σ. και διευθύνουσα σύμβουλος της ΗΔΙΚΑ, Νίκη Τσούμα, αναφέρθηκαν στα εργαλεία που διευκολύνουν τον έλεγχο της συνταγογράφησης. Ειδικότερα, εκτός από τα νέα ψηφιακά εργαλεία της ΗΔΙΚΑ (σύστημα BI, antifraud) που ήδη χρησιμοποιούνται, έχει ξεκινήσει και ο ψηφιακός μετασχηματισμός του ΕΟΠΥΥ, με προτεραιότητα στη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης για αυτόματη αναγνώριση μοτίβων παραβατικής συμπεριφοράς. Από τον προηγούμενο Απρίλιο έχει αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο, με αποτέλεσμα να έχει γίνει πιο ευέλικτο για τους ελέγχους και τον καταλογισμό ποινών. Στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση έχουν αρχίσει να εισάγονται αυτόματα τα αποτελέσματα διαγνωστικών εξετάσεων, που σημαίνει ότι πλέον δεν θα μπορεί ένας γιατρός να γράφει φάρμακο που δεν δικαιολογείται από αυτές. Τους επόμενους μήνες θα εισαχθούν στο σύστημα και οι πληροφορίες από τα φύλλα οδηγιών των φαρμάκων, ώστε να μπει κόφτης στη συνταγογράφηση ακατάλληλων συνδυασμών τους.
