Δύο στους τρεις καθηγητές στα δημόσια γυμνάσια και λύκεια είναι πάνω από 50 ετών, ενώ ένας στους πέντε έχει ξεπεράσει τα 60 χρόνια του. Η ηλικιακή κατανομή των καθηγητών υποδηλώνει, εύλογα, την εμπειρία που έχουν αποκτήσει οι καθηγητές στις σύνθετες αρμοδιότητές τους, ωστόσο εγείρει και ζήτημα επιμόρφωσής τους –με δεδομένο ότι οι μεγαλύτερες ηλικίες εργαζομένων συνήθως προσλαμβάνουν δυσκολότερα τις τεχνολογικές εξελίξεις–, αλλά την ίδια στιγμή και κόπωσής τους.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Παιδείας –την επιμέλεια των οποίων είχε ο αιρετός στο Κεντρικό Υπηρεσιακό Συμβούλιο Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (ΚΥΣΔΕ) Θοδωρής Κατσωνόπουλος, εκλεγμένος με το ψηφοδέλτιο των Συνεργαζόμενων Εκπαιδευτικών Κινήσεων–, μετά τους διορισμούς του περασμένου Αυγούστου στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση υπηρετούν 66.447 μόνιμοι καθηγητές, ηλικίας 24 έως 67 ετών. Ανω των 50 ετών είναι 44.100, δηλαδή τα 2/3 του συνόλου (ποσοστό 66,4%). Εξ αυτών, 13.033 εκπαιδευτικοί, δηλαδή σχεδόν το 20%, είναι 60 ετών και άνω. Τη δεκαετία των 40 διανύουν 17.904 καθηγητές (27%), οι τριαντάρηδες (δηλαδή 30-39) είναι 4.325 (6,5%) και μόλις 118 εκπαιδευτικοί είναι κάτω των 30 ετών. Οι νεότεροι μόνιμοι καθηγητές είναι τρεις 24χρονοι –διδάσκουν μουσική–, ενώ υπάρχουν και δύο 25χρονοι που διδάσκουν ναυτικά μαθήματα σε επαγγελματικά λύκεια.
Στην ελληνική δευτεροβάθμια εκπαίδευση ο ένας στους τέσσερις καθηγητές είναι φιλόλογος. Συγκεκριμένα, οι ειδικότητες με τους περισσότερους μόνιμους εκπαιδευτικούς είναι οι φιλόλογοι (16.738), οι μαθηματικοί (7.833), οι καθηγητές πληροφορικής (4.954), οι γυμναστές (3.657), οι φυσικοί (3.531), οι της αγγλικής γλώσσας (3.496), οι θεολόγοι (2.638), οι των οικονομικών μαθημάτων (2.624), οι μουσικής επιστήμης (2.419) και οι μηχανολόγοι (1.979). Στον αντίποδα υπάρχουν μόλις 7 μόνιμοι καθηγητές θεατρικών σπουδών, με τις όποιες ανάγκες για το μάθημα να καλύπτονται από αναπληρωτές.
Τα τελευταία χρόνια οι αποχωρήσεις των εκπαιδευτικών αυξάνονται σε ετήσια βάση. Ετσι, το σχολικό έτος 2023-2024 οι αποχωρήσεις των εκπαιδευτικών έφθασαν τις 2.233. Οι αυτοδίκαιες, λόγω συμπλήρωσης του ανώτατου ορίου ηλικίας, ήταν 450, ενώ εκείνες με αίτηση παραίτησης –πρόκειται για συνταξιοδότηση για άλλο λόγο– το πρώτο δεκαήμερο του περασμένου Φεβρουαρίου ήταν 1.783. Επίσης υπήρξαν και 87 παραιτήσεις εκπαιδευτικών μετά από γνώμη του ΚΥΣΔΕ για εξαιρετικά σοβαρούς λόγους.
Μία χρονιά πριν, το σχολικό έτος 2022-2023, οι εκπαιδευτικοί που αποχώρησαν ήταν 2.066. Εξ αυτών οι 385 αποχώρησαν λόγω συμπλήρωσης του ορίου ηλικίας, με αίτηση παραίτησης 1.681, ενώ υπήρξαν και 62 παραιτήσεις για εξαιρετικά σοβαρούς λόγους. Αυξημένος θα είναι ο αριθμός των αυτοδίκαιων αποχωρήσεων, λόγω συνταξιοδότησης, και κατά την ολοκλήρωση της τρέχουσας σχολικής χρονιάς 2024-2025. Σύμφωνα με τα στοιχεία του κ. Κατσωνόπουλου (δημοσιοποιήθηκαν χθες στο alfavita.gr), στις 30 Ιουνίου 2025 πρόκειται να συνταξιοδοτηθούν 513 καθηγητές.
«Είμαστε ένας κλάδος γερασμένος», λέει στην «Κ» ο Νεκτάριος Κορδής, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΟΛΜΕ.
Στην αύξηση των μέσων όρων ηλικίας των καθηγητών συνέβαλε το «πάγωμα» των διορισμών κατά τη διάρκεια των χρόνων της δημοσιονομικής λιτότητας στη χώρα.
Τότε οι ανάγκες καλύπτονταν από αναπληρωτές, με αποτέλεσμα όταν άρχισαν να γίνονται διορισμοί από το 2019, τις θέσεις να παίρνουν καθηγητές γύρω στην ηλικία των 50, οι οποίοι επί χρόνια δούλευαν ως αναπληρωτές στη δημόσια εκπαίδευση. Μάλιστα, εκείνα τα χρόνια οι αποχωρήσεις λόγω συνταξιοδότησης έφθαναν περί τις 4.500 στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ετησίως και συνολικά τις 8.000 με 9.000 και στις δύο βαθμίδες.
Οπως ανέφερε χθες στην «Κ» ο κ. Νεκτάριος Κορδής, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΟΛΜΕ και πρώην αιρετός στο ΚΥΣΔΕ, «είμαστε ένας κλάδος γερασμένος. Υπάρχει μισός αιώνας διαφορά ηλικίας με τους μαθητές μας και αυτό αλλάζει τα δεδομένα στο πώς θα τους διαχειριστούμε. Ας μην αγνοούμε και την επαγγελματική εξουθένωση των εκπαιδευτικών».
«Εάν είχαμε μείνει μόνο στα διδακτικά μας καθήκοντα, θα ήταν διαφορετικά. Πολλοί εκπαιδευτικοί δεν αντέχουν πλέον τη γραφειοκρατία», συμπλήρωσε από την πλευρά του στην «Κ» ο κ. Κατσωνόπουλος.
Και τόνισε: «Για παράδειγμα, το θέμα της σχολικής βίας είναι μείζον στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και τα συνεχή περιστατικά δεν μπορούν να τα διαχειριστούν μόνοι οι εκπαιδευτικοί. Χρειάζονται ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί στα σχολεία για να καλύψουν το κομμάτι της σύνδεσης του περιστατικού με την οικογένεια. Εχουν μεν γίνει διορισμοί, αλλά σήμερα ένας ψυχολόγος και ένας κοινωνικός λειτουργός αναλαμβάνουν πέντε σχολεία. Αυτό δεν επαρκεί».
