Αυξημένοι παραμένουν οι σημαντικότεροι δείκτες του τουρισμού για την Ελλάδα και για το 2024 παρά το γεγονός πως πλέον οι προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει είναι ορατές.
Σύμφωνα με την ετήσια Εκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ταξιδιών και φέτος η ζήτηση για ταξίδια στην Ευρώπη παρουσιάζει ισχυρή δυναμική κατά τους καλοκαιρινούς μήνες με αποτέλεσμα στο γενικό σύνολο οι αφίξεις από το εξωτερικό μέχρι σήμερα να αυξηθούν κατά 6% σε σχέση με το 2019, ενώ η ετήσια αύξηση είναι στο 7%.
Μια αξιοσημείωτη αλλαγή σε σχέση με την τελευταία τριμηνιαία έκθεση ήταν η μετατόπιση από την Τουρκία προς ανταγωνιστικούς μεσογειακούς προορισμούς, όπως η Ελλάδα.
Ενα σημαντικό στοιχείο είναι πως εξακολουθούν να υπάρχουν διαφορές μεταξύ των κύριων ευρωπαϊκών προορισμών, με ορισμένες από αυτές να σχετίζονται με την εποχικότητα της ζήτησης, όπου ορισμένοι προορισμοί υπερτερούν συνήθως έναντι άλλων κατά τη θερινή περίοδο, όπως αυτοί της Νότιας Ευρώπης. Ωστόσο, μια αξιοσημείωτη αλλαγή σε σχέση με την τελευταία τριμηνιαία έκθεση ήταν η μετατόπιση από την Τουρκία προς ανταγωνιστικούς μεσογειακούς προορισμούς, όπως η Ελλάδα. Οι χώρες που συνορεύουν με την Ουκρανία ή την υποπεριοχή της Βαλτικής παραμένουν πολύ περιορισμένες στην ανάκαμψή τους.
Η Ελλάδα σημείωσε την 3η μεγαλύτερη αύξηση ξένων επισκεπτών στη Νότια Ευρώπη
Για το 2024 η Ελλάδα κατέγραψε αύξηση του όγκου των αφίξεων ξένων επισκεπτών της τάξεως του 19% σε σχέση με το 2019, πίσω από τη Μάλτα (+32%) και τη Σερβία (+34%). Η χώρα μας επίσης κατέγραψε 15,4% περισσότερες πτήσεις σε σύγκριση με το ίδιο τρίμηνο του 2019 (Ιούνιος-Αύγουστος) καθώς και ελαφρώς αυξημένες πτήσεις κατά τον Μάρτιο-Μάιο γεγονός που αποδεικνύει και την επέκταση της ζήτησης την άνοιξη και πιθανότατα το φετινό φθινόπωρο, παρότι οι μετρήσεις δεν έχουν συμπεριληφθεί.
Ο μεγαλύτερος όγκος τουριστών στην Ελλάδα έρχεται από Γερμανία (34,1%), Γαλλία (30,9%), ΗΠΑ και Μεγάλη Βρετανία (άνω του 30%).
Στα θετικά συγκαταλέγεται και η αύξηση δαπανών σε επιλεγμένους ευρωπαϊκούς προορισμούς με την Εκθεση να σημειώνει πως η Ελλάδα σημείωσε πάνω από 20% περισσότερες τουριστικές δαπάνες σε σχέση με πριν από μία πενταετία.
Με τον μεγαλύτερο όγκο τουριστών να έρχεται από Γερμανία (34,1%), Γαλλία (30,9%), ΗΠΑ και Μεγάλη Βρετανία (άνω του 30%), είναι σαφές πως η Ελλάδα παραμένει σταθερή προτίμηση των Ευρωπαίων ειδικά για την καλοκαιρινή περίοδο.
Τα 4 «αγκάθια»
Τα ευοίωνα στοιχεία στα οποία είναι συνηθισμένη η χώρα μας δεν αναιρούν την υποβάθμιση της εμπειρίας του ταξιδιώτη από παράγοντες όπως ο υπερτουρισμός, η κλιματική κρίση, αλλά και η δημιουργία προβλημάτων ειδικά στις τοπικές κοινότητες εξαιτίας της ασφυκτικής εξάπλωσης της βραχύχρονης μίσθωσης δημιουργώντας έτσι ένα απρόβλεπτο τοπίο στον τομέα διαμόρφωσης του βιώσιμου τουρισμού.
Η Εκθεση υπογραμμίζει τέσσερα βασικά «αγκάθια» του τουρισμού, παρά την καλή τουριστική σεζόν που σημειώθηκε σε πάνω από το 50% των αναφερθέντων προορισμών.
1. Το 50% των τουριστών αντιμετώπισαν καθυστέρηση σε πτήση
Σημασία δεν έχει μόνο πόσοι ταξιδεύουν, αλλά και πώς ταξιδεύουν. Τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ταξιδιών δείχνουν πως οι καθυστερήσεις στην εναέρια κυκλοφορία είχαν μεγάλο αντίκτυπο στη βιομηχανία. Ειδικότερα ο αντίκτυπος στις διάφορες χώρες διέφερε σημαντικά, με τους τουρίστες που ταξίδευαν μέσω Γερμανίας και Ελλάδας να αντιμετωπίζουν μερικές από τις χειρότερες καθυστερήσεις. Πρόσφατα στατιστικά στοιχεία ανέφεραν ότι σχεδόν το 40% των επιβατών στην Ευρώπη αυτό το καλοκαίρι αντιμετώπισε καθυστερήσεις ή ακυρώσεις. Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, το 50% όσων ταξίδεψαν μεταξύ Ιουνίου και Αυγούστου επηρεάστηκαν εξαιτίας καθυστερήσεων.
2. Η Ελλάδα στις χώρες με τα περισσότερα ακίνητα βραχυχρόνιας μίσθωσης
Σχετικά με τη ραγδαία επέκταση της βραχυχρόνιας μίσθωσης στην Ευρώπη, η Ελλάδα βρίσκεται ανάμεσα στις 10 ευρωπαϊκές χώρες με τις περισσότερες μονάδες. Η χώρα με τα περισσότερα ακίνητα βραχυχρόνιας μίσθωσης είναι η Γαλλία προσφέροντας πάνω από 1,1 εκατομμύρια ακίνητα τον Αύγουστο του 2024 και διαθέτοντας το 23,5% της συνολικής προσφοράς βραχυχρόνιων μισθώσεων στην Ευρώπη. Δεύτερη είναι η Ιταλία, η οποία προσέφερε 683.000 μονάδες.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι περισσότερα από τα 3/4 της προσφοράς βραχυχρόνιων μισθώσεων στην Ευρώπη συγκεντρώνονται σε οκτώ χώρες. Πρώτη η Ισπανία η οποία διέθεσε 487 χιλ. μονάδες σε τουρίστες τον Αύγουστο, το Ηνωμένο Βασίλειο (363 χιλ. μονάδες), η Γερμανία (347 χιλ. μονάδες), η Κροατία (238 χιλ. μονάδες), η Ελλάδα (207 χιλ. μονάδες) και η Πολωνία (176 χιλ. μονάδες).
3. Κίνδυνος μετατόπισης ταξιδιωτών εξαιτίας του υπερτουρισμού
Η έκθεση σημειώνει ακόμα πως οι νησιωτικοί προορισμοί τείνουν να υποφέρουν δυσανάλογα από τον υπερτουρισμό, ενώ ως παράδειγμα παρουσιάζεται η Σαντορίνη.
Ενα ενδιαφέρον στοιχείο όμως που αποτυπώνεται στην έρευνα είναι το φαινόμενο της υποκατάστασης προορισμών ως απότοκου του υπερτουρισμού. Παραδείγματα μπορεί να είναι η επίσκεψη στην Αλβανία αντί της Ελλάδας, ή σε επίπεδο πόλεων η επίσκεψη στο Βίλνιους και το Βουκουρέστι αντί της Βαρκελώνης και της Βενετίας. Επίσης τα στοιχεία της έκθεσης για τις αφίξεις κατά το τελευταίο έτος έδειξαν ότι οι λιγότερο γνωστοί προορισμοί αυξάνονται ταχύτερα από τους πιο καθιερωμένους προορισμούς, αν και σε πολύ μικρούς αριθμούς σε απόλυτο επίπεδο.
4. Οι ακραίοι καύσωνες απειλούν τον τουρισμό
Εκτός των απειλών που αντιμετωπίζει η τουριστική βιομηχανία δεν θα μπορούσε να μείνει η κλιματική κρίση. Αναλυτές του τουρισμού μάλιστα ήδη δεν αποκλείουν στο μέλλον το ενδεχόμενο μία βόλτα στο κέντρο της Αθήνας να είναι αφόρητη λόγω ζέστης. Σε κάθε περίπτωση οι περισσότεροι αρνητικοί παράγοντες καθ’ όλη τη διάρκεια του τρίτου τριμήνου διαμορφώθηκαν καταρχάς από τις ανησυχίες γύρω από την κλιματική αλλαγή και τη βιωσιμότητα του τουρισμού.
Μεσογειακοί προορισμοί όπως η Ελλάδα, η Κροατία και η Αλβανία βίωσαν ακραίους καύσωνες, με θερμοκρασίες που ξεπέρασαν τους 40°C οδηγώντας σε μέτρα ασφαλείας, όπως το κλείσιμο δημοφιλών τουριστικών χώρων (π.χ. Ακρόπολη) κατά τις πιο ζεστές ώρες της ημέρας.
Γραφήματα: Michael Kirki
Φωτογραφία εξωφύλλου: AP
