Τα νησιά στον πλανήτη είναι κιβωτοί βιοποικιλότητας, ειδικά όσον αφορά τα φυτά, σύμφωνα με πρόσφατη εργασία που δημοσιεύθηκε στο κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό Nature, με συμμετοχή και Ελλήνων επιστημόνων. Η ομάδα των ερευνητών αποκάλυψε πως το 1/3 των ειδών φυτών παγκοσμίως διαβιοί σε νησιά, παρόλο που τα νησιά αντιπροσωπεύουν μόλις το 5% της χερσαίας έκτασης του πλανήτη. Στην έρευνα συμμετείχαν 12 επιστήμονες από Αυστραλία, Γερμανία, Ισπανία, ΗΠΑ, Ιαπωνία και Ελλάδα, οι καθηγητές Κώστας Τριάντης από το Τμήμα Βιολογίας του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Παναγιώτης Τρίγκας από τη Σχολή Επιστημών των Φυτών του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
«Στην εργασία αναλύθηκε το σύνολο των γνωστών φυτών, που φτάνουν στα 304.103, εκ των οποίων τα 63.280 είναι νησιωτικά ενδημικά. Συνεπώς, το 21% της παγκόσμιας βιοποικιλότητας των φυτών είναι νησιωτικά είδη», σημείωσε στην «Κ» ο Κώστας Τριάντης. Η μελέτη αποκαλύπτει έναν φυσικό θησαυρό κυρίως σε τροπικές περιοχές, όπως στη Μαδαγασκάρη (9.318 είδη), τη Νέα Γουινέα (8.793), το Βόρνεο (5.765), την Κούβα (2.679) και τη Νέα Καληδονία (2.493).
Ταυτόχρονα, η μελέτη φωτίζει και τους κινδύνους για τη βιοποικιλότητα. Το 55% των εξαφανισμένων φυτικών ειδών παγκοσμίως ήταν ενδημικά σε νησιά, όπως και το 22% όλων των ειδών που έχουν αξιολογηθεί ως προς τον κίνδυνο εξαφάνισης. «Ενα από τα πιο σημαντικά βήματα για την αποτελεσματική προστασία των ειδών και την ανάσχεση της κρίσης βιοποικιλότητας είναι η αναγνώριση των ειδών που απειλούνται περισσότερο. Το προηγούμενο διάστημα ο ΟΦΥΠΕΚΑ υλοποίησε ένα έργο-σταθμό για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας της χώρας, αυτό του Κόκκινου Καταλόγου των Απειλούμενων Ειδών της Ελλάδας. Με αυτόν τον τρόπο διαθέτουμε ένα ισχυρό και διεθνώς αναγνωρισμένο εργαλείο για την επιλογή και ιεράρχηση των δράσεων προστασίας και διατήρησης σε εθνικό επίπεδο», σημειώνει ο κ. Τριάντης.
Στον Κόκκινο Κατάλογο συμπεριλαμβάνονται 4.364 είδη φυτών, που αντιπροσωπεύουν άνω του 70% των γνωστών ειδών στην Ελλάδα, τα οποία αξιολογήθηκαν από δεκάδες ειδικούς επιστήμονες σε συνεργασία με την Ελληνική Βοτανική Εταιρεία. Από αυτά το 19% ανήκει σε κάποια κατηγορία κινδύνου και τα 136 αξιολογήθηκαν ως «Κρισίμως Κινδυνεύοντα».
Τα καλά νέα, σύμφωνα με τους ερευνητές, είναι πως μόνο ένα ελληνικό νησιωτικό ενδημικό φυτό πρέπει να θεωρείται εξαφανισμένο. «Είδη που δεν είχαν βρεθεί για δεκαετίες, όπως τα Consolida samia στη Σάμο και Allium karistanum στην Εύβοια, εντοπίστηκαν πρόσφατα στην Ελλάδα», λέει ο κ. Τρίγκας.
