«Απειροι άνθρωποι, ελάχιστοι πόροι». Αυτό είναι το πρώτο που ακούς όταν ξεκινάς να ψάχνεις τι υποδομή έχει η Ελλάδα για να εξασφαλίσει ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης στους μετανάστες που καταλήγουν σ’ αυτήν. Και καθώς η οικονομική κρίση κορυφώνεται, κανείς δεν μπορεί να πει για πόσο καιρό ακόμα θα διατίθενται και αυτά τα ελάχιστα που προσφέρονται. Προς το παρόν, το μόνο ζωτικό θέμα που αντιμετωπίζεται επαρκώς, είναι η κάλυψη της σίτισης των μεταναστών. Μιλώντας με ανθρώπους που έχουν περισσότερες από 2-3 μέρες στην πρωτεύουσα, ακούς συχνά τη φράση «όσο είσαι στην Αθήνα, το φαγητό δεν είναι πρόβλημα». Το Kέντρο Yποδοχής Aστέγων του Δήμου Αθηναίων μοιράζει κάθε απόγευμα συσσίτιο, η Αρχιεπισκοπή διανέμει γεύματα σε 80 διαφορετικές ενορίες, η οργάνωση «Κλίμακα» κάνει διανομή φαγητού κάποιες μέρες την εβδομάδα, η οργάνωση «Κάριτας» διανέμει τις καθημερινές φαγητό σε οικογένειες, ενώ πολλές άλλες οργανώσεις στους δήμους της Αττικής συγκεντρώνουν και μοιράζουν τρόφιμα σε όσους τα έχουν ανάγκη.
Πολύ δυσκολότερο, αντιθέτως, είναι το πρόβλημα της στέγασης. Οι χώροι φιλοξενίας που διατίθενται για τους μετανάστες μοιάζουν με σταγόνα βοήθειας σ’ έναν ωκεανό ανθρώπων. Αυτή τη στιγμή υπάρχει η οργάνωση «Praksis» με 25 διαμερίσματα για 120 άτομα σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Λέσβο, στα οποία παρέχεται προσωρινή στέγαση από 6 έως 9 μήνες, η «Εστία Προσφύγων» της οργάνωσης «Αρσις» που απευθύνεται σε οικογένειες και έχει δυνατότητα φιλοξενίας 48 ατόμων, ο ξενώνας των «Γιατρών του Κόσμου» με δυναμικότητα 70 ατόμων, οι δύο ξενώνες της ΜΚΟ «Νόστος» που φιλοξενούν 172 άτομα, το «Κέντρο Υποδοχής Λαυρίου» του Ερυθρού Σταυρού που φιλοξενεί 260 άτομα για όσο χρόνο διαρκεί η διαδικασία αίτησης ασύλου, και η «Δομή Φιλοξενίας» στη Λέσβο με τα τρία της διαμερίσματα που φιλοξενούν 10 άτομα. Σημαντικό υποστηρικτικό ρόλο, πάντως, κατέχει η οργάνωση «Κλίμακα» που εφόσον έχει διαθέσιμο χώρο προσφέρει σε κάθε ενδιαφερόμενο ολιγοήμερη στέγαση.
Εξαιρετικά οξύ είναι το πρόβλημα στέγασης ανήλικων μεταναστών, καθώς οι δομές φιλοξενίας ίσα που αγγίζουν τις 10, και έχουν θέσεις για μόλις 313 άτομα. Με τα αιτήματα στέγασης για το 2014 να ξεπερνούν τα 2.200, τα πράγματα γίνονται ακόμα χειρότερα: όλοι οι ξενώνες ανηλίκων είναι πλήρεις, οπότε κάθε φορά που ανοίγει μία θέση, αναγκαστικά οι υπηρεσίες δίνουν προτεραιότητα σε παιδιά πολύ μικρής ηλικίας που δεν μπορούν να μπουν σε λίστα αναμονής, με αποτέλεσμα οι λίγο μεγαλύτεροι να μένουν έξω από κάθε ξενώνα για μήνες. Είναι χαρακτηριστικό πως η ζήτηση στις υπάρχουσες δομές είναι μέχρι και 2,5 φορές μεγαλύτερη από την προσφορά, πράγμα που εξηγεί και γιατί 190 παιδιά είχαν καταλήξει στην Αμυγδαλέζα, όπου ζούσαν υπό δυσμενείς συνθήκες.
«Χείρα Βοηθείας»
Πέρα όμως από τη στέγαση, υπάρχουν και άλλες ανάγκες που πρέπει να καλυφθούν. Σημαντικές υπηρεσίες υγιεινής προσφέρει η οργάνωση «Χείρα Βοηθείας» αλλά και η «Κλίμακα», καθώς διαθέτουν εγκαταστάσεις για να μπορέσει κάθε ενδιαφερόμενος να κάνει μπάνιο, να ξυριστεί, κ.λπ. Για την ιατρική περίθαλψη των μεταναστών, το πολυϊατρείο των «Γιατρών του Κόσμου» στην πλατεία Κουμουνδούρου είναι καθημερινά ανοιχτό από τις 10 π.μ. ώς τις 7 μ.μ., και εκεί δεν απαιτείται κανένα δικαιολογητικό για να σπεύσουν οι γιατροί να περιθάλψουν τον άρρωστο που θα εμφανιστεί μπροστά τους. Στη ΜΚΟ «Praksis», επίσης, λειτουργεί γενικό ιατρείο, γυναικολογικό τμήμα και οδοντιατρείο που φροντίζει για τους μετανάστες. Παράλληλα η «Κάριτας» σε συνεργασία με την Παιδική Πολυκλινική του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου φροντίζει για τον εμβολιασμό, τον οδοντιατρικό και τον οφθαλμολογικό έλεγχο των ανήλικων μεταναστών.
Για τη νομική υποστήριξη των μεταναστών, έχει προνοήσει η οργάνωση «Αρσις», η «Praksis», αλλά και το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, το οποίο βοηθά όποιον ζητά άσυλο στην Ελλάδα και έχει αναγνωριστεί ως πρόσφυγας. Υποστηρικτικές υπηρεσίες προσφέρει και το «Στέκι Μεταναστών», το «Δίκτυο Μεταναστών», κ.ά. Ως προς τις επιμέρους υποδομές για μετανάστες που βρίσκονται στη χώρα μας, θα πρέπει να τονίσουμε την προσφορά του οργανισμού «Χείρα Βοηθείας» και της «Κάριτας», που έχουν φροντίσει να εκπονήσουν προγράμματα διδασκαλίας Ελληνικών και Αγγλικών. Σημαντική προσφορά έχει να επιδείξει και το «Κυριακάτικο Σχολείο Μεταναστών» στον Κολωνό, αλλά και το «Ανοιχτό Σχολείο Μεταναστών» στον Πειραιά όπου γίνεται δωρεάν διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας ακόμα και αν οι μετανάστες δεν έχουν χαρτιά που να νομιμοποιούν την παραμονή τους στη χώρα.
