Σχέδιο εκκένωσης των hotspots στα νησιά εφαρμόζουν οι ελληνικές αρχές, προκειμένου να φιλοξενηθούν όσοι πρόσφυγες και μετανάστες αφικνούνται μετά τη συμφωνία που τέθηκε σε εφαρμογή την προηγούμενη Κυριακή (20ή Μαρτίου). Οι ροές στα νησιά συνεχίζονται με αμείωτο ρυθμό, καθώς έως χθες το πρωί είχαν καταγραφεί 1.640 άτομα ενώ στη διάρκεια της ημέρας έφτασαν περισσότερα από 1.200 άτομα επιπλέον, με τη Χίο να δέχεται περίπου τα 700 εξ αυτών.
Η ταχύτητα διεκπεραίωσης των αιτημάτων ασύλου, που πλέον θα είναι χιλιάδες καθημερινά, αποτελεί το δυσκολότερο στοίχημα για τις ελληνικές υπηρεσίες σε συνδυασμό βέβαια με τη συνεργασία και τη βοήθεια από τα άλλα κράτη–μέλη. Στελέχη του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής δεν απέκλειαν χθες το ενδεχόμενο πολλές χιλιάδες άτομα να υποβάλουν αίτημα ασύλου στην Ελλάδα, σε μια προσπάθεια να αναβάλουν την επαναπροώθησή τους, με αποτέλεσμα να χρειαστεί να φιλοξενηθούν επί μακρόν έως ότου λειτουργήσει επαρκώς ο μηχανισμός που θεσμοθετήθηκε.
Ηδη πάντως o Frontex ανακοίνωσε ότι ζητάει 1.500 αστυνομικούς από τα κράτη–μέλη και 50 ειδικούς σε θέματα επαναπροώθησης, να υποστηρίξουν την Ελλάδα στη διαδικασία επιστροφής των μεταναστών στην Τουρκία. Ολα τα εμπλεκόμενα μέρη βρίσκονται σε εντατικές διαβουλεύσεις προκειμένου να εφαρμοστεί άμεσα η συμφωνία, αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, όπου επισημαίνεται πως κράτη–μέλη ήδη έχουν ανταποκριθεί. Πάντως, έως χθες η Τουρκία είχε δείξει «άμεση ανταπόκριση» μόνο στην αποστολή παρατηρητών στα ελληνικά νησιά. Ηδη στη Χίο έχουν φτάσει 6 άτομα, δημόσιοι υπάλληλοι από το τουρκικό υπουργείο Μετανάστευσης, στη Λέσβο 8, ενώ αναμένονταν 5 στη Σάμο, 3 στην Κω και 3 στη Λέρο. Ταυτόχρονα από την Ελλάδα ταξίδευαν χθες 3 άτομα προς το Δικελί και 2 προς τον Τσεσμέ.
Αύριο αναμένεται η οριστικοποίηση των σημείων επανεισδοχής στην Τουρκία ώστε να αποσταλούν και άλλοι Ελληνες «παρατηρητές». Κύκλοι του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη ανέφεραν ότι «πρόκειται για υπαλλήλους που έχουν ως αποστολή να βοηθήσουν στη συνεργασία των υπηρεσιών Ελλάδας – Τουρκίας». Τόνιζαν επίσης ότι «οι ροές θα μειωθούν όταν το πρώτο σκάφος επιστρέψει με ανθρώπους στην Τουρκία. Τότε θα συνειδητοποιήσουν ότι δεν έχει νόημα να συνεχίσουν να δίνουν τα χρήματά τους στους διακινητές», σημείωναν.
Σοβαρές επιφυλάξεις όσον αφορά στη διαδικασία επαναπροώθησης εκφράζει η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ. Οσον αφορά στις φήμες για αποχώρηση της οργάνωσης από τα νησιά τονίζεται ότι «παραμένουμε στα νησιά. Επαναπροσδιορίζουμε τις δράσεις μας υπό την οπτική των νέων συνθηκών που απορρέουν από τη συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας». Πηγές της οργάνωσης τόνιζαν ότι δεν μπορεί η Υ.Α. να συμμετέχει σε επαναπροωθήσεις και συμπλήρωναν ότι απαιτείται χρόνος για να ξεκαθαρίσει το τοπίο όσον αφορά τις λεπτομέρειες της συμφωνίας. Χθες το πρωί, η Υ.Α. ενημέρωσε το λιμεναρχείο Λέσβου ότι δεν μπορεί πλέον να καλύπτει το κόστος μεταφοράς των προσφύγων από τα παράλια στο hotspot της Μόριας, όπως συνέβαινε έως τώρα. Τη δαπάνη προτίθεται να αναλάβει για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, σύμφωνα με την περιφερειάρχη Χριστίνα Καλογήρου.
Η συμφωνία της Συνόδου Κορυφής (18 Μαρτίου) χωρίζει σε δύο ομάδες τους πρόσφυγες και μετανάστες: σε εκείνους που βρίσκονταν στη χώρα και σε εκείνους που ήρθαν από την Κυριακή, 20 Μαρτίου, και άρα υπόκεινται στις νέες ισχύουσες ρυθμίσεις. Οσοι βρίσκονταν στα νησιά έως και το προηγούμενο Σάββατο προωθούνται στην ενδοχώρα, ενώ στα νησιά θα παραμείνουν όλοι οι νεοαφιχθέντες που ήδη έχουν ξεπεράσει τις 3.000 και οι οποίοι, εφόσον δεν εγκριθεί το αίτημα ασύλου τους, θα επαναπροωθούνται.
