Στο εργαστήριο Πυρηνικής Ιατρικής του νοσοκομείου Παίδων «Αγία Σοφία» υπηρετούν τρεις γιατροί. Οι δύο εξ αυτών είναι επικουρικοί, δηλαδή εργάζονται με συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Η θητεία τους λήγει τον ερχόμενο Μάιο. Στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός», στον αγγειογράφο σύγχρονης τεχνολογίας, υπηρετούσαν έως πρόσφατα τρεις γιατροί. Ενας εξ αυτών ήταν επικουρικός και η σύμβασή του έληξε στις αρχές Φεβρουαρίου. Από τους εναπομείναντες, ο ένας υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση και ο άλλος έχει συμπληρώσει το όριο ακτινοβολίας στην οποία επιτρέπεται να εκτεθεί. Το περασμένο φθινόπωρο το νοσοκομείο Αμφισσας είχε μείνει με μία ακτινολόγο επικουρική γιατρό για να καλύπτει τη λειτουργία του.
Η δημοσιονομική κρίση που «πάγωσε» επί σειρά ετών τις προσλήψεις προσωπικού, άλλαξε άρδην την «ανθρωπογεωγραφία» των νοσοκομείων του ΕΣΥ, καθιστώντας το επικουρικό προσωπικό –γιατρούς, νοσηλευτές και λοιπό προσωπικό με συμβάσεις ορισμένου χρόνου– δομικό κομμάτι του συστήματος. Είναι ενδεικτικό ότι σε μεγάλο νοσοκομείο της Αθήνας, το 40%-45% των θέσεων γιατρών καλύπτεται πλέον από επικουρικούς. Συνολικά, εκτιμάται ότι ένας στους τρεις ειδικευμένους γιατρούς που υπηρετούν στο ΕΣΥ είναι επικουρικοί, ενώ η αναλογία συμβασιούχων-μονίμων για το λοιπό προσωπικό, νοσηλευτικό, παραϊατρικό, διοικητικό και τεχνικό είναι ένας προς τέσσερις.
Στο ΕΣΥ αυτή τη στιγμή υπηρετούν περίπου 2.900 επικουρικοί γιατροί, ενώ ο αριθμός των μόνιμων ειδικευμένων γιατρών είναι περίπου 7.000. Αντίστοιχα, από το μη ιατρικό προσωπικό των νοσοκομείων περίπου 12.500 εργάζονται με διαφόρων ειδών συμβάσεις (επικουρικοί, προγράμματα του ΟΑΕΔ, ατομικές συμβάσεις), έναντι 45.000 που είναι το μόνιμο προσωπικό.
Οι συμβάσεις των επικουρικών δεν μπορούν να ξεπερνούν τη διετία. Ετσι, στο τέλος της θητείας τους πρέπει να απολυθούν και στη θέση τους να προσληφθούν άλλοι, με αποτέλεσμα να ανακυκλώνεται η αγωνία για την εύρυθμη λειτουργία μονάδων του ΕΣΥ. Ενδεικτική, είναι η τωρινή ανασφάλεια περίπου 600 επικουρικών γιατρών που «κινδυνεύουν» με πρόωρη διακοπή των συμβάσεών τους. Πρόκειται για γιατρούς η θητεία των οποίων παρατάθηκε πλέον των δύο ετών. Το Ελεγκτικό Συμβούλιο με απόφασή του θεωρεί μη νόμιμες αυτές τις συμβάσεις. Η απόφαση δεν έχει δημοσιευθεί ακόμα. «Και καλώς δεν έχει δημοσιευθεί», αναφέρει στην «Κ» ο αντιπρόεδρος της Ενωσης Ιατρών Νοσοκομείων Αθηνών-Πειραιώς, Ηλίας Σιώρας, εξηγώντας ότι όταν θα συμβεί αυτό θα πρέπει να απολυθούν άμεσα.
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι περισσότερες συμβάσεις επικουρικών που υπηρετούν τώρα στο ΕΣΥ λήγουν τους επόμενους 10 με 12 μήνες. «Αυτό σημαίνει ότι η ένδεια προσωπικού στα νοσοκομεία θα συνεχιστεί. Εκτός από τη δυσλειτουργία που δημιουργείται κάθε φορά που ο νέος πρέπει να συνηθίσει το περιβάλλον, η “αντικατάσταση” συχνά καθυστερεί, ειδικά εάν το νοσοκομείο δεν έχει τους απαραίτητους πόρους», σημειώνει ο κ. Σιώρας.
Οι προσλήψεις μoνίμων που εξαγγέλλονται υλοποιούνται μερικώς και με καθυστέρηση. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του διαγωνισμού του ΑΣΕΠ (Δεκέμβριος 2016), για 1.660 θέσεις μη ιατρικό προσωπικό. Οπως ανέφερε στην «Κ» ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων Δημόσιων Νοσοκομείων Μιχάλης Γιαννάκος, δεκαπέντε μήνες μετά ουδείς έχει διοριστεί. «Σε λίγο τα νοσοκομεία θα έχουν κυρίως προσωπικό που θα έρχεται και θα φεύγει. Εάν έχεις π.χ. 3.000 επικουρικούς στους 50.000 μόνιμους, οι μόνιμοι θα βοηθήσουν τους νέους να συνηθίσουν στο νέο περιβάλλον. Εάν όμως η σχέση μόνιμων και επικουρικών γίνει 50-50, τότε ποιος εκπαιδεύει ποιον; Δεν αναβαθμίζονται οι υπηρεσίες με αυτόν τον τρόπο».
Οι ελλείψεις
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του υπουργείου Υγείας, από το ΕΣΥ λείπουν περισσότεροι από 6.500 μόνιμοι γιατροί και 20.000 λοιπό προσωπικό. «Εμείς θεωρούμε ότι οι ελλείψεις σε γιατρούς είναι περισσότερες και φτάνουν τις 10.000», επισημαίνει στην «Κ» ο γεν. γραμματέας της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδος κ. Πάνος Παπανικολάου. Οπως υποστηρίζει, οι εκτιμήσεις του υπουργείου βασίζονται σε οργανισμούς των νοσοκομείων, οι οποίοι εκδόθηκαν το 2011-2012 και υποβαθμίζουν τις πραγματικές ανάγκες. Αναφορικά με το ποιες ειδικότητες είναι σε έλλειψη, σημειώνει, «ποικίλλουν από νοσοκομείο σε νοσοκομείο. Σίγουρα, όμως, το πρόβλημα είναι εκρηκτικό σε εργαστηριακές ειδικότητες και στην αναισθησιολογία. Ειδικά η αναισθησιολογία έχει μετατραπεί σε “νομαδική ειδικότητα”, αφού στην περιφέρεια, ο ίδιος αναισθησιολόγος μπορεί να εφημερεύει κάθε ημέρα και σε άλλο νοσοκομείο για να καλύψει τις ανάγκες. Πριν από περίπου έναν χρόνο, ένας επικουρικός αναισθησιολόγος παραιτήθηκε γιατί τον έβαλαν να εφημερεύει επί δέκα ημέρες σερί, σε Χαλκίδα και Λαμία εναλλάξ».
