Το πλαστικό σε όλο του το μεγαλείο: μπατονέτες, μουσαμάδες, σακούλες, καπάκια, υλικά ψαρέματος, κιβώτια. Φιάλες και δοχεία διαφόρων μεγεθών. Παιχνίδια, υποδήματα, χημικά, μπαλόνια, καλαμάκια. Ολα όσα χρησιμοποιούμε σε καθημερινή βάση, πεταμένα σε μία ακτή. Και όμως. Σε μόλις δύο ώρες, 25 νεαροί εθελοντές από την Κροατία, την Ελλάδα και την Πορτογαλία συγκέντρωσαν περίπου έξι κυβικά μέτρα αποβλήτων σε έκταση μόλις 400 τ.μ., στη διάρκεια δράσης καθαρισμού στον κόλπο D’Οro (Marlera – Liznjan) στην Pula της Κροατίας, στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus+ «Save the Wave», που υλοποίησε πρόσφατα ο σύνδεσμος Prizma από το Gracaca, με εταίρους από την Ελλάδα και την Πορτογαλία και με την υποστήριξη του aMORE Festival, του πρώτου φεστιβάλ αφιερωμένου στη θάλασσα.
Μέσα σε δύο ώρες, οι 25 νεαροί εθελοντές συγκέντρωσαν περίπου έξι κυβικά μέτρα αποβλήτων από τον κόλπο D’Oro στην Pula της Κροατίας.
«Πρώτη φορά συμμετείχα σε ένα τέτοιο πρόγραμμα. Ηρθα σε επαφή με τον τομέα του εθελοντισμού και της ανταλλαγής νέων μέσω κάποιων ομιλιών TEDx και αμέσως κατάλαβα ότι θέλω να συμμετάσχω. Συμπλήρωσα τη σχετική αίτηση και, από τη μια στιγμή στην άλλη, έφθασα Κροατία. Στην πανέμορφη πόλη Porec», καταγράφει την εμπειρία του ο Γιώργος Μπαρούνης, φοιτητής στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο Τμήμα Επιστήμης της Φυτικής Παραγωγής. «Γνώρισα υπέροχους νέους, με τους οποίους μας συνδέουν κοινοί στόχοι, όπως η προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Ως ομάδα, μοιραστήκαμε γνώσεις και ιδέες. Σε συνδυασμό με τα εργαστήρια για το κοινό και το φεστιβάλ, που πλαισίωσαν την προσπάθειά μας, όσα έζησα μέσα από το πρόγραμμα ήταν πραγματικά απίστευτα!» μοιράζεται τον ενθουσιασμό του.
Για την 20χρονη Αναστασία Τασούλα η εμπειρία δεν ήταν πρωτόγνωρη. Σπουδάζει ψυχολογία ενώ εργάζεται ως φωτογράφος, δημόσια ομιλήτρια, travel-health blogger και συγγραφέας: «Ηταν η δεύτερη φορά που θα συνεργαζόμουν με τον συγκεκριμένο κροατικό οργανισμό, άρα γνώριζα το υψηλό επίπεδο του προγράμματος. Στο πεδίο, συνειδητοποιείς την πραγματικότητα – κάτι που, όσο και να το συζητάς, δύσκολα το αντιλαμβάνεσαι. Κάθε μέρα ήταν και μία νέα απόδειξη του πόσο βάναυσα συμπεριφέρεται ο άνθρωπος στη φύση, στη θάλασσα. “Τι μπορούμε να κάνουμε για να σωθούμε από εμάς τους ίδιους;” ήταν το ερώτημα που μας απασχολούσε συνεχώς. Τι μου έχει μείνει; Μια δόση γερής κατάθλιψης σχετικά με το πόσο απάνθρωποι είμαστε εμείς οι ίδιοι. Αλλά και αυξημένη ευαισθητοποίηση σχετικά το πώς μπορώ να αλλάξω τις παρεμβάσεις μου στο περιβάλλον. Πλέον, φροντίζω να προσέχω τις αγορές μου και τα προϊόντα που χρησιμοποιώ – όσο περνάει από το χέρι μου. Παράλληλα, προσπαθώ να ενημερώνω τους γύρω μου σχετικά. Δυστυχώς, στην Ελλάδα δεν έχω συμμετάσχει σε παρόμοια δράση, διότι θεωρώ πως ό,τι γίνεται εδώ δεν έχει τόση ανταπόκριση όπως στο εξωτερικό. Στον τόπο μας, οι άνθρωποι αποδέχονται την ήττα τους. Ετσι μας μάθανε. Γι’ αυτό είναι καιρός να αναλάβουμε δράση!».
«Αφοσιωμένοι, με σοβαρότητα αναφορικά με τα καθήκοντά τους, γεμάτοι ανησυχίες γύρω από την κατάσταση του περιβάλλοντος αλλά και με διάθεση να συμμετέχουν στις αλλαγές επί τα βελτίω οι νέοι εθελοντές. Αξιοθαύμαστος δε ο πλούτος των γνώσεών τους, ακόμη και όταν προέρχονται από χώρους εκτός περιβαλλοντικών επιστημών», επισημαίνει η κ. Βάσω Χαριτοπούλου, αρχηγός της ομάδας, ιδρύτρια και επικεφαλής του κέντρου τοπικής ανάπτυξης «Διώνη» με έδρα την αρχαία Ολυμπία, το οποίο, ως ένας από τους τρεις εταίρους του έργου, ένωσε αποτελεσματικά στο πλαίσιο του εγχειρήματος νέους και νέες από την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, την Καλαμάτα και την Κρήτη. Τον Σεπτέμβριο, το έργο συνεχίζεται στο πορτογαλικό νησί Μαδέρα.
Τα σκουπίδια που μάζεψαν οι εθελοντές από την ακτή της Κροατίας μετατράπηκαν σε μικρές δημιουργίες.
Ο ωκεανός ως χωματερή
Τον παγκόσμιο χαρακτήρα του προβλήματος των πλαστικών απορριμμάτων στον ωκεανό και τις αρνητικές συνέπειες για το περιβάλλον, την ανθρώπινη υγεία, την ποιότητα ζωής, την οικονομία και τον τουρισμό υπογραμμίζουν οι υπεύθυνοι του προγράμματος. Παράδειγμα, ο κόλπος της Lakosasa: «Σχεδόν 98% των αποβλήτων είναι από πλαστικό – τα περισσότερα, είδη καθημερινής χρήσης. Ορισμένα, έχουν κατοικηθεί από θαλάσσιους οργανισμούς», τονίζουν. «Τα αποτελέσματα είναι ανησυχητικά, δεδομένου ότι είναι τα απόβλητα που συλλέγονται στο πρώτο επιφανειακό στρώμα. Κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, ένα νέο απόβλητο είναι κρυμμένο…», σχολιάζει ο Silvestar Petrov, πρόεδρος του συνδέσμου Prizma και επικεφαλής του «Save the Wave», στο πλαίσιο του οποίου νέοι και νέες 18-30 ετών από τα τρία κράτη παράλληλα εξερευνούν τη βιοποικιλότητα, μαθαίνουν για τη χλωρίδα και την πανίδα των ωκεανών, αναζητώντας καινοτόμες λύσεις στο πρόβλημα των πλαστικών απορριμμάτων.
Συντονιστής του έργου είναι ο σύνδεσμος Prizma (Κροατία), εταίροι οι «Διώνη» (Ελλάδα), Teatro Metaphora (Πορτογαλία) και συνεργάτες ο σύνδεσμος Zona/aMORE Festival της Θάλασσας, ο Δήμος Porec, το Ενυδρείο Πούλα, ο Δήμος Liznjan – Lisignano.
