Η Ελλάδα έχει τους περισσότερους ιερείς στην Ευρώπη, αναλογικά φυσικά με τον πληθυσμό της κι αυτό έχει εξήγηση, βαθιά ριζωμένη στην ταυτότητα της χώρας. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια, και εξαιτίας της οξύτατης οικονομικής κρίσης και της ανεργίας, αυξήθηκε το ενδιαφέρον των νέων να γίνουν κληρικοί. Η τάση δεν αποκλείεται να ανακοπεί μετά τις εξαγγελίες της κυβέρνησης, που δημιουργούν ανησυχία στους ιερείς της χώρας για τον τρόπο μισθοδοσίας τους και το εργασιακό καθεστώς τους.
Ειδικότερα, στην Ελλάδα το θρησκευτικό στοιχείο αφήνει τα ίχνη του παντού. Αμέτρητοι ναοί χτισμένοι από κορυφές βουνών έως και σε βίλες δίπλα σε πισίνες. Αγρυπνα μάτια για τη λειτουργία τους, εκείνα των ιερέων· κάποιοι στωικές μορφές, άλλοι γλυκύτατοι γέροντες που ανακαλούν μνήμες παιδικών χρόνων. Η Ελλάδα επιβεβαιώνει το ισχυρό θρησκευτικό στοιχείο που τη χαρακτηρίζει διαθέτοντας τους περισσότερους ιερείς ανά 100.000 κατοίκους μεταξύ 29 χωρών της Ευρώπης. Σύμφωνα με τα στοιχεία των Πατριαρχείων και των Αυτοκέφαλων Εκκλησιών, όπως αποτυπώνονται στην ιστοσελίδα https://jodi.graphics/, η αναλογία της χώρας μας είναι 87,7, αρκετά υψηλότερη από τη δεύτερη Ιταλία (82,8), ενώ την πρώτη πεντάδα συμπληρώνουν η Ρουμανία (με αναλογία 80,1), η Πολωνία (71,1) και το Βέλγιο (64,1).
Στον αντίποδα τη μικρότερη αναλογία ιερέων ανά 100.000 κατοίκους έχει η Βουλγαρία (12), και ακολουθούν η Τσεχία (18,9), η Ολλανδία (20,1), η Ουγγαρία (22,2) και η Γερμανία (22,3). Η υψηλή αναλογία της Ελλάδας αποδίδεται στο ισχυρό θρησκευτικό στοιχείο στη χώρα μας, καθώς η πλειονότητα των Ελλήνων ταυτίζει την ελληνικότητα με την ορθοδοξία αλλά και στο γεωγραφικό ανάγλυφο.
Σύμφωνα με τα στοιχεία μελέτης της Γενικής Γραμματείας Θρησκευμάτων του αρμόδιου υπουργείου, στη χώρα μας υπάρχουν συνολικά 9.792 ενοριακοί και μοναστηριακοί ναοί, αλλά ο αριθμός είναι κατά πολύ μεγαλύτερος, καθώς δεν συνυπολογίζονται τα παρεκκλήσια, τα ξωκλήσια, οι προκυνηματικοί, οι ιδιόκτητοι και οι κοιμητηριακοί ναοί. Από τις 9.792 ναούς, οι 9.146 είναι ενοριακοί και οι 646 μοναστηριακοί, οι οποίοι ανήκουν στη δικαιοδοσία των 82 μητροπόλεων της Εκκλησίας της Ελλάδος, των 9 μητροπόλεων της Εκκλησίας της Κρήτης, των 5 μητροπόλεων των εκκλησιαστικών επαρχιών Δωδεκανήσου και στην Πατριαρχική Εξαρχία της Πάτμου. Οπως ανέφερε στην «Κ», ο γενικός γραμματέας Θρησκευμάτων Γεώργιος Καλαντζής, ο αριθμός των ναών κάθε μητρόπολης δεν έχει ευθεία αντιστοιχία με τον αριθμό των κατοίκων του νομού.
Αλλωστε, ο ρόλος του ιερέα της ενορίας είναι πάντα καθοριστικός στην ελληνική κοινωνία, πόσο μάλλον που η οικονομική κρίση ενίσχυσε τη σημασία του κοινωνικού έργου που Εκκλησίας της Ελλάδος. Μάλιστα, αυξήθηκε και το ενδιαφέρον για τις θέσεις των κληρικών. Οπως ανέφερε στην «Κ» ο αναπληρωτής διευθυντής του Ιδρύματος Ποιμαντικής Επιμορφώσεως (ΙΠΕ) της Αρχιεπισκοπής Αθηνών, αρχιμανδρίτης Θεολόγος Αλεξανδράκης, η ζήτηση για το πρόγραμμα υποψήφιων κληρικών έχει σχεδόν τριπλασιαστεί σε σχέση με τα προ τριετίας επίπεδα. Το 2017-2018 μετείχαν 35 άτομα, ενώ για το πρόγραμμα 2018-2019 ο αριθμός των αιτήσεων έχει αυξηθεί.
Η εκπαίδευση
Οι τέσσερις εκκλησιαστικές ακαδημίες της Ελλάδας αποτελούν ένα βήμα για τους μελλοντικούς ιερείς, όμως η φοίτηση σε αυτές δεν είναι προϋπόθεση. Βέβαια, ιερείς μπορούν να γίνουν όλοι οι κάτοχοι πτυχίου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αρκεί να πληρούν ορισμένες ποιοτικές προϋποθέσεις. Απαιτείται μία περίοδος γνωριμίας με τον υποψήφιο και δοκιμασία και του ίδιου ως προς τις πτυχές του λειτουργήματος και αφού υπάρξει η συμμαρτυρία-πρόταση του πνευματικού, τον οποίο επιλέγει ο ίδιος.
Επίσης, για την κατάρτιση των υποψηφίων ιερέων υπάρχει το Εργαστήριο της Αρχιεπισκοπής, όπου η φοίτηση είναι τριετής, δωρεάν και οι μαθητευόμενοι λαμβάνουν θεωρητική κατάρτιση, κάνοντας και πρακτικά μαθήματα σχετικά με το ιερατικό λειτούργημα. Το ΙΠΕ προσφέρει επίσης προγράμματα διά βίου μάθησης για τους κληρικούς όλων των μητροπόλεων της χώρας.
