Καταδικάστηκε το 2020 από το Μεικτό Ορκωτό Δικαστήριο Ζακύνθου για βιασμό ανηλίκου για τον οποίο κατηγορήθηκε το 2017. Του επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης 9 ετών και 8 μηνών. Ασκησε έφεση κι έτσι αφέθηκε ελεύθερος με περιοριστικούς όρους μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης σε δεύτερο βαθμό, που ακόμη δεν έχει προσδιοριστεί. Εν τω μεταξύ, αποπειράθηκε να βιάσει ένα ακόμα παιδί, την 11χρονη ανιψιά του, την οποία στη συνέχεια σκότωσε, όπως ο ίδιος ομολόγησε.
Ο Αρειος Πάγος διέταξε πειθαρχικό έλεγχο για τους δικαστές που άφησαν ελεύθερο τον 37χρονο, επιβάλλοντάς του περιοριστικούς όρους. Μέχρι να διαφανεί το αποτέλεσμα του ελέγχου και των αστυνομικών ερευνών, το επίδικο, σύμφωνα με όσα αναφέρουν ειδικοί στην «Κ», είναι ότι στην Ελλάδα απέχουμε παρασάγγας από την επαρκή προστασία των ανήλικων θυμάτων.
«Η κρίση ανήκει στο δικαστήριο»
Σύμφωνα με όσα σχολίασε στην «Κ» ο Διονύσης Χιόνης (αριστερά), δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω και πρόεδρος του Κέντρου Μελέτης του Εγκλήματος, «σε μια καταδικαστική απόφαση που επιβάλλει ποινή κάθειρξης, η κρίση για το αν η έφεση θα έχει ή όχι ανασταλτικό αποτέλεσμα, ανήκει στο δικαστήριο που δίκασε την υπόθεση».
Πολύ σημαντικό προκειμένου το δικαστήριο να διατάξει τον εγκλεισμό του δράστη μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσής του σε δεύτερο βαθμό, είναι, σύμφωνα με τον κ. Χιόνη, «να κρίνει το δικαστήριο δικαιολογημένα ότι αν αφεθεί ελεύθερος, είναι πολύ πιθανό ότι θα τελέσει κι άλλα εγκλήματα. Αυτό όμως θα πρέπει να βασίζεται σε προηγούμενες πράξεις ή στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ίδιας πράξης για την οποία διώκεται και πρόκειται να δικαστεί σε δεύτερο βαθμό».
Σημειώνεται ότι, τα επιστημονικά δεδομένα ενδεικνύουν ότι βιαστές, ειδικά ανηλίκων, δεν μεταστρέφουν την ιδιοσύσταση της διαστροφής προσωπικότητάς τους αν δεν περιοριστούν, τιθέμενοι υπό κράτηση ή εκτίοντες ποινή, και (επειδή ακριβώς θα βρίσκονται υπό περιορισμό) αναζητήσουν οι ίδιοι επαγγελματική βοήθεια για να αντιμετωπίσουν την ίδια την αντικοινωνική τους βίαιη παρόρμηση.
«Ποιος θα επιτηρήσει τους όρους;»
Το Μεικτό Ορκωτό Δικαστήριο Ζακύνθου έκρινε το 2020 πως ο 37χρονος δεν είναι πιθανό να τελέσει κι άλλο έγκλημα, αφού τον άφησε ελεύθερο με περιοριστικούς όρους. «Ομως τι νόημα έχει να κρίνεται κάποιος κατηγορούμενος ένοχος για βιασμό πρωτοδίκως, να του επιβάλλεται πολυετής κάθειρξη και να μένει έξω με αναστολή “υπό όρους” μέχρι τη δευτεροβάθμια δίκη; Ποιος θα επιτηρήσει τους “όρους”; Τα υποστελεχωμένα Τμήματα Ασφαλείας της χώρας; Με ποιο προσωπικό;» διερωτάται μιλώντας στην «Κ» ο κ. Παναγιώτης Παπαϊωάννου, ποινικολόγος και δρ Εγκληματολογίας. «Για ποιους λόγους έχει καταλήξει να είναι ένα μέσο πολυτελείας ο προβλεπόμενος όρος του κατ’ οίκον περιορισμού με ηλεκτρονική επιτήρηση;»
Το πρόβλημα, σύμφωνα με τον κ. Παπαϊωάννου (αριστερά), είναι ότι «το σύστημά μας είναι γραφειοκρατικό», γεγονός που όπως υποστήριξε, αποδεικνύεται μεταξύ άλλων «όταν “τυπικά” τηρείται ο όρος από έναν βίαιο εγκληματία. Αυτό που αρκεί στο προσωπικό του Α.Τ. του τόπου κατοικίας είναι η συμπλήρωση μιας έντυπης φόρμας, μία φορά τον μήνα. Και ποιος θα ελέγξει αν η απαγόρευση προσέγγισης, λ.χ. σχολείων, από έναν παιδεραστή τηρείται;»
Ακόμη ένα ζήτημα που τίθεται, είναι ότι ο 37χρονος καθ’ ομολογίαν δράστης, είναι ο ίδιος πατέρας τεσσάρων παιδιών. Οπως επισήμανε ο κ. Χιόνης, σχετικά με την υποστήριξη που έχουν τα ανήλικα θύματα ή τα παιδιά κάποιου που έχει καταδικαστεί για κακοποίηση ανηλίκου, «θα πρέπει να γίνει αίτηση από κάποιον από το συγγενικό περιβάλλον που να είναι άμεσα ενδιαφερόμενος, όπως από τη μητέρα των παιδιών, προκειμένου να αφαιρεθεί από τον δράστη η επιμέλεια ή ακόμη και η γονική μέριμνα. Αυτό μπορεί να γίνει αυτεπαγγέλτως και από τον εισαγγελέα, κι έτσι να ενεργοποιηθούν στη συνέχεια και οι κοινωνικές υπηρεσίες προκειμένου να διαπιστώσουν πώς διαβιούν τα παιδιά, τι υποστήριξη χρειάζονται, σε συνδυασμό με ψυχολόγους κι άλλους ειδικούς ανθρωπιστικών επιστημών».
Η επίβλεψη των παιδιών από κοινωνικές υπηρεσίες πρέπει να περάσει μέσω του ποινικού συστήματος, να δοθεί δηλαδή η εντολή στις αρμόδιες υπηρεσίες να επιβλέψουν τα παιδιά. Επομένως όλα αυτά κινούνται με τους ρυθμούς του Δημοσίου στην Ελλάδα. Οταν κινούνται.
Σύμφωνα με τον κ. Χιόνη, η αφαίρεση της επιμέλειας των τέκνων τους για καταδικασμένους σε υποθέσεις κακοποίησης ανηλίκων –όχι των δικών τους παιδιών– είναι «μάλλον η εξαίρεση. Θα πρέπει να ασκείται με ακατάλληλο τρόπο η επιμέλεια ή να είναι πολύ κακές οι συνθήκες διαβίωσης των παιδιών για να αφαιρεθεί η επιμέλεια από τους γονείς».
Ακόμη όμως και για την επίβλεψη των παιδιών από κοινωνικές υπηρεσίες, αυτό πρέπει να περάσει μέσω του ποινικού συστήματος, καθώς «θα πρέπει να έχει προηγηθεί μια διαδικασία. Να έχει δοθεί δηλαδή στις αρμόδιες υπηρεσίες η εντολή να επιβλέψουν τα παιδιά. Επομένως όλα αυτά κινούνται με τους ρυθμούς του Δημοσίου στην Ελλάδα. Οταν κινούνται. Μακάρι να φτάσουμε σε ένα σημείο που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ακραία η διαπίστωση ότι δεν είναι επαρκής η προστασία των ανήλικων θυμάτων στην Ελλάδα. Δυστυχώς, είμαστε πολύ μακριά από αυτό».
«Δεν υπάρχει πρόληψη»
Από την πλευρά της, η Σοφία Βιδάλη(αριστερά), καθηγήτρια Εγκληματολογίας και Αντεγκληματικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, στάθηκε στο γεγονός ότι ακόμη και στις λίγες περιπτώσεις που υπάρχει κάποιου είδους επίβλεψη των ανήλικων θυμάτων από τις κοινωνικές υπηρεσίες, αυτή δεν φαίνεται να είναι αρκετή. Κι αυτό επειδή όπως εξήγησε, «οι κοινωνικοί λειτουργοί δεν είναι πανάκεια. Χρειάζονται παιδοψυχολόγοι, άλλοι ειδικοί κι ένα πλαίσιο κοινωνικών υπηρεσιών που υπάρχει σε λίγους μόνο δήμους. Αυτό το πλαίσιο πρέπει να είναι συστηματικά στελεχωμένο ώστε να παρακολουθούνται οι περιπτώσεις. Θα μπορούσε να υπάρχει τομέας πρόληψης στα σχολεία. Το ζήτημα δεν είναι μόνο να περιθάλψουμε τα θύματα, αλλά να κάνουμε και πρόληψη».
Οπως εξήγησε όμως, πρόληψη «δεν υπάρχει ούτε σε γενικό ούτε σε ειδικό βαθμό. Η γενική πρόληψη που υπάρχει, έχει αφεθεί στις διατάξεις του Ποινικού Κώδικα, που λέει ότι όποιος κάνει κάποιο αδίκημα, έχει κάποια συγκεκριμένη κύρωση. Η πραγματική ζωή όμως μας διαψεύδει. Φανταστείτε πόσες ακόμη υποθέσεις κακοποίησης ανηλίκων υπάρχουν και δεν έχουν έρθει στην επιφάνεια και πόσες ακόμη δεν καταγγέλλονται επειδή τα θύματα βλέπουν ότι αυτός που βιάζει αφήνεται ελεύθερος χωρίς κάποιο ειδικό αιτιολογικό».
