Αισιόδοξοι πως οι επιπτώσεις του «κανονιού» της FTI θα απορροφηθούν σχετικά εύκολα από την ελληνική τουριστική αγορά, αλλά ανήσυχοι με το κλίμα που διαμορφώνει ένα τέτοιο γεγονός στην αρχή της καλοκαιρινής σεζόν δηλώνουν οι επιχειρηματίες του τουριστικού κλάδου, οι οποίοι μίλησαν στην «Κ».
«Το να “σκάει” ένας tour operator στις αρχές Ιουνίου δεν περνάει το καλύτερο μήνυμα στις αγορές αλλά και στις πηγές που τροφοδοτούν τον ελληνικό τουρισμό» τονίζει ο Γιάννης Χατζής, πρόεδρος Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων, μέλος του Δ.Σ. της Ενωσης Ξενοδόχων Ρόδου και α΄ αντιπρόεδρος ΣΕΤΕ, εξηγώντας ότι τέτοιες εξελίξεις κλονίζουν την πίστη των πελατών στον θεσμό των tour operators. «Πάντα, ύστερα από μεγάλα “κανόνια”, βλέπουμε “κοιλιά” στην καταναλωτική πίστη. Θα υπάρξει μούδιασμα στον κλάδο» προβλέπει.
Σύμφωνα με τον ίδιο, δεν μπορεί να γίνει ασφαλής πρόβλεψη για το πόσοι –από τους συνολικά 400.000 επισκέπτες που θα έρχονταν στην Ελλάδα– θα πραγματοποιήσουν τελικά το ταξίδι. Ανατρέχοντας σε πρόσφατες περιόδους κρίσης λέει πως «η επίπτωση της πανδημίας ήταν μεγάλη, αλλά η επαναφορά ήταν γρήγορη. Και με τις φωτιές στη Ρόδο πέρυσι, ενώ πιστεύαμε ότι θα χρειαζόμασταν τουλάχιστον 20 ημέρες για να επανέλθουμε, 10 μέρες αργότερα ήμασταν ήδη πάλι γεμάτοι. Δεν είναι εύκολο να προβλέψεις τα αντανακλαστικά του τουρισμού».
Στο ερώτημα πόσο γρήγορα θα καταλαγιάσουν οι κραδασμοί που προκάλεσε η FTI στην ελληνική αγορά, ο Γιάννης Χατζής σημειώνει πως «απ’ ό,τι φαίνεται, ο Ιούνιος δεν θα μπορέσει να “μαζευτεί”, ειδικά στα ξενοδοχεία που έχουν μεγάλη έκθεση στον συγκεκριμένο tour operator. Για εμένα, που είμαι ξενοδόχος στη Ρόδο, η FTI είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος πράκτορας με τον οποίο συνεργαζόμουν. Ακολουθούν Κως και Κέρκυρα και, σε πιο μικρό ποσοστό, Ζάκυνθος και Κεφαλλονιά. Επίσης, στην Ελλάδα, οι επισκέπτες που έρχονται από την FTI φαίνονται μέσα από το σύστημα της Meeting Point Hellas, της θυγατρικής δηλαδή. Αν δεν δούμε τα κενά και τις ακυρώσεις, δεν μπορούν να ενεργοποιηθούν οι άλλοι tour operators. Αυτή η εβδομάδα έχει χαθεί σίγουρα. Μέχρι να καταλάβουμε τι έχει γίνει, θα έχει πάει 11 Ιουνίου. Ενδιαφέρον πάντως υπάρχει αυτή τη στιγμή από τους tour operators να πάρουν τις κενές θέσεις».
Την ίδια ώρα, πηγές του υπουργείου Τουρισμού και του ΕΟΤ εμφανίζονται καθησυχαστικές, αναφέροντας ότι τα πακέτα διακοπών των επισκεπτών από τη Γερμανία στη χώρα μας από την εν λόγω εταιρεία έχουν ήδη εξοφληθεί είτε προπληρωθεί, άρα έχει αποφευχθεί ο κίνδυνος μη πληρωμής των ξενοδόχων και άλλων εμπλεκόμενων επιχειρήσεων. Παράλληλα, η FTI, με δήλωσή της, αναφέρει απευθυνόμενη στους Ελληνες επιχειρηματίες του κλάδου ότι οποιοσδήποτε οικονομικός κραδασμός τυχόν υπάρξει από την πτώχευση της FTI θα αποσβεστεί θεσμικά μέσω του Γερμανικού Ταμείου Ταξιδιωτικής Ασφάλισης (DRFS). «Οι επισκέπτες που έχουν κάνει κράτηση στο ξενοδοχείο σας στο πλαίσιο ταξιδιωτικού πακέτου θα καλυφθούν από ασφαλιστικό ταμείο. Καθώς οι επισκέπτες μας έχουν κάνει κράτηση ταξιδιωτικού πακέτου μέσω των ταξιδιωτικών πρακτόρων FTI, 5vorFlug ή BigXtra, ισχύει η νόμιμη κάλυψη που παρέχεται από το DRSF», όπως σημειώνεται. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνεται, δε, και από πηγές του υπουργείου Τουρισμού.
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Τουριστικών Πρακτόρων και Γραφείων Ταξιδίων Κρήτης εκτιμά πως το μεγαλύτερο κομμάτι αυτών των επισκεπτών θα κάνει τελικά διακοπές στη χώρα μας.
Με τη σειρά του, ο Μιχάλης Βλατάκης, πρόεδρος του Συνδέσμου Τουριστικών Πρακτόρων και Γραφείων Ταξιδίων Κρήτης, αναφέρει πως αυτή τη στιγμή 4.000 τουρίστες περίπου έχουν βρεθεί μέσω FTI στην Κρήτη και 7.500 σε όλη την Ελλάδα. «Από αυτούς τους 4.000 στην Κρήτη, έχουμε προπληρωθεί για τη συντριπτική τους πλειονότητα», λέει ο ίδιος, μιλώντας στην «Κ». Στην ερώτηση τι θα γίνει με τους υπόλοιπους περίπου 76.000 που αναμένονταν στην Κρήτη έως το τέλος της σεζόν, ο Μιχάλης Βλατάκης εκτιμά πως το μεγαλύτερο κομμάτι αυτών των επισκεπτών θα κάνει τελικά διακοπές στη χώρα μας.
Οπως αναφέρει, «το τι θα πράξουν οι επισκέπτες που είχαν προγραμματίσει να έρθουν στην Ελλάδα τις αμέσως επόμενες εβδομάδες θα εξαρτηθεί από το πόσο γρήγορα θα αποζημιωθούν από την ασφάλεια. Αν οι πληρωμές καθυστερήσουν, θα επιλέξουν άλλη περίοδο. Θεωρώ, πάντως, πως το μεγαλύτερο μέρος εξ αυτών θα αναζητήσουν άλλον tour operator για να ταξιδέψουν στην Κρήτη ή σε όποιον άλλο ελληνικό προορισμό είχαν επιλέξει. Είμαι σε αυτόν τον χώρο 47 χρόνια τώρα, κι όσες φορές είδα να συμβαίνει κάτι τέτοιο, οι επισκέπτες έρχονταν τελικά. Αν έχεις κάνει συνειδητή επιλογή για έναν προορισμό, επιμένεις σε αυτόν. Θεωρώ κι ελπίζω ότι τους περισσότερους από τους πολλούς επισκέπτες που είναι να έρθουν στην Κρήτη δεν θα τους χάσουμε».
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Τουριστικών Πρακτόρων και Γραφείων Ταξιδίων Κρήτης δεν εμφανίζεται, εντούτοις, το ίδιο αισιόδοξος όσον αφορά τα χρέη της FTI στην ελληνική αγορά. Οπως εξηγεί, «τα χρέη για το 2023 είναι περίπου 1,8 εκατ. ευρώ για όλη την Ελλάδα και 1,2 εκατ. ευρώ για την Κρήτη. Στο νησί μας, το ποσό “σπάει” σε πολλά μικρότερα ποσά, σε πολλά ξενοδοχεία στην Κρήτη. Είναι ποσά προς εκκαθάριση, τα οποία θεωρώ πολύ δύσκολο να πληρωθούν».
Τέλος, ο Κωνσταντίνος Μαρινάκος, πρόεδρος Ενωσης Ξενοδόχων Αρκαδίας και αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων, εμφανίζεται επίσης επιφυλακτικός στο να προχωρήσει σε μια εκτίμηση του μεγέθους των επιπτώσεων στην ελληνική αγορά. Οπως λέει χαρακτηριστικά, «ζημιές πάντα υπάρχουν· δεν λήγουν αναίμακτα τέτοιες ιστορίες».
Η νέα… Thomas Cook και η Ελλάδα
Σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Μαρινάκο, «στην Ελλάδα η δραστηριότητα της FTI ήταν πολύ μεγάλη, αφού συνεργαζόταν με 800-1.000 ξενοδοχεία στη χώρα μας, τα περισσότερα από αυτά στην Κρήτη, ενώ ο αριθμός των τουριστών που στέλνει στην Ελλάδα φτάνει τις 400.000. Μιλάμε για tour operator που έχει έξι δικές του ξενοδοχειακές μονάδες στη χώρα μας –δύο στην Κέρκυρα, δύο στη Ρόδο, μία στην Κω και μία στο Τολό–, μία θυγατρική, τη Meeting Point Hellas, υποκαταστήματα σε Αθήνα, Κέρκυρα και Ρόδο και μεγάλο δίκτυο συνεργατών».
Οι άνθρωποι της ελληνικής τουριστικής αγοράς, πάντως, λένε ότι το πρόβλημα θα απορροφηθεί με πολύ μεγαλύτερη ευκολία απ΄ ότι στην περίπτωση της Thomas Cook, του επίσης γερμανικού ταξιδιωτικού γίγαντα που κατέρρευσε το 2019. «Δεν τίθεται θέμα σύγκρισης. Οχι λόγω μεγέθους, αλλά λόγω περιόδου. Η Thomas Cook άφησε απλήρωτο τον Αύγουστο, εν μέσω υψηλών κρατήσεων και υψηλών τιμών, “έσκασε” τον χειρότερο μήνα που μπορεί να καταρρεύσει ένα μεγάλο πρακτορείο», λέει στην «Κ» Γιάννης Χατζής.
Δεν τίθεται θέμα σύγκρισης. Οχι λόγω μεγέθους, αλλά λόγω περιόδου. Η Thomas Cook άφησε απλήρωτο τον Αύγουστο, εν μέσω υψηλών κρατήσεων και υψηλών τιμών.
Ο Μιχάλης Βλατάκης, από την πλευρά του, μας λέει ότι «οι υπάρχοντες ταξιδιωτικοί πράκτορες θα γίνουν μεγαλύτεροι, όπως έγινε η FTI όταν συνέβη η πτώχευση της Thomas Cook. Η πτώχευση της Thomas Cook –μπροστά σε αυτήν της FTI– είναι μόνον το 1/10 ως γεγονός. H κατάσταση θα είναι υπό έλεγχο. Χρειάζεται ψυχραιμία. Στην ουσία, το μεγαλύτερο πλήγμα αυτού του “κανονιού” είναι ότι κλονίζεται η εμπιστοσύνη των πελατών και των ξενοδόχων για τους tour operators. Μπαίνουμε, δηλαδή, σε μια δυσάρεστη διαδικασία και ένα κακό κλίμα».
Από την άλλη, το βλέμματα στρέφονται στην αντίδραση του γερμανικού Ταμείου Ταξιδιωτικής Ασφάλειας, το οποίο ξεκίνησε να λειτουργεί το 2021, μετά την πτώχευση της Thomas Cook, με πρωτοβουλία της γερμανικής τουριστικής βιομηχανίας και υπό την εποπτεία του υπουργείου Δικαιοσύνης, όπως γράφει το DPA. «Το ταμείο προβλέπει ότι, αν κάποια εταιρεία χρεοκοπήσει, εκείνο θα φροντίσει για την επιστροφή των προκαταβολών, για την παραμονή των τουριστών στον τόπο των διακοπών αλλά και για τον επαναπατρισμό των ταξιδιωτών. H εμπειρία με την Thomas Cook είχε δείξει πως δεν επαρκούν πάντα τα ποσά των ασφαλιστικών ταμείων. Αυτή την αντίδραση του DSRF περιμένουμε τώρα», λέει στην «Κ» ο Κωνσταντίνος Μαρινάκος.
FTI: «Ηταν καλά τα αποτελέσματα του 2022-2023»
Τον περασμένο Φεβρουάριο, η εκπρόσωπος της FTI, Ανγκελα Βίντερ, είχε δηλώσει στην Bild: «Μετά τα καλά αποτελέσματα πωλήσεων κατά το περασμένο οικονομικό έτος 2022-23, ύψους 4,1 δισ. ευρώ, που σημαίνει αύξησή τους κατά 10% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, οι προοπτικές για την επόμενη σεζόν είναι επίσης ενθαρρυντικές: στον τομέα των ταξιδιωτικών πρακτόρων καταγράφουμε ήδη διψήφια ποσοστιαία αύξηση στις κρατήσεις για το καλοκαίρι σε σχέση με την περασμένη χρονιά».
Βέβαια, σύμφωνα με πληροφορίες του Γερμανικού Πρακτορείου Ειδήσεων (DPA), οι κρατήσεις του τελευταίου διαστήματος ήταν χαμηλότερες των προβλέψεων και, κυρίως, των προσδοκιών, καθώς προμηθευτές της FTI απαιτούσαν προκαταβολές. Το γεγονός αυτό δημιούργησε πρόβλημα ρευστότητας, εν μέσω συζητήσεων για την εξαγορά από τρίτο επενδυτή, όπως, εξάλλου, είχε δηλώσει ο πτωχεύσας ταξιδιωτικός πράκτορας.
Ο ταξιδιωτικός πράκτορας επιθυμούσε να καλύψει το έλλειμμα που παρουσίαζε με περαιτέρω βοήθεια από το γερμανικό κράτος, κάτι που ήταν αδύνατον, καθώς είχε ήδη λάβει πανδημική βοήθεια κοντά στα 600 εκατ. ευρώ.
Αυτό το έλλειμμα, όπως όλα δείχνουν, ο ταξιδιωτικός πράκτορας επιθυμούσε να το καλύψει με περαιτέρω βοήθεια από το γερμανικό κράτος, κάτι που ήταν αδύνατον, καθώς είχε ήδη λάβει πανδημική βοήθεια κοντά στα 600 εκατ. ευρώ. Ταυτόχρονα, σύμφωνα με εκπρόσωπο του γερμανικού υπουργείου Οικονομίας, «υπάρχουν δημοσιονομικοί, νομικοί και οικονομικοί λόγοι για τους οποίους δεν ήταν εφικτή η περαιτέρω ενίσχυση του ομίλου».
Αυτό που φαίνεται ότι υπήρξε ως καταρχήν εφικτή λύση το προηγούμενο διάστημα, σύμφωνα με πηγές του DPA που επικαλείται η Deutsche Welle, ήταν ότι η επιστροφή της πανδημικής ενίσχυσης στα γερμανικά ταμεία θα γινόταν από τον επενδυτή, όποιος κι αν ήταν αυτός, ζητώντας, παράλληλα, διευκόλυνση από το κράτος, υπολογίζοντας το επιστρεπτέο χρέος με τις τρέχουσες τιμές της αγοράς. Αυτό θα σήμαινε αυτόχρημα απώλειες για το υπουργείο Οικονομικών και ενδεχόμενη επιβάρυνση για τους Γερμανούς φορολογουμένους.
Σύμφωνα, πάντως, με τον πρόεδρο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων, Γιάννη Χατζή, «αυτές οι εταιρείες λειτουργούν με ένα συγκεκριμένο επιχειρηματικό μοντέλο. H βασική τους λειτουργία είναι να συγκεντρώνουν υπηρεσίες που παρέχουν άλλοι και τις πωλούν ως πακέτο. Οπότε έχουν τεράστια έσοδα αλλά μικρή κερδοφορία. Το αποτέλεσμα είναι ότι, αν κάποια στιγμή λειτουργήσει κάτι λάθος στο οικοσύστημα, δυσκολεύονται –με δεδομένη την περιουσιακή τους κατάσταση– να υποστηρίξουν οικονομικά κάτι τέτοιο. Γι’ αυτό υπάρχει η τάση οι tour operators να κάνουν επέκταση στο χαρτοφυλάκιό τους, όπως η αγορά κρουαζιερόπλοιων, αφού το tour operating δεν έχει σοβαρά εχέγγυα. Είναι τριτογενής τομέας χωρίς συμπαγή οικονομικά ερείσματα», όπως λέει στην «Κ».
H βασική τους λειτουργία είναι να συγκεντρώνουν υπηρεσίες που παρέχουν άλλοι και τις πωλούν ως πακέτο. Οπότε έχουν τεράστια έσοδα αλλά μικρή κερδοφορία, της τάξης του 2%.
Οπως όλα δείχνουν, μετά την αίτηση χρεοκοπίας που κατέθεσε η μητρική FTI Touristik GmbH, θα επηρεαστεί, προσώρας τουλάχιστον, μόνον η FTI. Αλλες εταιρείες του ομίλου, όπως η Windrose Finest Travel GmbH, ταξιδιωτικός πράκτορας υπερπολυτελών διακοπών, αλλά και άλλες θυγατρικές θα εξακολουθήσουν να λειτουργούν χωρίς κραδασμούς, όπως γράφει το εξειδικευμένο FTN.
Το… πηγαινέλα των επενδυτών
Η γερμανική τουριστική αγορά, τους προηγούμενους μήνες, ήταν εμφανώς αναστατωμένη. Τα ρεπορτάζ των εφημερίδων της χώρας, σχεδόν κάθε μήνα, ανακοίνωναν και έναν διαφορετικό επενδυτή που ενδιαφερόταν για την εξαγορά της εταιρείας, ενώ δημοσιεύματα αναρωτιόνταν εάν οι ταξιδιώτες ήταν σκόπιμο να απευθυνθούν στην FTI για τις διακοπές τους.
Ακριβώς έναν μήνα πριν από την αίτηση χρεοκοπίας και προστασίας από τους πιστωτές που υπέβαλε η FTI Touristik στις γερμανικές Αρχές, δημοσιεύματα της χώρας επέχαιραν για την εύρεση επενδυτή, τον όμιλο Certares, που επρόκειτο, όπως είχε γραφτεί, να εξαγοράσει τον ταξιδιωτικό πράκτορα και τα χρέη του προς ένα ευρώ, όπως έγραφε στις 2 Μαΐου η Süddeutsche Zeitung.
Τον περασμένο Μάρτιο, η Handelsblatt έγραφε ότι ο δεύτερος μεγαλύτερος πράκτορας της Ευρώπης, η DER Touristik, ανταγωνιστής της FTI, βρίσκεται σε προχωρημένες διαπραγματεύσεις για την εξαγορά της εντέλει χρεοκοπημένης εταιρείας. Εναν μήνα μετά, τον Απρίλιο, η ίδια εφημερίδα έγραφε ότι η πώληση της FTI ήταν μία ανάσα από την υπογραφή της συμφωνίας εξαγοράς.
Δημοσιεύματα μεγάλων γερμανικών εφημερίδων και πρακτορείων ανέφεραν, σχεδόν κάθε μήνα, και έναν διαφορετικό επενδυτή που ενδιαφερόταν για την εξαγορά της εταιρείας…
Την ίδια περίοδο, ρεπορτάζ της Bild εξέταζε εάν θα ήταν σωστή ή λανθασμένη απόφαση να οργανώσει ένας ταξιδιώτης τις διακοπές του μέσω της FTI. Η Μαρίγια Λίνχοφ, επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Ενωσης Ταξιδιωτικών Πρακτόρων της Γερμανίας, είχε πει τα εξής: «Δεν γνωρίζω καμία περίπτωση ταξιδιωτικού γραφείου να μην έχει λάβει προμήθεια ή να μην έχουν πληρωθεί τα τιμολόγια». Ηδη, όμως, τότε, Τουρκία και Αίγυπτος είχαν διακόψει τις οικονομικές σχέσεις με τον ταξιδιωτικό πράκτορα.
Από την Αίγυπτο, δε, κατάγεται και ο κύριος μέτοχος της FTI, ο δισεκατομμυριούχος Σαμίχ Σαουιρίς, ο οποίος συμμετείχε στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου του ταξιδιωτικού πράκτορα. Σύμφωνα με δημοσίευμα στην ιστοσελίδα της FTI, με ημερομηνία 16/4/2020: «Το Ομοσπονδιακό Γραφείο Ανταγωνισμού [Bundeskartellamt] ενέκρινε την πλειοψηφική συμμετοχή [σ.σ. 75,1%] του Σαμίχ Σαουιρίς στον όμιλο FTI. Μετά την αύξηση κεφαλαίου, ο Αιγύπτιος επενδυτής ανοίγει τον δρόμο για το ασφαλές μέλλον του ταξιδιωτικού πράκτορα. Η διοίκηση του ομίλου παραμένει ως έχει».
Κεντρική φωτογραφία: ©Shutterstock
