«Αντιλαμβάνομαι πως τα τελευταία δύο χρόνια έχω αποκτήσει εμμονή με το σώμα μου», ομολογεί ο Νίκος. Πηγαίνει στο γυμναστήριο πέντε φορές την εβδομάδα και, όπως λέει ο ίδιος στην «Κ», δεν τον απασχολεί τόσο πολύ το πόσα κιλά θα σηκώσει στην αίθουσα του γυμναστηρίου, αλλά το πώς θα φαίνεται το γυμνό του σώμα στο τέλος της προπόνησης, όταν θα κοιτάζεται στον καθρέφτη των αποδυτηρίων. «Με την ψυχολόγο έχουμε καταλήξει στο ότι πάσχω από σωματική δυσμορφική διαταραχή».
Ο Νίκος ξεκίνησε να πηγαίνει στο γυμναστήριο πριν από τρία χρόνια. Εκείνη την περίοδο είχε βιώσει την απώλεια των γονιών του, καθώς και έναν επώδυνο χωρισμό. «Αποφάσισα πως το μόνο που μπορώ να ελέγξω είναι το σώμα μου», θυμάται. Μαζί με τις προπονήσεις του ο Νίκος ξεκίνησε να παρακολουθεί τις συζητήσεις που έκαναν οι γύρω του σχετικά με το πώς θα φτάσουν πιο γρήγορα στο επιθυμητό για αυτούς αποτέλεσμα. Ο στόχος των περισσοτέρων, όπως και του Νίκου, ήταν να αποκτήσει όγκο. «Κάποιοι στο γυμναστήριο μιλούσαν για ενέσεις τεστοστερόνης. Γνώριζα ότι χρησιμοποιούνται ως αναβολικό και πίστευα πως τις βρίσκει κανείς αποκλειστικά στον χώρο του bodybuilding. Εκανα λάθος».
«Ερασιτεχνικό ντόπινγκ»
Ο Νίκος πήγε σε φαρμακείο που του σύστησαν οι συναθλούμενοί του και πήρε τις ενέσεις τεστοστερόνης παράνομα, χωρίς ιατρική συνταγή. Του έκανε εντύπωση η τιμή, ήταν χαμηλότερη των 10 ευρώ. «Είχα αρχίσει τότε να βγαίνω με έναν γιατρό. Οταν είδε τις ενέσεις στο σπίτι μου, έδειξε μεγάλη ταραχή και άρχισε να μου εξηγεί τους κινδύνους τού να λαμβάνω μόνος μου τεστοστερόνη, χωρίς ιατρική παρακολούθηση. Μου εξήγησε ότι πρέπει να χορηγούνται μόνο σε συγκεκριμένες παθήσεις και πως η χρήση από υγιείς ανθρώπους μπορεί μακροχρόνια να επιφέρει μόνιμες βλάβες. Για να είμαι ειλικρινής, με έπεισε όταν ανέφερε πως μεταξύ άλλων έχει συνδεθεί με τριχόπτωση και γυναικομαστία. Τότε αποφάσισα να τις πετάξω».
Πολλοί από όσους διαφημίζουν το σώμα τους έμμεσα διαφημίζουν και τα σκευάσματα που διακινούν
Ο Ιάσονας, ιδιοκτήτης γυμναστηρίου, επιβεβαιώνει ότι οι ενέσεις τεστοστερόνης είναι ιδιαίτερα διαδεδομένες μεταξύ των αθλούμενων, ενώ, όπως σχολιάζει, τις χρησιμοποιούν τόσο οι άντρες όσο και οι γυναίκες. «Με την εμπειρία που έχω μπορώ να καταλάβω πολύ εύκολα πότε ένα σώμα είναι αποτέλεσμα γυμναστικής και πότε είναι αποτέλεσμα αναβολικών. Είναι γεγονός πως πολλοί νέοι άνθρωποι κάνουν χρήση αναβολικών ουσιών, με τις ενέσεις τεστοστερόνης να πρωταγωνιστούν, μόνο και μόνο για να αποκτήσουν επιπλέον όγκο. Είναι μια υποκουλτούρα που κανένα σοβαρό γυμναστήριο δεν στηρίζει. Πλέον όμως η διακίνηση, όπως και οι ανταλλαγές πληροφοριών γύρω από τα αναβολικά, δεν γίνονται τόσο στα γυμναστήρια όσο μέσω social media ή ακόμα και μέσα από τον γνωστό του γνωστού σε γκρουπ στο viber. Πολλοί από όσους διαφημίζουν το σώμα τους έμμεσα διαφημίζουν και τα σκευάσματα που διακινούν».
Κάνοντας μια αναζήτηση σε YouTube, Instagram και Tik Tok διαπιστώνει κανείς πως η αγορά των αναβολικών δεν αποτελεί πλέον ταμπού και ούτε εξαντλείται σε όσους ασχολούνται επαγγελματικά με τον αθλητισμό. Το «ερασιτεχνικό ντόπινγκ» δεν έχει ως ζητούμενο τις καλύτερες επιδόσεις, αλλά, όπως και στην περίπτωση του Νίκου, στοχεύει σε ένα πιο γραμμωμένο και ογκώδες σώμα.
Καμπανάκι για τα «απαγορευμένα» πεπτίδια
Παρακολουθώντας βίντεο με fitness influencers διαπιστώνει κανείς ότι η σύγχρονη συζήτηση περιστρέφεται γύρω από τα σκευάσματα πεπτιδίων. Ορισμένα από αυτά, όπως το BPC-157, το ipamorelin ή το TB-500, έχουν συνδεθεί με την αύξηση της ενέργειας, την απώλεια λίπους, αλλά και συνολικότερα με τη βελτίωση των αποδόσεων και της ευεξίας, έχοντας ωστόσο και ορισμένες πολύ βλαβερές παρενέργειες.
Η διακίνησή τους αποτελεί ποινικό αδίκημα. Πρέπει να είναι ξεκάθαρο στον κόσμο πως δεν πρόκειται για συμπληρώματα διατροφής, αλλά για σκευάσματα που μπορούν να προκαλέσουν μεταξύ άλλων καρδιακή υπερτροφία, καθώς και καρκίνους
Ο πρόεδρος του ΕΟΦ και καθηγητής Φαρμακολογίας Ευάγγελος Μανωλόπουλος είναι κάθετος σχετικά με την επικινδυνότητά τους, αλλά κρούει και τον κώδωνα, καθώς όπως επισημαίνει τα BPC-157, ipamorelin και TB-500 είναι απαγορευμένα σκευάσματα που σε περιπτώσεις μακροχρόνιας χρήσης μπορούν να απειλήσουν μέχρι και τη ζωή των χρηστών. «Η διακίνησή τους αποτελεί ποινικό αδίκημα. Πρέπει να είναι ξεκάθαρο στον κόσμο πως δεν πρόκειται για συμπληρώματα διατροφής, αλλά για σκευάσματα που μπορούν να προκαλέσουν μεταξύ άλλων καρδιακή υπερτροφία καθώς και καρκίνους. Στην Ελλάδα δεν συνταγογραφούνται ούτε κυκλοφορούν, παρά μόνο προωθούνται μέσω παράνομων κυκλωμάτων, που προτρέπουμε τους πολίτες που τα γνωρίζουν να τα καταγγείλουν».
Τρόποι διακίνησης
Τα σκευάσματα με τις συγκεκριμένες ουσίες είναι παράνομα όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά και στην Αμερική, καθώς έχουν απαγορευτεί από το World Anti-Doping Agency (WADA), ενώ δεν είναι εγκεκριμένα ούτε από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ, που συγκεκριμένα στην περίπτωση του BPC-157 αναφέρει πως δεν υπάρχουν αρκετές διαθέσιμες πληροφορίες προκειμένου να γνωρίζουμε αν σε περίπτωση κατανάλωσής του θα μπορούσε να βλάψει την ανθρώπινη υγεία. Ωστόσο, σε πολλές ιστοσελίδες της Αμερικής, ακόμα και σε ορισμένες που διαφημίζονται ως «ιατρικές», πωλούνται σκευάσματα BPC-157, ενώ το ίδιο συμβαίνει και σε e-shops με ελληνικό domain (.gr), που στην πραγματικότητα όμως εδρεύουν στο εξωτερικό.
Εντύπωση επίσης προκαλεί πως στην περίπτωση του TB-500 η ετικέτα του σκευάσματος αναφέρει πως δεν προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση, αλλά μόνο για ερευνητικούς σκοπούς. Ωστόσο είναι προσβάσιμο στον κάθε καταναλωτή, στην τιμή των 59,99 ευρώ μέσα από αμερικανική ιστοσελίδα συμπληρωμάτων διατροφής. Το συγκεκριμένο σάιτ μάλιστα δείχνει πως κάνει αποστολές και στην Ελλάδα. Οπως αναφέρει ο Ιάσονας, η ηλεκτρονική αγορά μέσω καταστημάτων αμφίβολης αξιοπιστίας λειτουργεί αποτρεπτικά για τους περισσότερους υποψήφιους αγοραστές, που υπό άλλες συνθήκες θα ήταν πρόθυμοι να δοκιμάσουν οτιδήποτε διαφημίζεται στα social media. «Οσο πληθαίνουν οι αναφορές στα social media, ειδικά από τους λεγόμενους fitness influencers, τόσο περισσότερος κόσμος αναρωτιέται κατά πόσο πρόκειται για ασφαλή σκευάσματα. Η συλλογιστική τους είναι απλή: για να παραδέχεται κάποιος τη χρήση του δημόσια, ίσως τελικά να μην είναι και τόσο επικίνδυνα. Δεν σκέφτονται πως, αν ήταν πράγματι ασφαλή, τότε θα ήταν και νόμιμα».
Ενας τρόπος διοχέτευσής τους στο ελληνικό κοινό είναι μέσω των παράνομων, αυτοσχέδιων εργαστηρίων που αντιγράφουν τον φάκελο της πρωτότυπης συνταγής
Οπως εξηγεί στην «Κ» ο Μάριος, επίσης γυμναστής και γνώστης της μαύρης αγοράς αναβολικών, ένας τρόπος διοχέτευσής τους στο ελληνικό κοινό είναι μέσω των παράνομων, αυτοσχέδιων εργαστηρίων που αντιγράφουν τον φάκελο της πρωτότυπης συνταγής. «Σε αυτήν την περίπτωση δεν μπορείς καν να είσαι σίγουρος για το τι βάζεις στον οργανισμό σου. Η ετικέτα είναι απλά μια εκτύπωση, στην πραγματικότητα δεν ξέρεις τι έχει μέσα. Η άλλη περίπτωση είναι να προμηθευτείς το αυθεντικό προϊόν μέσω μαύρης αγοράς από το εξωτερικό, πληρώνοντας πολλές φορές το πολλαπλάσιο της αξίας του. Και στις δύο περιπτώσεις η ερώτηση είναι η ίδια: αξίζει το ρίσκο των παρενεργειών; Σε καμία περίπτωση».
Διουρητικά και κοκτέιλ συμπληρωμάτων
Ο φόβος των παρενεργειών είναι αυτός που κράτησε και τον Νίκο μακριά από τα αναβολικά. Αφοσιώθηκε σε ένα απαιτητικό πρόγραμμα γυμναστικής με βάρη και σε συνδυασμό με προσεκτική διατροφή είδε τις πρώτες αλλαγές στο σώμα του. «Εχασα το λίπος που ήθελα, ωστόσο απείχα ακόμα πολύ από το ιδανικό για εμένα αποτέλεσμα». Τότε, αποφάσισε να επισκεφτεί μια διατροφολόγο και να της ζητήσει βοήθεια προκειμένου να αποκτήσει πιο γραμμωμένο σώμα, αλλά και να αυξήσει τη μυϊκή του μάζα. «Οταν της έδειξα τους influencers που παρακολουθώ, μου ξεκαθάρισε πως δεν πρόκειται να φτάσουμε σε αυτό το σημείο, καθώς όλα αυτά τα σώματα που της έδειχνα είναι φτιαγμένα από αναβολικά. Ωστόσο ήταν πρόθυμη να συνεργαστεί μαζί μου για να φτάσω όσο πιο κοντά γίνεται στο επιθυμητό, με εγκεκριμένα συμπληρώματα διατροφής και αυστηρό πρόγραμμα».
Πολλές φορές φλερτάρω με την ιδέα να δοκιμάσω κάποιο αναβολικό, προκειμένου να δω το σώμα μου στο σημείο που το ονειρεύομαι. Το μόνο που με κρατάει είναι ο φόβος μου για τις παρενέργειες. Θλιβερό, το ξέρω
Η διατροφολόγος μεταξύ άλλων του πρότεινε διουρητικά, καθώς και ένα νόμιμο συμπλήρωμα που υπόσχεται ότι αυξάνει την τεστοστερόνη με φυσικό τρόπο. «Κάθε πρωί ετοιμάζω ένα κοκτέιλ συμπληρωμάτων: αμινοξύ L- καρνιτίνη σε υγρή μορφή για λιποδιάλυση, διουρητικά, ένα λιποδιαλυτικό χάπι, καθώς και ένα συμπλήρωμα τεστοστερόνης. Λίγη ώρα αργότερα, ακριβώς πριν φύγω για το γυμναστήριο, παίρνω ένα pre-workout συμπλήρωμα με καφεΐνη για επιπλέον ενέργεια, ενώ ετοιμάζω και ένα σέικερ με μείγμα σκόνης πρωτεΐνης, κρεατίνης και αμινοξέων για μετά την προπόνηση». Η συνδρομή που πληρώνει ο Νίκος στο γυμναστήριο είναι 25 ευρώ τον μήνα. Τα συμπληρώματα που αγοράζει έχουν την τετραπλάσια αξία. «Ξέρω πως για κάποιους είμαι υπερβολικός, εγώ όμως νιώθω ότι κάνω το καλύτερο για τον εαυτό μου και την εικόνα μου. Ωστόσο, αν θέλω να είμαι ειλικρινής, πολλές φορές φλερτάρω με την ιδέα να δοκιμάσω κάποιο αναβολικό, προκειμένου να δω το σώμα μου στο σημείο που το ονειρεύομαι. Το μόνο που με κρατάει είναι ο φόβος μου για τις παρενέργειες. Θλιβερό, το ξέρω».
