Ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο εισαγωγής ζωικού κεφαλαίου στη χώρα μας εγείρουν τα κρούσματα πανώλης που εντοπίστηκαν αρχικά σε κοπάδια στη Θεσσαλία και κατόπιν σε Κορινθία και Δυτική Αττική, καθώς στην Ελλάδα δεν υπήρχε πανώλη των μηρυκαστικών.
Μιλώντας με κτηνιάτρους, κτηνοτρόφους και εμπόρους, η «Κ» σκιαγραφεί το επικίνδυνο μοτίβο παράτυπων εισαγωγών ζώων στην Ελλάδα από χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που τα τελευταία δύο χρόνια δείχνει να έχει ενταθεί.
«Κοινό μυστικό»
Ο Νίκος Κολτσίδας είναι συνιδρυτής της Proud Farm, θερμοκοιτίδας για νέους κτηνοτρόφους, και διαθέτει πολυετή πείρα στην επιλογή και τη διακίνηση ζωικού κεφαλαίου. Οπως είπε στην «Κ», αυτό που συμβαίνει αποτελεί πια «κοινό μυστικό». Οι έμποροι εισάγουν ζώα από χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης με πιστοποιητικά άμεσης σφαγής, που προϋποθέτουν ότι πρέπει να σφαχτούν εντός των επόμενων ημερών. Αντ’ αυτού τα πωλούν σε κτηνοτρόφους, οι οποίοι τα εντάσσουν τις μονάδες τους. «Η εισαγωγή και η εξαγωγή ζώων διέπεται από πολύ αυστηρούς κανόνες. Οταν όμως ένα ζώο προορίζεται για σφαγή, δεν πραγματοποιούνται έλεγχοι ούτε στη χώρα από την οποία προέρχεται ούτε σε αυτή που καταλήγει». Τα σύνορα περνούν λοιπόν ζώα που δεν έχουν ελεγχθεί για καμία ζωονόσο.
Εισάγονται χωρίς έλεγχο ζώα που προορίζονται για άμεση σφαγή και κατόπιν δηλώνονται ότι γεννήθηκαν σε ελληνικές μονάδες και εντάσσονται στο επίσημο μητρώο της χώρας με νέα ταυτότητα.
Στη συνέχεια οι κτηνοτρόφοι που αγοράζουν τα ζώα αυτά, τους αφαιρούν συνήθως τα σκουλαρίκια όπου αναγράφεται ο αριθμός της ταυτότητάς τους και έπειτα, για να τα εντάξουν στο επίσημο μητρώο της Ελλάδας, δηλώνουν στις κτηνιατρικές υπηρεσίες ότι γεννήθηκαν στις μονάδες τους και τους φορούν σκουλαρίκι με νέα ταυτότητα.
Τα κίνητρα
Δύο είναι τα βασικά κίνητρα: το κέρδος αλλά και η έντονη ανάγκη για ζωικό κεφάλαιο σε μια περίοδο που η προσφορά είναι περιορισμένη.
Οπως περιέγραψε ο κ. Κολτσίδας, τα ζώα που προορίζονται για σφαγή πωλούνται με το κιλό και είναι πολύ φθηνότερα από ένα ζώο που θα έρθει επίσημα από φάρμα του εξωτερικού για αναπαραγωγή. «Το μεγαλύτερο κέρδος βεβαίως το πετυχαίνει ο έμπορος, ο οποίος μπορεί να αγοράζει ένα αρνί 100 ευρώ και να το πουλάει στον κτηνοτρόφο 250 ευρώ. Πολλές φορές οι έμποροι χρησιμοποιούν το επιχείρημα ότι τα ζώα είναι από συγκεκριμένες φυλές και αγοράζοντάς τα θα βελτιώσουν την απόδοση της μονάδας τους ή τους λένε ότι θα τους δώσουν μετά τα χαρτιά, κάτι που δεν γίνεται ποτέ», σημείωσε.
Τα ζώα που προορίζονται για σφαγή πωλούνται με το κιλό και είναι φθηνότερα από ένα ζώο που θα έρθει επίσημα από φάρμα του εξωτερικού για αναπαραγωγή.
Το περιθώριο κέρδους που αποκομίζουν οι έμποροι έχει αυξηθεί τα τελευταία δύο χρόνια, όπως υποστηρίζει ο Στέργιος Πρίσκας, έμπορος ο ίδιος και κτηνίατρος, ο οποίος εισάγει όπως τονίζει αποκλειστικά πιστοποιημένα ζώα αναπαραγωγής από τη Γαλλία. «Οι τιμές πώλησης αυτών των ζώων έχουν αυξηθεί τα τελευταία δύο χρόνια, γιατί αφενός υπάρχει μεγάλη ζήτηση από τους κτηνοτρόφους, αφετέρου οι οργανισμοί που πωλούν πιστοποιημένα ζώα δεν έχουν μεγάλη διαθεσιμότητα. Πλέον οι έμποροι έχουν φτάσει να πωλούν τα ζώα στις ίδιες τιμές με τα πιστοποιημένα, περίπου 350 ευρώ το καθένα». Η αυξημένη ζήτηση, όπως εξήγησε, οφείλεται στις υψηλές τιμές του γάλακτος, αλλά και στην απώλεια ζωικού κεφαλαίου σε Θεσσαλία και Εβρο μετά το καταστροφικό φαινόμενο Daniel και τις πυρκαγιές αντίστοιχα.
Υποβάθμιση ζωικού κεφαλαίου
Οι παράνομες εισαγωγές, εκτός από τον υγειονομικό κίνδυνο που ενέχουν, επιφέρουν αρνητικό αντίκτυπο και στην ποιότητα του ζωικού κεφαλαίου της χώρας.
Σύμφωνα με τον κ. Πρίσκα, τα ζώα που εισάγονται για σφαγή είναι πολύ κατώτερης ποιότητας, δηλαδή κατώτερου γενετικού επιπέδου σε σύγκριση με τα πιστοποιημένα ζώα που προορίζονται για αναπαραγωγή. «Δεν παράγουν τις ίδιες ποσότητες γάλακτος. Οι κτηνοτρόφοι είναι ζημιωμένοι, γιατί δεν κάνουν ποτέ απόσβεση αυτών των ζώων», σημείωσε ο έμπορος διευκρινίζοντας πως ειδικά τα ζώα από Βουλγαρία και Ρουμανία μπορεί να είναι ακόμα χειρότερης ποιότητας σε σχέση με αυτά που εισάγονται από Γαλλία, Ισπανία και Ιταλία.
Δεν παράγουν τις ίδιες ποσότητες γάλακτος. Οι κτηνοτρόφοι είναι ζημιωμένοι, γιατί δεν κάνουν ποτέ απόσβεση αυτών των ζώων.
Ο κ. Κολτσίδας ανέφερε ότι στη Ρουμανία υπάρχουν μεγάλα κέντρα συγκέντρωσης ζώων με σκοπό να εξυπηρετούν τους εμπόρους κρέατος, οι οποίοι, αν χρειαστούν μεγάλες ποσότητες κρέατος, δεν θα τις βρουν εύκολα στην Ελλάδα, όπου η κτηνοτροφική παραγωγή είναι κατακερματισμένη. «Στην Ελλάδα δεν υπήρχαν και δεν υπάρχουν αξιόπιστα ζώα, γιατί δεν υπάρχει φορέας γενετικής βελτίωσης», υποστήριξε.
Ο κ. Πρίσκας τόνισε πως πρέπει να γίνονται περισσότεροι έλεγχοι και ίσως κάποιες δειγματοληπτικές συνοδείες φορτίων με ζώα, για να αποδεικνύεται πως οδεύουν για σφαγή και δεν θα καταλήξουν με άλλον κωδικό σε κάποια φάρμα στην Ελλάδα.
«Δεν μπορούν να ελέγχονται τα πάντα»
«Οι διακινήσεις ζώων είναι παρά πολλές. Δεν μπορούν να ελέγχονται τα πάντα», σημείωσε από πλευράς του ο Θεόφιλος Κατζόγλου, διευθυντής της Κτηνιατρικής Υπηρεσίας Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, διευκρινίζοντας ότι μετακίνηση ζωικού κεφαλαίου μπορεί να γίνει ανά πάσα στιγμή. Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτό που πρέπει να αλλάξει είναι η φιλοσοφία των κτηνοτρόφων αλλά και των καταναλωτών. «Δεν είναι κρυφό ότι κάποιοι κτηνοτρόφοι σφάζουν παράνομα τα ζώα τους μέσα στο μαντρί για να γλιτώσουν τα έξοδα και τον ΦΠΑ».
«Η βόμβα έσκασε»
«Το να εισάγεις ζώα χωρίς έλεγχο ή πιστοποιητικά είναι σαν να τοποθετείς ωρολογιακή βόμβα στην επιχείρησή σου. Αυτή η βόμβα έσκασε», δήλωσε ο Γιώργος Βλόντζος, αναπληρωτής καθηγητής, διευθυντής Εργαστηρίου Αγροτικής Οικονομίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Σύμφωνα με τον ίδιο, η απώλεια ζωικού κεφαλαίου που προκαλείται εξαιτίας της πανώλης επηρεάζει και σειρά κλάδων όπως τα σφαγεία και τα τυροκομεία, ενώ η συνολική ζημιά που προκάλεσε θα φανεί και θα αποτιμηθεί τον επόμενο χρόνο.
Η απώλεια ζωικού κεφαλαίου εξαιτίας της πανώλης επηρεάζει σειρά κλάδων όπως τα σφαγεία και τα τυροκομεία, ενώ η συνολική ζημιά που προκάλεσε θα φανεί και θα αποτιμηθεί τον επόμενο χρόνο.
Σημειώνεται πως η Εισαγγελία Λάρισας έχει παραγγείλει κατεπείγουσα προκαταρκτική εξέταση για τις συνθήκες εισαγωγής των ζώων, ενώ στη Θεσσαλία έχει μεταβεί και κλιμάκιο της ειδικής μονάδας αντιμετώπισης ζωονόσων της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
*Φωτογραφία αρχείου: Shutterstock
