Ο Νίκος, φοιτητής του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, έχει μεγαλώσει στη Ρόδο και εδώ και έξι χρόνια ζει στον όγδοο όροφο στο κτίριο Γ των φοιτητικών εστιών, στις 40 Εκκλησιές της Θεσσαλονίκης. Στις 7/10, γύρω στις 9 το βράδυ ήταν στο δωμάτιο του, όταν άκουσε έναν εκκωφαντικό θόρυβο και ένιωσε το κτίριο «να σείεται». Μαζί με άλλους φοιτητές βγήκε αναστατωμένος στον διάδρομο, όπου μέσα σε ελάχιστα λεπτά κυκλοφόρησε η είδηση ότι ο θόρυβος προήλθε από το ασανσέρ που, ευτυχώς άδειο, έπεσε και ακινητοποιήθηκε ανάμεσα στον τρίτο και τέταρτο όροφο, δημιουργώντας ένα σύννεφο καπνού.
Κατεπείγουσα εισαγγελική έρευνα
Αμεσα, διατάχθηκε κατεπείγουσα προκαταρκτική έρευνα από την Εισαγγελία Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης, προκειμένου να διαπιστωθεί, εάν για την πτώση του ασανσέρ στοιχειοθετούνται τα αδικήματα της κοινώς επικίνδυνης βλάβης, από αμέλεια, ή της παραβίασης κανόνων οικοδομικής, από αμέλεια. Αίσθηση προκάλεσε η ανακοίνωση που εξέδωσε η TÜV AUSTRIA, αναφορικά με το περιστατικό, καθώς αναφέρει ότι «ο εν λόγω ανελκυστήρας είχε υποβληθεί σε έλεγχο από έμπειρο επιθεωρητή της εταιρείας στις 03/03/2022 και στις 12/09/2023. Ωστόσο, κανένας από τους εν λόγω ελέγχους δεν οδήγησε στην έκδοση ετήσιου πιστοποιητικού ελέγχου, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της ελληνικής νομοθεσίας και συνεπώς, ο ανελκυστήρας λειτουργούσε για τουλάχιστον δύο χρόνια χωρίς το εν λόγω προβλεπόμενο πιστοποιητικό ελέγχου. Με υψηλό αίσθημα ευθύνης απέναντι στην κοινωνία και με την ασφάλεια να αποτελεί πυρήνα του DNA των υπηρεσιών μας, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς, η TÜV AUSTRIA αναμένει με ενδιαφέρον τα αποτελέσματα της διερεύνησης του συμβάντος».
Δεν είναι λίγοι οι φοιτητές που δεν χρησιμοποιούν καθόλου τα ασανσέρ στις εστίες, είτε επειδή κάποια στιγμή στο παρελθόν κλείστηκαν και έκτοτε φοβούνται, είτε επειδή θεωρούν πως είναι θέμα χρόνου να συμβεί κάτι χειρότερο από έναν εγκλωβισμό. – Νίκος, φοιτητής του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών στο ΑΠΘ
«Στην πραγματικότητα το περιστατικό αυτό δεν προκάλεσε έκπληξη σε κανέναν από όσους γνωρίζουν τις συνθήκες διαβίωσης των εστιών», σχολιάζει ο Νίκος. Οπως αναφέρει, δεν είναι λίγοι οι φοιτητές που δεν χρησιμοποιούν καθόλου τα ασανσέρ στις εστίες, είτε επειδή κάποια στιγμή στο παρελθόν κλείστηκαν και έκτοτε φοβούνται, είτε επειδή θεωρούν πως είναι θέμα χρόνου να συμβεί κάτι χειρότερο από έναν εγκλωβισμό. «Το ίδιο ισχύει και στις εστίες των κτιρίων Α και Β, που επίσης στεγάζονται στις 40 Εκκλησιές. Υπήρξαν περίοδοι που τα ασανσέρ ήταν χαλασμένα για μεγάλο διάστημα. Εχει συμβεί ένας ανελκυστήρας να είναι εκτός λειτουργίας μέχρι και για ενάμιση χρόνο. Σε άλλα ασανσέρ βλέπεις τα καλώδια να προεξέχουν από την οροφή. Φυσικά και διαμαρτυρόμαστε, όλα αυτά είναι γνωστά στους υπεύθυνους» λέει ο ίδιος.
Η «Κ» επικοινώνησε με την Αννα Ροκοφύλλου, πρόεδρο του Ιδρύματος Νεολαίας & Διά Βίου Μάθησης (ΙΝΕΔΙΒΙΜ), αρμόδιο φορέα για τις φοιτητικές εστίες των πανεπιστημίων. Η κυρία Ροκοφύλλου επιβεβαιώνει ότι όταν το 2022 διενεργήθηκε έλεγχος στις εστίες της Θεσσαλονίκης από την εταιρεία TÜV AUSTRIA, ορισμένοι ανελκυστήρες παρουσίαζαν σοβαρά προβλήματα, οπότε και τέθηκαν εκτός λειτουργίας προκειμένου να επισκευαστούν. «Την επιδιόρθωσή τους ανέλαβε η εταιρεία OTIS. Οταν ολοκληρώθηκαν οι εργασίες επανήλθε η TUV για να τις ελέγξει και πράγματι τις ενέκρινε, αποστέλλοντας μάλιστα και μία τεχνική έκθεση, όπου σημειώνεται ότι όλα είναι σωστά, βάσει των υποδείξεών τους. Τότε, τον Σεπτέμβριο του 2023 το συγκεκριμένο ασανσέρ τέθηκε ξανά σε λειτουργία. Ωστόσο, έλειπε ένας τεχνικός φάκελος, ο οποίος ήταν απαραίτητος για να δοθεί η πιστοποίηση. Εμείς, βασιζόμενοι στην τεχνική έκθεση της TUV ήμασταν ήσυχοι –προσωπικά δεν γνώριζα καν πως δεν έχει δοθεί η πιστοποίηση. Οπως διαπιστώθηκε αργότερα, ο τεχνικός φάκελος υπήρχε αλλά δεν παραδόθηκε εκ παραδρομής».
Η έκθεση του εμπειρογνώμονα
Οσον αφορά το συγκεκριμένο συμβάν η κυρία Ροκοφύλλου επικαλείται την έκθεση του εμπειρογνώμονα Χρήστου Γκλαβόπουλου που στις 10/10 διενήργησε επιτόπια αυτοψία, σύμφωνα με την οποία η πτώση του ασανσέρ αποδίδεται σε «θραύση του πλαισίου των αντίβαρων». Οπως αναφέρει η έκθεση «το κινούμενο πλαίσιο με τα αντίβαρα έσπασε σε ένα σημείο του στο πάνω τμήμα του. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια στήριξης του θαλάμου του ανελκυστήρα ο οποίος κινήθηκε ανεξέλεγκτα προς τα κάτω. Κατά την κάθοδό του αυτή, λειτούργησαν άμεσα οι αυτόματες αρπαγές (φρένα) και ο θάλαμος σταμάτησε ομαλά ύστερα από διαδρομή 50-70 εκατοστά. Η πιθανότητα θραύσης του πλαισίου των αντιβάρων δεν ήταν δυνατόν να εντοπιστεί πριν από το συμβάν».
Επιπλέον η έκθεση αναφέρει ότι «το συμβάν δεν θα μπορούσε να έχει οποιαδήποτε επικινδυνότητα για άτομα, είτε βρισκόταν μέσα στον θάλαμο είτε έξω από αυτόν», πως ο τελευταίος έλεγχος της εταιρείας OTIS πραγματοποιήθηκε στις 12/09/2024, αλλά και πως «δεν υπάρχει αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ της έλλειψης του πιστοποιητικού και του επελθόντος συμβάντος». Η κυρία Ροκοφύλλου συμπληρώνει ότι τον τελευταίο ένα χρόνο οι ανελκυστήρες των εστιών συντηρούνται δύο φορές τον μήνα προκειμένου να διασφαλίζεται η ασφαλής λειτουργία τους. Ωστόσο, όπως διευκρινίζει στην «Κ», το συγκεκριμένο συμβάν προκάλεσε όχι μόνο μεγάλη ζημιά στον ανελκυστήρα, αλλά και στον διπλανό του, γεγονός που θα τους θέσει εκτός λειτουργίας για μεγάλο διάστημα.
Αίσθημα εγκατάλειψης
Ωστόσο, η ανασφάλεια και η δυσαρέσκεια των φοιτητών δεν περιορίζονται στα ασανσέρ, καθώς όπως δηλώνουν στις εστίες επικρατεί «αίσθημα εγκατάλειψης» εξαιτίας της ανεπαρκούς συντήρησης των υποδομών. «Υπάρχουν υγρασίες στον τοίχο, παραφουσκωμένες οροφές και βλέπεις διαρκώς σοβάδες που πέφτουν», αναφέρει ο Νίκος.
Στις εστίες ζούμε από ανάγκη και όχι από επιλογή. Τα δωμάτια είναι εξαιρετικά μικρά. Στο μπάνιο δεν έχουμε πάντα ζεστό νερό, οι συνθήκες υγιεινής είναι ανεπαρκείς, οι σωληνώσεις και το σύστημα αποχέτευσης είναι πολύ παλιά, δημιουργούνται διαρκώς βλάβες. Κανένας γονιός δεν θα έστελνε το παιδί του εδώ αν είχε τη δυνατότητα να του παρέχει ένα κανονικό σπίτι. – Σόνια, φοιτήτρια Νομικής στο ΑΠΘ
Η Σόνια από την Πρέβεζα είναι φοιτήτρια Νομικής στο δεύτερο έτος και μένει επίσης στον όγδοο όροφο αλλά σε διπλανό κτίριο, αυτό της εστίας Α. Οπως και οι υπόλοιποι συμφοιτητές της έχει ένα μικρό δωμάτιο και μοιράζεται το κοινόχρηστο μπάνιο και τις τουαλέτες. «Στις εστίες ζούμε από ανάγκη και όχι από επιλογή. Τα δωμάτια είναι εξαιρετικά μικρά. Στο μπάνιο δεν έχουμε πάντα ζεστό νερό, οι συνθήκες υγιεινής είναι ανεπαρκείς, οι σωληνώσεις και το σύστημα αποχέτευσης είναι πολύ παλιά, δημιουργούνται διαρκώς βλάβες. Κανένας γονιός δεν θα έστελνε το παιδί του εδώ αν είχε τη δυνατότητα να του παρέχει ένα κανονικό σπίτι».
Τα ρούχα τους, όπως αναφέρει η Σόνια, πολλοί τα πλένουν στο χέρι, καθώς μόνο στις εστίες Δ, που στεγάζονται σε άλλη περιοχή, στο κέντρο της πόλης, υπάρχουν δωρεάν και κοινόχρηστα πλυντήρια ρούχων. «Και όταν πλένουμε δεν έχουμε χώρο για να απλώσουμε. Καθώς δεν έχω μπαλκόνι, τα δικά μου τα κρεμάω στο παράθυρο. Αλλοι τα βγάζουν στον διάδρομο». Η ίδια στον έναν μόλις χρόνο διαμονής της στις εστίες έχει ήδη εγκλωβιστεί στο ασανσέρ και όπως διηγείται στην «Κ» ευτυχώς δεν ήταν μόνη της. «Ο συμφοιτητής που ήταν μαζί μου είχε κλειστεί και άλλες φορές στο παρελθόν, οπότε ήταν ψύχραιμος. Για καλή μας τύχη το ασανσέρ μετακινήθηκε και άνοιξε πριν έρθει η Πυροσβεστική. Για τους πιο παλιούς των εστιών είναι κανόνας πως κάποια στιγμή θα κλειστείς. Αυτό που λέμε μεταξύ μας είναι πως το ζήτημα δεν ήταν αν θα πέσει το ασανσέρ, αλλά πότε θα πέσει».
Το άγχος του χειμώνα που έρχεται
Αυτή τη στιγμή το μεγαλύτερο άγχος των φοιτητών είναι ο χειμώνας που έρχεται, καθώς η εκτεταμένη υγρασία σε συνδυασμό με τα σπασμένα τζάμια και την ελλιπή θερμομόνωση κάνει τις συνθήκες διαβίωσης στις εστίες ακόμα πιο δύσκολες. «Τα σώματα ανάβουν για κάποιες ώρες, ωστόσο δεν επαρκούν», αναφέρει η Σόνια, επισημαίνοντας για άλλη μια φορά την έλλειψη συντήρησης των υποδομών.
Χρειάζεται ριζική ανακαίνιση του εξοπλισμού. Είναι μια μεγάλη προσπάθεια, ένα παζλ που καλούμαστε αλλά και που θέλουμε να λύσουμε» – Αννα Ροκοφύλλου, πρόεδρος ΙΝΕΔΙΒΙΜ
Η κυρία Ροκοφύλλου επιβεβαιώνει τα όσα λένε οι φοιτητές, παραδεχόμενη πως ειδικά οι εστίες της Θεσσαλονίκης, καθώς και ορισμένες των Αθηνών, είναι σε τραγική κατάσταση. «Πράγματι, τα κτίρια είναι πολύ παλιά και κακοδιατηρημένα. Το ίδιο ισχύει για τις σωληνώσεις που έχουν προβλήματα, δημιουργώντας θέματα στα συστήματα ψύξης και θέρμανσης, ενώ ορισμένες εστίες δεν διαθέτουν καν σύστημα ψύξης. Χρειάζεται ριζική ανακαίνιση του εξοπλισμού. Είναι μια μεγάλη προσπάθεια, ένα παζλ που καλούμαστε αλλά και που θέλουμε να λύσουμε».
