Πολιτισμός

Oλο αυτό το χρονικό διάστημα που τα θέατρα, οι κινηματογράφοι και οι αίθουσες συναυλιών είναι κλειστά, έβλεπα στον Τύπο φωτογραφίες με έρημα φουαγέ, θεωρεία και πλατείες. Στο μυαλό μου έρχονταν κάποια πρώιμα έργα της Ειρήνης Ηλιοπούλου, από την εποχή που σπούδαζε ζωγραφική στο Παρίσι.

«Ολοι ξεχωρίζουν πια τη φωνή του Σωτήρη Τσιόδρα, την έμαθαν από τα ιατρικά ανακοινωθέντα. Εγώ όμως δεν τον πρωτάκουσα να μιλάει, αλλά να ψέλνει. Είναι κάτι που δεν ξεχνάς. Και πράγματι, δεκαετίες μετά, το θυμάμαι ακόμα. Εγώ δίδασκα Αρχαιολογία στο πανεπιστήμιο στα Γιάννενα και εκείνος σπούδαζε Ιατρική. Ηταν ένα σεμνό, λιγνό παλικαράκι, που ήξερες ότι έχει κάτι ξεχωριστό», μου λέει η Λίλα Μαραγκού από την άλλη άκρη της γραμμής. 

«Γεια σας, έχω κάνει μια κράτηση για τέσσερις», είπε ένας ηλικιωμένος κύριος στον υπάλληλο έξω από την πόρτα, που κανόνιζε τη ροή των πελατών. «Κάποιο λάθος έχετε κάνει… Εδώ είμαστε τράπεζα», απάντησε λίγο σαστισμένα ο νεαρός. 

Μία από τις αρετές της Εβίτας Αράπογλου είναι ότι μπορεί να ισορροπεί με χάρη ανάμεσα στα απτά της καθημερινότητας και στα άυλα που συνδέονται με το λειτούργημα της ιστορίας της τέχνης.

Με γιαγιά και προγιαγιά από το Φηροστεφάνι, μεγάλωσα με τον απόηχο της Παλιάς Σαντορίνης. Τότε που οι άνθρωποι μάζευαν το βρόχινο νερό, καλλιεργούσαν κάθε σπιθαμή της γης, περίμεναν τη βεντέμα για να βρεθούν και να γιορτάσουν μετά τον μόχθο. 

«Δεν έχω email, Ιnternet, εννοείται όχι Facebook και τα σχετικά. Είμαι παλιομοδίτης και το απολαμβάνω», με προλαβαίνει ο Μιχάλης Μαδένης όταν του ζητώ να μου στείλει τα έργα πάνω στα οποία δουλεύει αυτόν τον καιρό. 

«Το πώς αντέδρασε καθένας από εμάς στην καραντίνα, εξαρτάται από το τι άνθρωπος είναι ή σε τι φάση βρισκόταν αυτή την περίοδο. Δεν είμαστε όλοι ίδιοι. Εγώ, λ.χ., είμαι στην κατηγορία εκείνων που θα έβρισκαν καλή ιδέα να θεσπιστεί κανένα εικοσαημεράκι εκούσιας απομόνωσης τον χρόνο, για να βρίσκουμε την ηρεμία μας. Αλλοι δεν αντέχουν ούτε στη σκέψη», μου λέει η Αλεξάνδρα Χαριτάτου στο τηλέφωνο.

Yπάρχουν άνθρωποι που φεύγουν και τους ξεχνάμε, η εικόνα τους αμβλύνεται μέσα μας, και άλλοι που η φυσιογνωμία και τα λόγια τους επανέρχονται όλο και πιο έντονα. Εκλεισαν δύο χρόνια δίχως τον Αγγελο Δεληβορριά και το μυαλό μου στριφογυρίζει στην παρουσία του. 

«Δεν οδηγώ. Ως απολύτως νομοταγής πολίτης, έχω να πάω στο εργαστήριό μου –το οποίο είναι πολύ μακριά από το σπίτι μου– πολλές εβδομάδες. Ενστερνίστηκα αυτό που είπε ο καθηγητής Τσιόδρας, να φερόμαστε όλοι σαν να έχουμε τον ιό. Ως εκ τούτου, οφείλουμε να προστατεύσουμε τους άλλους, στην περίπτωσή μου, δηλαδή, το μοντέλο που μου ποζάρει για πολλές ώρες σε κλειστό χώρο», λέει ο Γιώργος Ρόρρης. 

«Η κυρία Πουρνάρα; Οποία τιμή! Πού χάθηκες, παιδί μου;». Η φωνή του Ζάχου Χατζηφωτίου ακούγεται ζωηρότατη από την άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής: «Εχω να βγω έξω κοντά δύο μήνες. Δεν μπορώ να πω ότι αυτό δεν μου φέρνει εκνευρισμό, αλλά δεν γίνεται και διαφορετικά. 

«Οι μουσικοί ξέρουν να ισορροπούν τέλεια ανάμεσα στη μοναξιά της συνεχούς μελέτης και στην αρμονική συνύπαρξη με τους ομοτέχνους τους», με διαβεβαιώνει ο αρχιμουσικός και πρόεδρος του Ωδείου Αθηνών, Νίκος Τσούχλος…

Κάποιες φορές κάνεις σχέδια και αυτά «βγαίνουν», όχι όμως όπως τα ήθελες. Το περασμένο καλοκαίρι, ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Αλέξανδρος Μασσαβέτας, κουρασμένος από απανωτά ταξίδια και με την έρευνα για το βιβλίο του «Τρίτη Ρώμη», αποφάσισε να «ριζώσει» στην Αθήνα, όπως μου λέει από το τηλέφωνο.