Πολιτισμός

«Ελα, μάστορα, τι κάνεις; Πώς πάει το νησί;» ρώτησα τον Μάρκο Ζαγοραίο, τον παλαιότερο και καλύτερο χτίστη της Σικίνου. «Μωρέ, με επέτυχες να κάνω ζαβολιά», μου απαντάει από το τηλέφωνο. 

«Τώρα εγώ και η Ντίνα είμαστε κλεισμένοι στο διαμέρισμά μας στη Νέα Υόρκη και δεν έχουμε ιδέα πότε θα μπορέσουμε να ξαναέρθουμε. Από το 1954 μέχρι σήμερα, η μισή μου ζωή είναι στην Ελλάδα».

Το έργο «Εθνική Μνήμη Ι» το ζωγράφισε ο Χρήστος Μποκόρος τον ταραγμένο Δεκέμβριο του 2008. Το είδε στο εργαστήριό του ένας Καναδός, ο οποίος τότε ζούσε και εργαζόταν στην Ελλάδα, και θέλησε να το αγοράσει αμέσως.

O Αντώνης Στάβερης βιώνει μια περίεργη διχοτόμηση: η αγαπημένη του, η Γερμανίδα ζωγράφος Αννα, βρίσκεται στο Βερολίνο με τη σκυλίτσα τους τη Σελέστε και εκείνος είναι απομονωμένος στα Πετράλωνα, όπου βρίσκονται το σπίτι του και το εργαστήριό του. 

Ο Σταμάτης Ζάννος έχει μεταμορφωτικές ικανότητες επί του χώρου. Παίρνει άδειες αίθουσες μουσείων και σχεδιάζει τις ομορφότερες εκθέσεις.

H φωνή της Μαρίας Γανωτή, «ψυχής» του Συλλόγου Προστασίας και Περίθαλψης Αγριας Ζωής, ακούγεται μαζί με τιτιβίσματα και κρωξίματα από την άλλη άκρη της γραμμής. 

Ο αρχαιολόγος είναι εξοικειωμένος με την ακμή των πολιτισμών, τα μεγάλα επιτεύγματα της ανθρωπότητας, τις ηρωικές στιγμές των πόλεων και των κατοίκων τους. Ταυτόχρονα, γνωρίζει από πρώτο χέρι το φθαρτό της υπόστασής μας, τα καταστροφικά αποτελέσματα των πολέμων, των επιδημιών, της έπαρσης, τα επακόλουθα των φυσικών καταστροφών.

To να ρωτάς έναν οικονομολόγο πώς αισθάνεται κλεισμένος σπίτι του σε μια χώρα όπου λειτουργούν μόνο σούπερ μάρκετ και φαρμακεία, είναι σαν να ρωτάς έναν γιατρό πώς νιώθει προτού εξετάσει κάποιον που εμφανίζει βαριά συμπτώματα ίωσης. Παρ’ όλα αυτά, ο Πάνος Τσακλόγλου καταφέρνει να ισορροπεί σε αυτή τη δύσκολη περίοδο, σκεπτόμενος τα θετικά.

Eνα από τα πράγματα που αγαπώ στον Χρήστο Μποκόρο είναι πως πάντοτε εστιάζει στα στοιχειώδη. Δεν είναι τυχαίο ότι διάλεξε αυτή τη λέξη και ως τίτλο μιας από τις ωραιότερες εκθέσεις του. 

«Ο βιβλιοπώλης είναι μια γεννημένη προξενήτρα. Φέρνει κοντά τους ανθρώπους με τα βιβλία», έλεγε η Σοφίκα Ελευθερουδάκη στη συνάδελφο Λίνα Γιάνναρου τον Ιανουάριο, με αφορμή την πρωτοβουλία «Γράψε, μπορείς!» των εκδόσεων «Γ. Κ. Ελευθερουδάκης», η οποία είχε ξεκινήσει στις αρχές του 2020. 

«Με βρίσκετε στο σπίτι, μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή, όπου περνώ το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας μαζί με τους συναδέλφους μου, για να ετοιμάζουμε το υλικό που στέλνουμε στα παιδιά και να επικοινωνούμε με τις οικογένειές τους», μου λέει η διευθύντρια του νηπιαγωγείου της Σχολής Μωραΐτη, Ελένη Γερουλάνου, συγγραφέας και ιδρυτικό μέλος του Library4all.

«Μαμά, πού πας; Γύρνα πίσω! Δεν το πιστεύω… Πάλι βγήκε έξω! Μου φαίνεται ότι πληρώνουμε όλες τις αταξίες που κάναμε μικροί κυνηγώντας τους γονείς μας να μείνουν σπίτι στην εποχή του κορωνοϊού. Μα είναι δυνατόν;» Ακούγεται η φωνή της Κατερίνας Βρανά στην άλλη άκρη της γραμμής και μετά ο ήχος που κάνει η εξώπορτα όταν κλείνει.