ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Το φαινόμενο της «καθαρευουσομανίας» ανθρώπων των ραδιοτηλεκάναλων ιδίως, που καταλήγει σε εκπομπή, κυριολεκτικά, ελληνικούρας και κακογλωσσίας είχε απασχολήσει τη στήλη πρόσφατα (28/4). l Οπου κακοποιοί κατά τα άλλα της ελληνικής περιλαμβάνουν στο λόγο τους γενικές διαιρετικές, πολλά μετά γενικής, και βιασμού, συντασσόμενα ρήματα και διάφορα άλλα μορφώσεως και καλλιεργείας δηλωτικά.

Το Scrabble λανσάρει μια πιο εύκολη έκδοση με στόχο να γίνει το παιχνίδι ελκυστικό και για τη νέα γενιά. Τι σημαίνει άραγε αυτό για τον πλούτο της γλώσσας των παιδιών; Ειδικοί εξηγούν στην «Κ».

Συζητώντας τις προάλλες με φίλους, διόλου προκατειλημμένους, για τη διδασκαλία των ελληνικών στην εκπαίδευση, διαπίστωσα για μία ακόμη φορά πως η λεγόμενη «καθαρεύουσα» εξακολουθεί να είναι ταμπού. Κατ’ αρχάς, να ξεκαθαρίσω τι εννοώ «καθαρεύουσα». Δεν αναφέρομαι στον Μιστριώτη, προς αποφυγήν παρεξηγήσεων.

Λέμε, σε ειδήσεις καναλιών και ραδιοσταθμών: l «Αυτό συνέβη στους δρόμους του Ιλιον» – άκλιτο κι αυτό, άμοιρε ποιητή της «Ιλιάδας»· l λέμε «τον κ. Τρύφων, πρόεδρο του οργανισμού» ή «του λέκτωρ της ίδιας σχολής…» κ.ο.κ. l Γράφουμε (και στις καλύτερες οικογένειες): l «των ήδη υπαρχόντων εκθέσεων πραγματογνωμοσύνης» l ή λέμε «η νέα γενιά είναι παρών».

Ηταν στη δεκαετία του ’90, αν δεν με απατά η μνήμη μου, όταν είχαν κυκλοφορήσει οι πρώτες εκδόσεις κλασικής ελληνικής λογοτεχνίας μεταφρασμένες στη δημοτική. Παπαδιαμάντης, Βιζυηνός και οι λοιποί είχαν μεταγραφεί από λογοτέχνες στο ιδίωμα της εποχής. Το επιχείρημα ήταν άκρως δημοκρατικό.

Το πρόσφατο άρθρο στην «Καθημερινή», που αναφερόταν στον Λεωνίδα Εμπειρίκο και στις μελέτες του για τις διάφορες γλώσσες που μιλιούνταν στον τόπο μας –αρβανίτικα, βλάχικα, των Ρομά–, μου θύμισε μια από τις «Ναυτικές ιστορίες» του Γιώργου Π. Σπορίδη, που κυκλοφόρησαν στα τέλη της δεκαετίας του 1950.

Η καθηγήτρια του Κέμπριτζ Ιωάννα Σιταρίδου προσπαθεί να διασώσει μια ελληνική προφορική γλώσσα με μακρά ιστορία.

Ο γιος του Ανδρέα Εμπειρίκου γνωρίζει, ίσως καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο, τις πολλές γλώσσες της ελληνικής ιστορίας. Ο ίδιος μιλά στην «Κ» για τον διάσημο πατέρα του, τα παιδικά βιώματα που μετατράπηκαν σε ερευνητικό πάθος και τις διαλέκτους ανά την ελληνική επικράτεια που απειλούνται με γλωσσικό θάνατο.

Σπουδαστές του Σισμανογλείου Πολιτιστικού Κέντρου της Κωνσταντινούπολης εξηγούν στην «Κ» γιατί θέλησαν να μιλήσουν τη γλώσσα του γείτονα.

Πασίγνωστο στίχο του Γιώργου Σεφέρη κάθισε στο εδώλιο του κατηγορουμένου ο παλιός φίλος, ξεχωριστός συγγραφέας και αρθρογράφος της «Κ» Τάκης Θεοδωρόπουλος την περασμένη Κυριακή, στην πάντα ενδιαφέρουσα στήλη του. l «Ο Σεφέρης, εν τη μεγαλοφυΐα του, στήνει δύο παγίδες στη χώρα που αγάπησε», γράφει, όχι χωρίς σαρκασμό.

Η σημασία της φετινής επιλογής του έγκριτου λεξικού Merriam-Webster και ο ρόλος της τεχνητής νοημοσύνης.

Οι γλωσσικές επιπτώσεις της οθόνης στα παιδιά