EΠIΦYΛΛIΔA

Περίοδος προεκλογική. Και όσοι αλληλομαχούν για τη νομή της εξουσίας, δεν ενδιαφέρονται να εμφανίσουν έστω και ίχνη πολιτικού προγράμματος, πρόθεση μεταρρυθμιστικών πρωτοβουλιών, κάποια, προσχηματική έστω, ανησυχία για κοινωνικά προβλήματα.

Η εικόνα που εμφανίζει σήμερα η «Ευρωπαϊκή Ενωση», είκοσι έξι χρόνια από την ίδρυσή της (Μάαστριχτ, 1993), παραπέμπει σε πολυεθνικό σχήμα εξουσιαστικό, με πεδίο άσκησης εξουσίας τόσο τις κοινωνίες των κρατών-μελών της όσο και τον διεθνοποιημένο στίβο της οικονομίας.

Η ​«αντιπροσωπευτική δημοκρατία», ο κοινοβουλευτισμός, είναι κατάκτηση του ανθρώπου στη Νεωτερικότητα, επίτευγμα προόδου; Οχι, είναι μια συνταγή, μια πρόταση τρόπου οργάνωσης της συλλογικότητας.

Π​​ρώτο πρόβλημα στην Ελλάδα σήμερα, πασίδηλο και ασφυκτικό: η απώλεια επαφής κομμάτων και κομματανθρώπων με την πραγματικότητα. Η απόλυτη υποταγή λόγων και ενεργημάτων τους στη στυγνή προτεραιότητα να κερδηθούν οι εντυπώσεις.φ

Π​​ρόκειται για μικρόνοια; Για κωμική απαιδευσία; Για αμειβόμενη στράτευση στην εξυπηρέτηση συμφερόντων;

Γ​​ια μια ακόμα φορά οι Ελληνες είμαστε επικίνδυνα και επώδυνα διχασμένοι. Διαφέρει ο διχασμός για το Σκοπιανό από άλλους προγενέστερους; Ναι, διαφέρει. Αλλοτε μας δίχαζαν υποκειμενικές εντυπώσεις, ψυχολογικές αγκυλώσεις, η τυφλή στράτευση σε ιδεολογίες και σε κόμματα. Αυτή η επιπολαιότητα δεν εξέλιπε, συνοδεύει και την περιπέτειά μας με τα Σκόπια.

Τ​​ο όνομά του ήταν Νίκος Μουγιάρης. Πέθανε στις 5 Ιανουαρίου, στη Νέα Υόρκη όπου ζούσε.

Η ​τραγωδία μας των Ελλήνων σήμερα είναι ότι αντιλαμβανόμαστε τα όσα συμβαίνουν όχι με τη λογική μας, την κριτική λειτουργία του νου μας, αλλά με την παθητική κατανάλωση εντυπώσεων. Αυτή η απλή φρασούλα, που μπορεί να την εκλάβει κανείς σαν «σχήμα λόγου» ή έκφραση ρητορική, συνοψίζει μια συλλογική συμφορά.

Τ​​ο πρόβλημα σήμερα του κάθε Ελληνα (είτε έχει τις δυνατότητες να το συνειδητοποιήσει είτε δεν τις έχει) είναι ένα: Πώς θα μπορέσει να καταλυθεί η ντροπή του «πελατειακού κράτους» των κομμάτων, με δημοκρατικές διαδικασίες και όχι με δικτατορία.

Ε​​ίναι κάποια χρόνια τώρα που έχω παραμελήσει μια καλή συνήθεια, άλλοτε αυτονόητη μια φορά τον χρόνο: Να κοινωνώ με τους αναγνώστες της επιφυλλίδας μου τίτλους βιβλίων, κυρίως λογοτεχνίας, ξεχωριστής για μένα ποιότητας και αξίας.

Τ​​α προγνωστικά για το επερχόμενο 2019 δεν μας επιτρέπουν αισιοδοξία. Μοναδική, χιμαιρική ελπίδα είναι το ενδεχόμενο της «έκπληξης»: Κάθε κοινωνία, ακόμα και η βαθύτερα βυθισμένη στην παρακμή, μπορεί να γεννήσει, «παρά πάσαν ελπίδα», τη ριζική της μετάλλαξη.

Μ​​οιάζει να έχει χαθεί, για το μεγαλύτερο ποσοστό του ανθρώπινου πληθυσμού στον πλανήτη σήμερα, η επίγνωση της διαφοράς ανάμεσα στη γιορτή και στην επιπόλαιη τέρψη. Η απώλεια μετριέται σε διάρκεια ενός ή των δύο τελευταίων αιώνων – τα Χριστούγεννα, λ.χ., τι σήμαιναν για τον παππού ή τον προπάππου μας και τι σημαίνουν για μας σήμερα;