ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ

«Γιορτάζουμε σήμερα μια σπουδαία ημέρα για τη χώρα μας. Μια επέτειο με ισχυρούς συμβολισμούς που υπερβαίνει την πολιτική συγκυρία, καθώς ανατρέχει στο κορυφαίο γεγονός της μεταπολιτευτικής μας ιστορίας, την ένταξη της Ελλάδας το 1981 στην τότε Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα και μετέπειτα Ευρωπαϊκή Ένωση» τόνισε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας.

Λέγεται πως αυτό αναρωτήθηκε ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής όταν πληροφορήθηκε τη δολοφονία του βουλευτή της ΕΔΑ Γρηγόρη Λαμπράκη στη Θεσσαλονίκη.

Επειτα από ελληνική αντίδραση, η επιφυλακτική γνωμοδότηση της Επιτροπής ανατρέπεται από το Συμβούλιο Υπουργών.

Δεν είναι πολλοί οι Ελληνες που εσφράγισαν με την παρουσία τους την πορεία της νεότερης Ελλάδας. Ενας από αυτούς τους λίγους είναι ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο οποίος επηρέασε καθοριστικά τον δημόσιο βίο της χώρας στα σαράντα από τα διακόσια χρόνια της Ανεξαρτησίας.

Μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας, πρώτιστο μέλημα του Κων. Καραμανλή αποτέλεσε η υιοθέτηση μιας πολύπλευρης εξωτερικής πολιτικής που θα επανατοποθετούσε την Ελλάδα στο διεθνές σύστημα, επιτρέποντας την πλήρη ενσωμάτωση της χώρας στην ΕΟΚ.

Τον Αύγουστο του 1976, η κυβέρνηση Καραμανλή βρέθηκε αντιμέτωπη με την πρώτη κρίση με την Τουρκία μετά την εισβολή στην Κύπρο. Η κρίση εκδηλώθηκε με την έξοδο του ερευνητικού πλοίου «Χόρα» στο Αιγαίο, βορειοανατολικά της Λέσβου.

Αναλαμβάνοντας τα ηνία της χώρας στις 24 Ιουλίου 1974 εν μέσω της εθνικής κρίσης στην Κύπρο, ο Καραμανλής καλούνταν να διαχειριστεί άμεσα τρία ζητήματα στενά συνδεδεμένα μεταξύ τους: τη δημιουργία ενός σταθερού δημοκρατικού πολιτεύματος, τη διασφάλιση του πολιτικού ελέγχου του στρατεύματος, και τη διαχείριση της κρίσης με την Τουρκία.

Το Πολιτειακό ήταν από τις κρισιμότερες εκκρεμότητες που μεταπολιτευτικά όφειλε να διευθετήσει το πολιτικό σύστημα της χώρας. Και, θεωρητικώς τουλάχιστον, από τις πιο δυσεπίλυτες: «Πατούσε» σε ψυχολογικό υπόστρωμα βαθύ, έντονα αποτυπωμένο στο λαϊκό συλλογικό ασυνείδητο, παραγωγό έντονων –πολλοί δε πίστευαν και δυσεκρίζωτων– πολιτικών/παραταξιακών ταυτίσεων. Ασφαλώς, δε, επρόκειτο για ένα ζήτημα το οποίο μόνο με προσφυγή στην πρωτογενή λαϊκή κυριαρχία θα μπορούσε να αντιμετωπισθεί.

Στις 3 Οκτωβρίου 1974, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, επικεφαλής της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας ήδη από τις 24 Ιουλίου του ίδιου έτους, ανακοίνωσε ότι βουλευτικές εκλογές θα διεξάγονταν στις 17 Νοεμβρίου. Θα ήταν η πρώτη φορά έπειτα από δέκα χρόνια που οι Ελληνες θα προσέρχονταν στις κάλπες.

Στις 29 Σεπτεμβρίου 1974, ενώ είχε ήδη επιτραπεί η επαναλειτουργία των πολιτικών κομμάτων και είχε δρομολογηθεί η ταχεία διενέργεια εκλογών, ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής ανακοίνωσε την ίδρυση νέου πολιτικού κόμματος. Η Νέα Δημοκρατία θα αποτελέσει τον κύριο πολιτικό σχηματισμό της φιλελεύθερης Κεντροδεξιάς στις επόμενες δεκαετίες έως και τις ημέρες μας.

Στον πρώτο Αττίλα, η αποτυχία της ελληνικής πλευράς ήταν απόλυτη: η Τουρκία εγκατέστησε προγεφύρωμα, απέκρουσε τις αντεπιθέσεις εκείνης της νύχτας και κατόπιν μπορούσε απρόσκοπτα να το ανεφοδιάζει, ενώ κυριαρχούσε και στον αέρα. Κατόπιν, παραβιάζοντας την εκεχειρία, η Τουρκία επεξέτεινε τη ζώνη ελέγχου της, οδήγησε τη Διάσκεψη της Γενεύης σε αδιέξοδο, εξαπέλυσε τη δεύτερη εισβολή, τον Αττίλα ΙΙ, και κατέλαβε περίπου το 38% της έκτασης του νησιού μέσα σε τρεις μόλις ημέρες (14-16 Αυγούστου). Ηταν μια τεράστια καταστροφή.

Η κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, η οποία συγκροτήθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της 24ης Ιουλίου 1974, κλήθηκε να αντιμετωπίσει σειρά πιεστικών ζητημάτων.