ΚΡΙΤΙΚΗ

Πράγματα που μας φαίνονται αυτονόητα σήμερα, όπως το να γράφουν οι γυναίκες λογοτεχνία, στις αρχές του 20ού αι. ήταν ακόμη ζητήματα προς διερεύνηση και διεκδίκηση.

Καμία ρουτίνα, μόνο απόλαυση στις 25 Νοεμβρίου στην πρώην αίθουσα «Φίλων της Μουσικής»: ένα από τα διασημότερα μουσικά σύνολα της σοβιετικής εποχής, η Κρατική Ακαδημαϊκή Συμφωνική Ορχήστρα που σχετικά πρόσφατα πήρε το όνομα του Γεβγκένι Σβετλάνοφ, του μακροβιότερου μουσικού της διευθυντή, ερμήνευσε έργα Τσαϊκόφσκι.

Ενα ουρανοκατέβατο πτώμα, που σωριάζεται στην ταράτσα της πολυκατοικίας, διαλύει τον έγγαμο βίο ενός ζευγαριού που μόλις έχει μεταναστεύσει στην Πολωνία.

Ο Θωμάς Μοσχόπουλος δεν επέλεξε τυχαία να παρουσιάσει φέτος στο θέατρο Πόρτα το «Τop Girls» (1982), ένα από τα καλύτερα έργα της Κάριλ Τσέρτσιλ (γενν. 1938). Ανησυχεί, όπως και πολλοί άλλοι μετριοπαθείς, δημοκρατικοί πολίτες για τις υπερβολές και τις παρεκτροπές των οπαδών της πολιτικής ορθότητας, που στο όνομα των μειονοτήτων, των αδυνάμων, των «διαφορετικών», δικαιολογούν φαινόμενα μισαλλοδοξίας, έλλειψης ανεκτικότητας (έναντι των μη ανεκτικών…), ποινικοποίησης φυσικών ανθρώπινων αντιδράσεων.

Δύο από τις δημοφιλέστερες Συμφωνίες του Μπετόβεν, την «Ποιμενική» και την «Εβδόμη», διηύθυνε ο Γιώργος Πέτρου στην αίθουσα Σταύρος Νιάρχος στις 4 Νοεμβρίου. Σύμφωνα με το μονόφυλλο πρόγραμμα, η ορχήστρα που ακούστηκε δεν ήταν οι «Μουσικοί της Καμεράτας» όπως έχουμε συνηθίσει τα τελευταία χρόνια, αλλά η ίδια η «Καμεράτα – Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής», έστω κι αν από τους περίπου σαράντα μουσικούς επί σκηνής οι μόλις οκτώ προέρχονταν από την ορχήστρα με το συγκεκριμένο όνομα.

Η διηγηματογραφική συλλογή του Δημήτρη Πετσετίδη (1940-2017) πρέπει να είναι ένα από τα τελευταία έργα Ελλήνων πεζογράφων που υπήρξαν (έστω και σε παιδική ηλικία) μάρτυρες της απαίσιας βίας των Γερμανών στην Κατοχή και των συγκρούσεων του ελληνικού εμφυλίου.

Οταν ο Λευτέρης Βογιατζής ανέβασε το 1991, πρώτη φορά στη χώρα μας, έργο του Τόμας Μπέρνχαρντ –το «Ρίτερ, Ντένε, Φος» (1984)–, φρόντισε την παράσταση να συνοδεύει ένα βιβλίο/πρόγραμμα που ακόμη και σήμερα εντυπωσιάζει με την ποιότητα του περιεχομένου του (επιμέλεια Ειρήνης Λεβίδη).

Στον συνθέτη και λεξικογράφο Τάκη Καλογερόπουλο αφιέρωσε ο Βύρων Φιδετζής τη συναυλία της Συμφωνικής Ορχήστρας του Δήμου Αθηναίων, που πραγματοποιήθηκε στις 31 Οκτωβρίου στο θέατρο Ολύμπια. Διηύθυνε έργα του Μανώλη Καλομοίρη εμπνευσμένα από κείμενα του Κωστή Παλαμά. Απήγγειλε ο ηθοποιός Μιχάλης Καλαμπόκης.

Υστερα από έντεκα χρόνια στην Ελλάδα, ένας νεαρός Αλβανός βλέπει την τύχη να του χαμογελάει. Μια καλοκαιρινή μέρα, καθώς περιφέρεται στην Αθήνα παίζοντας κλαρίνο, τον πλησιάζει ένας συμπατριώτης του και του εξασφαλίζει δουλειά σε νυχτερινό κέντρο, με την προϋπόθεση ότι από Αγκίμ θα γίνει Γιάννης από τα Γιάννενα.

Αν ορίζει κάτι τα μεγάλα έργα είναι η διαρκής ικανότητά τους να μας εκπλήσσουν. Να ανοίγουν, κάθε φορά που τα διαβάζουμε ή τα βλέπουμε στη σκηνή, πόρτες που παρέμεναν διακριτικά στο ημίφως. Και τότε νέες σχέσεις και ζητήματα προβάλλουν, που δένουν με τα έως τότε κύρια, όταν δεν τα επαναπροσδιορίζουν.

Μετά τις θετικές εντυπώσεις που είχε αφήσει το 2017, ο Γερμανός τσελίστας Μπένεντικτ Κλέκνερ επέστρεψε φέτος στις 7 Οκτωβρίου στον Παρνασσό για ένα ρεσιτάλ με τον Αργεντινό πιανίστα Χοσέ Γκαγιάρδο.

Για μια χώρα σαν την Ελλάδα που, σύμφωνα με τα στοιχεία της «Διεθνούς Διαφάνειας», κατέχει την προτελευταία θέση στην ευρωπαϊκή κατάταξη διαφθοράς –ακριβώς πάνω από τη Βουλγαρία και πολύ κάτω από τη Ρουμανία και την Κροατία– αποτελεί αίνιγμα γιατί η τεράστια πηγή μυθοπλαστικού υλικού που προσφέρουν η παρανομία, οι συνωμοσίες και οι διπλοί κώδικές της, απουσιάζει από την πεζογραφία της.