ΠΤΥΧΕΣ

Μ​​ερικές φορές πριν το βλέμμα γαντζωθεί σε μια όψη ή σε μια βιτρίνα, έρχεται ένας συνειρμός σαν βουβός παφλασμός να γεμίσει τον νου με εικόνες και μνήμες. Στη Νεάπολη, ψηλά στην Ιπποκράτους, μετά την Κομνηνών, στάθηκα να δω την προθήκη του καταστήματος που έφερε περήφανα την επιγραφή «Αμπαζούρ».

Ε​​ίχα μπροστά μου ένα κτίριο που πριν από 80-85 χρόνια θα ήταν το καμάρι της γειτονιάς. Το κοιτούσα έτσι που ορθωνόταν περίκλειστο και σιωπηλό, με μια συγκρατημένη μεγαλοπρέπεια, με εκείνη την πατίνα του χρόνου που δίνει αξία σε άλλοτε συνήθεις μορφές.

Α​​νηφορίζοντας τη μικρή οδό Ξάνθου, στο Κολωνάκι, είχα στον νου μου εκείνο το σκίτσο του μικρού σπιτιού, στον αριθμό 6. Γνώριζα καλά ότι το σπίτι αυτό δεν θα το έβλεπα, αλλά η σκιά του είχε κατοικήσει στο μυαλό μου. Το παλιό διώροφο στο βάθος, η εξωτερική σκάλα αριστερά, το πλακόστρωτο στην αυλή…

Η​​ γνωριμία με την οδό Αιθαλίδου έγινε αρχικά μέσα από μια φευγαλέα εικόνα ενός σιωπηλού σπιτιού. Εστεκε μόνο, με καρφωμένες σανίδες στην εξώπορτα, και είχε εκείνη τη βουβή αγωνία ενός παγιδευμένου ζώου. Την περιοχή δεν την ήξερα καλά.

Σ​​υχνά, στους παράπλευρους δρόμους της Αθήνας συναντώ εκείνα τα σπίτια, μοναχικά και σιωπηλά, που μου θυμίζουν ανθρώπους που ζουν ώς τα απόλυτα όρια της θνητότητάς τους.

Σ​​αν μια μεγάλη ορθογώνια φωλιά πουλιών, το σπίτι στην οδό Διάκου 18, στην Καλλιθέα, έμοιαζε ξεχασμένο από τον χρόνο. Με ξάφνιασε η θέα του. Το είδα από μακριά καθώς περπατούσα γύρω από το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, σε ήρεμα στενά της Καλλιθέας, κάτω από τη Λασκαρίδου.

Κ​​άτω από την Αχαρνών, οι μεγάλες παράλληλοι, η Μιχαήλ Βόδα, η Αλκαμένους και η Αριστομένους, ώς τον Αγιο Παντελεήμονα, είναι σαν αστικά ποτάμια. Oπως τα αληθινά ποτάμια, έτσι και αυτά, φέρουν τα λείψανα περασμένων ζωών, τα ίχνη περαστικών διαβατών και τα ξέφτια περιστασιακών συναντήσεων.

Θ​​α μπορούσε να γράψει κανείς μια ολόκληρη ιστορία για το βαθύ, καστανό χρώμα που έφεραν στην Αθήνα οι μοντέρνες πολυκατοικίες μετά το 1930.

​​Οι μικροί δρόμοι της Αθήνας, πίσω από τη βιτρίνα, έχουν μια απόκοσμη γαλήνη. Συχνά θυμίζουν παράδρομους, ή δρόμους μιας μικρής πόλης, ακόμη και αν βρίσκονται κοντά σε λεωφόρους ή μεγάλες αρτηρίες.

Α​​νεβαίνοντας την οδό Θρασύλλου, στο πλάι του Θεάτρου του Διονύσου, είχα προχωρήσει λίγα μόνο βήματα από την κοσμοσυρροή του Μουσείου της Ακρόπολης, αλλά ήδη βρισκόμουν μακριά.

Σ​​ε μία εκδοχή μιας οικογενειακής αφήγησης, η οδός Ζαχαρίτσα στο Κουκάκι ήταν ένας από τους πιο γλυκείς δρόμους. «Σαν το όνομα που φέρει», έλεγε η αφηγήτρια, αγνοώντας ίσως τη λαμπρή σειρά των Ζαχαρίτσα, από τη δημογεροντία έως τη δημαρχία.

Σ​​κέφθηκα τα σπίτια που ζωγράφιζε ο Κώστας Μαλάμος, την ώρα που προσέγγιζα την οδό Ρεμούνδου. Είχα ήδη δει μια γωνία, Αλκιβιάδου και Πιπίνου, βουτηγμένη σε βαθιά, λερωμένη ώχρα σκιασμένη από πυκνό φύλλωμα ακακίας, και ήταν σαν εκείνα τα σπίτια του Μαλάμου, με εκείνη την πένθιμη αθηναϊκότητα.