Καλωσορίσατε στην 5η σεζόν και το 1ο επεισόδιο των “Outliers”, της σειράς podcast της Endeavor Greece. Εδώ εξερευνούμε ιστορίες ανθρώπων που διαμορφώνουν το μέλλον και αλλάζουν το αφήγημα της επιχειρηματικότητας. Στο σημερινό επεισόδιο, έχουμε τη χαρά να φιλοξενούμε τον Αντώνη Μαλαξιανάκη, ιδρυτή της Harbor Lab, της ελληνικής start-up που επαναπροσδιορίζει τη ναυτιλία μέσω της τεχνολογίας και του AI. Η Harbor Lab φέρνει καινοτομία στα λιμάνια αυξάνοντας την οικονομική και λειτουργική αποδοτικότητα των πλοιοκτήτριων εταιρειών. Απολαύστε το ταξίδι του Αντώνη καθώς μοιράζεται μαζί μας τις εμπειρίες και την ιστορία του.
Παναγιώτης: Αντώνη, καλησπέρα.
Αντώνης: Καλησπέρα Παναγιώτη.
Παναγιώτης: Σε ευχαριστώ πολύ που είσαι μαζί μας.
Αντώνης: Ευχαριστώ πολύ που με κάλεσες.
Παναγιώτης: Γνωριζόμαστε πολλά χρόνια, έχουμε βρεθεί και στο Πανεπιστήμιο μαζί.
Αντώνης: Σωστά.
Παναγιώτης: Εγώ νιώθω ότι έχω απέναντί μου ένα φίλο πρώτα απ’ όλα και μετά έναν founder, έναν Endeavor Entrepreneur μιας πολύ σπουδαίας ιστορίας.
Αντώνης: Ευχαριστώ πάρα πολύ που με κάλεσες. Εγώ εντάξει νομίζω ότι κιόλας είναι γνωστό, όπου σταθώ κι όπου βρεθώ μιλάω για την Endeavor. Είμαι μεγάλος φαν.
Παναγιώτης: Θες να ξεκινήσουμε λιγάκι να μας πεις, έτσι δύο-τρεις γραμμές, τι κάνει Harbor Lab;
Αντώνης: Σκεφτείτε ότι ένα αυτοκίνητο πηγαίνει σε ένα πάρκινγκ και το πάρκινγκ έχει διαφορετική τιμολογιακή πολιτική για κάθε όροφο, διαφορετική τιμολογιακή πολιτική για κάθε θέση σε κάθε όροφο και διαφορετική τιμολογιακή πολιτική ξανά, ανάλογα το μέγεθος του αυτοκίνητου και πόσους επιβάτες έχει μέσα. Το ίδιο συμβαίνει για τα πλοία όταν πηγαίνουν στα λιμάνια.
Παναγιώτης: Οκ.
Αντώνης: Αυτό είναι το πρόβλημα το οποίο λύνει η Harbor Lab.
Παναγιώτης: Ανυπομονώ να μάθουμε κι άλλα και πώς έχει εξελιχθεί όλο αυτό. Είναι σε έναν χώρο που θα πρέπει να περιμένει κανείς η Ελλάδα να αρχίσει να δημιουργεί ακόμα περισσότερες ιστορίες επιτυχίας έτσι; Γιατί η ελληνική ναυτιλία είναι world class.
Αντώνης: Σωστά. Είμαστε, αν όχι η μεγαλύτερη, μια από τις μεγαλύτερες δυνάμεις παγκοσμίως. Ελπίζουμε να γίνουμε η Silicon Valley του Maritime Tech εδώ στην Αθήνα.
Παναγιώτης: Και αν αυτό κάποιες φορές που το λέμε, να γίνουμε Silicon Valley και να γίνουμε Silicon Valley, ακούγεται λίγο ρομαντικό έως και ουτοπικό, ίσως είναι το μόνο παράδειγμα που μάλλον είναι και ρεαλιστικό. Δηλαδή, όντως μπορούμε να γίνουμε Silicon Valley.
Αντώνης: Είναι πραγματικά, γιατί το market είναι εδώ. Είναι στην Αθήνα. Δηλαδή είναι στην κυριολεξία μισή ώρα με το αυτοκίνητο όπου κι αν πας.
Παναγιώτης: Ναι,ναι.
Αντώνης: Το οποίο δεν συμβαίνει σε άλλα industries. Το 25% του παγκόσμιου market βρίσκεται εδώ στην Αθήνα.
Παναγιώτης: Ξεκινώντας λίγο όμως από εσένα. Πες μας λίγο πού γεννήθηκες, πού μεγάλωσες.
Αντώνης: Εγώ μεγάλωσα στην Αθήνα. Είμαι ο τρίτος σε σειρά. Οι αδελφές μου είναι 11 και 12 χρόνια μεγαλύτερες από εμένα. Εγώ μάλλον ήμουν, ξέρεις… Ωπ, τι έγινε τώρα, κατά λάθος. Ήμουν όμως τυχερός γιατί μεγάλωσα εν μερει και σαν μοναχοπαίδι, οπότε είχα, ξέρεις, την απόλυτη προσοχή αν θες της μαμάς. Αλλά ταυτόχρονα είχα και το πλεονέκτημα ότι είχα και δύο αδέρφια, τα οποία είχαν ανοίξει και το δρόμο για να αρχίσω να βγαίνω εγώ και πιο μικρός.
Παναγιώτης: Και ξέρω ότι η επιχειρηματικότητα υπάρχει πολύ στην οικογένεια. Ο μπαμπάς είναι επιχειρηματίας. Αλλά οι αδερφές ασχολούνται καθόλου με την επιχειρηματικότητα;
Αντώνης: Σωστά, έχουν αναλάβει την οικογενειακή επιχείρηση, το Design Pergola, που πουλάμε έπιπλα εξωτερικού χώρου και πέργκολες. Ο πατέρας μου πέθανε όταν ήμουν στο πρώτο έτος Πανεπιστημίου, οπότε έπρεπε και εγώ να κάνω join την οικογενειακή επιχείρηση, να κάνω support τη μητέρα μου. Ήμουν CEO από το 2005 μέχρι το 2013.
Παναγιώτης: Πώς είναι να είσαι CEO στα 18; είναι λίγο…ακούγεται αρκετά….έχει προκλήσεις.
Αντώνης: Είναι aggressive αρκετά για ένα παιδί. Από την άλλη με έβαλε και σε έναν λίγο διαφορετικό τρόπο σκέψης από πάρα πολύ μικρός. Είχαμε και έντονο, ξέρεις, επειδή ο πατέρας μου ναι μεν πέθανε όταν ήμουν 18, αλλά ήταν άρρωστος από τότε που ήμουν 12, οπότε είχε δημιουργηθεί ένα έτσι, πώς να το πω, survivor instinct. Οπότε μπόρεσα να ανταπεξέλθω στα προβλήματα. Είχα προφανώς μεγάλο support και από τις αδελφές μου και από την μητέρα μου. Δεν ήταν εύκολο, αλλά ήταν μονόδρομος. Δεν υπήρχε άλλος δρόμος. Οπότε, όποιος με ξέρει, ξέρεις, άμα ρωτήσεις τους φίλους μου τί είναι ο Αντώνης, θα σου πούν ο Αντώνης είναι hustler. Οπότε αυτός ήταν ο τρόπος που κατάφερα να επιβιώσω.
Παναγιώτης: Θα υποθέσω ότι ταυτόχρονα σπουδάζεις κιόλας όσο είσαι CEO;
Αντώνης: Σωστά, όχι φοβερά επιμελής σαν φοιτητής, ούτε σαν μαθητής. Παρ’ όλα αυτά σπούδαζα ταυτόχρονα, θα σου πω ότι το πήρα σοβαρά προς το τέλος, στο τέταρτο έτος, γι’ αυτό κιόλας άργησα να αποφοιτήσω. Στα πέντε χρόνια είχα τελειώσει..
Παναγιώτης: Πέντε χρόνια; Οκ.
Αντώνης: Αλλά στα τέσσερα χρόνια ήμουν πολύ δυνατός, είχα περάσει τέσσερα μαθήματα.
Παναγιώτης: Τέσσερα μαθήματα στα τέσσερα χρόνια.
Αντώνης: Ένα μάθημα το χρόνο, έτσι για το γούρι.
Παναγιώτης: Τι θυμάσαι από εκείνο το διάστημα; Είναι πράγματα και εμπειρίες που κερδίζεις εκείνο το διάστημα παίζουν ρόλο στην πορεία σου σαν founder και CEO τώρα;
Αντώνης: Πολλά. Το 2008 θυμάμαι που ήταν το μαγαζί, ίσως η καλύτερη χρονιά που είχαμε στην εταιρεία, θυμάμαι ξυπνούσα τέσσερις η ώρα το πρωί, πήγαινα τότε στη βιοτεχνία αν θέλεις, πηγαίναμε τότε, φορτώναμε τα φορτηγά, πήγαιναν τα φορτηγά να κάνουν τις παραδόσεις, πήγαινα σερί μετά στο μαγαζί, άνοιγα το μαγαζί, δουλεύαμε μέχρι το απόγευμα, το απόγευμα πηγαίναμε πίσω στην βιοτεχνία να δούμε τις καινούριες παραλαβές, να είμαστε έτοιμοι για την επόμενη ημέρα το πρωί. Κάποιες φορές, επειδή ήμουν και πολύ πιτσιρικάς, έβγαινα, πήγαινα στο κλαμπ και πήγαινα μετά κατευθείαν και στη δουλειά ξανά. Δύσκολα το λέμε αυτό, αλλά είναι πολλές φορές τόσο δύσκολο να είσαι founder, είναι τόσες πολλές οι αντιξοότητες που αντιμετωπίζεις καθημερινά, που άμα δεν έχεις τη δύναμη ψυχής, πολλές φορές, να ρίξεις γροθιά στο μαχαίρι, δεν πρόκειται να τα καταφέρεις.
Παναγιώτης: Τελειώνεις τις σπουδές, παίρνεις πτυχίο στα πέντε χρόνια και μετά τι γίνεται;
Αντώνης: Πηγαίνω στρατό αναγκαστικά. Όσο ήμουν στο στρατιωτικό άρχισα να σκέφτομαι τι πραγματικά θέλω να κάνω εγώ και αυτό ήταν, ξέρεις, ήταν μια δύσκολη περίοδος για μένα γιατί, όπως και να έχει, ταυτίζεσαι με αυτό το οποίο κάνεις και είναι πολύ δύσκολο αν θέλεις να αποχωριστείς την ιδέα ότι, ξέρεις, θα συνεχίσω αυτό το οποίο ήθελε ο πατέρας μου να κάνω.
Παναγιώτης: Το ήθελε; Ήθελε να ασχοληθείς με την οικογενειακή επιχείρηση;
Αντώνης: Ναι ναι, ήταν απολύτως σαφές. Εγώ ήθελα να γίνω σκηνοθέτης. Ενώ η μαμά ήταν νοικοκυρά, εκείνη ήταν ambitious πολύ στην οικογένεια και ήταν και εκείνη η οποία ήθελε πάντα, ξέρεις, να κάνουμε το κάτι παραπάνω. Οπότε από πιτσιρικάς, αντί, ξέρεις, να διαβάζεις βιβλία για το Harry Potter και για το Lord of the Rings ξέρω εγώ, μου διάβαζε βιβλία για τον Ωνάση, για τον Νιάρχο, βέβαια παρέλειπε πολλά κομμάτια της ιστορίας. Αλλά ήταν πάντα, ξέρεις, όταν ήμουν εγώ πέντε χρονών και με ρωτούσαν τι θες να γίνεις όταν μεγαλώσεις, που έλεγαν τα παιδάκια ποδοσφαιριστής, εγώ έλεγα εφοπλιστής.
Πρακτικά κιόλας, γιατί υπάρχουν δύο όψεις πάντα στην ιστορία. Υπάρχει το ρομαντικό κομμάτι, αλλά υπάρχει και το πρακτικό. Στο πρακτικό κομμάτι, επειδή εγώ ήθελα να ζήσω στην Ελλάδα και δεν ήθελα να φύγω, ήταν και ο μόνος κλάδος που αν κατάφερνα να τα πάω καλά, θα μπορούσα να εξασφαλίσω ένα καλό βιοτικό επίπεδο για μένα και για την οικογένειά μου.
Παναγιώτης: Άρα, είσαι στον στρατό, ψάχνεις να δεις τι θα κάνεις και η ναυτιλία είναι πολύ ψηλά στο κεφάλι σου. Τι κάνεις γι’ αυτό;
Αντώνης: Τελειώνω το στρατιωτικό, στέλνω 250-280 βιογραφικά περίπου. Όποιο email έβρισκα ναυτιλιακής εταιρείας, είχα στείλει το βιογραφικό μου. Δεν μου απάντησε κανένας. Ήταν και πολύ περίεργο CV για να είμαι ειλικρινής, τώρα ξέρεις, ποιος να πιστέψει ότι ένα παιδί δουλεύει από 18 χρονών και ούτω καθεξής.
Παναγιώτης: Κρίμα εγώ θα πω.
Αντώνης: Δύσκολο προφίλ.
Παναγιώτης: Αν εμένα μου ερχόταν το ίδιο βιογραφικό, το πρώτο τηλέφωνο που θα έπαιρνα θα ήσουν, αλλά…
Αντώνης: Ε, δεν πήγε έτσι, δυστυχώς και ευτυχώς. Οπότε έμεινα στην οικογενειακή επιχείρηση. Μία μέρα εξυπηρετούσα μία κυρία, φοβερή κυρία, και όταν της πούλησα μια ομπρέλα και έτσι όπως έγραφα την απόδειξη λέω “ποιό είναι το όνομά σας;”, μου λέει “Ελένη Μαρτίνου”. Λέω “ποια είναι η σχέση σας λέω με την οικογένεια Μαρτίνου;”. Μου λέει “είμαι μία από αυτούς”. Λέω “ορίστε η απόδειξη, ορίστε και το βιογραφικό”.
Παναγιώτης: Είναι φοβερή συγκυρία έτσι; που ήρθε αυτός ο άνθρωπος εκεί, είχες στείλει 280 βιογραφικά. Δεν έχει απαντήσει κανένας και έρχεται μία από αυτές τις οικογένειες και μία από τις πιο δυνατές οικογένειες, μια από τις πιο γνωστές οικογένειες και σου κάνει πρόταση να έρθεις να δουλέψεις στην εταιρεία σαν intern.
Αντώνης: Σωστά.
Παναγιώτης: Η ερώτηση που μου βγαίνει εδώ λίγο αυθόρμητα είναι, θα πήγαινες ακόμα και χωρίς χρήματα να δουλέψεις για αυτούς;
Αντώνης: Χωρίς δεύτερη σκέψη.
Παναγιώτης: Χωρίς δεύτερη σκέψη.
Αντώνης: Ήταν πολύ ωραία περίοδος, γιατί δεν σου κρύβω ότι όπως και να έχει η εμπειρία από την οικογενειακή επιχείρηση αφήνει σημάδια. Δεν είναι δηλαδή ότι, ξέρεις, είναι όλα ιδανικά. Ήτανε δύσκολα χρόνια. Οπότε ήταν στην αρχή θα σου πω, λίγο πιο ξέγνοιαστα, γιατί δεν υπήρχαν τόσες ευθύνες. Παρ’ όλα αυτά, ξέρεις, εγώ έκανα τα δικά μου, ήθελα ξέρεις να προχωρήσω, ήθελα να προχωρήσω γρήγορα. Δεν φημίζομαι για την υπομονή μου. Και στον πρώτο μήνα μου έκαναν το offer πια να μείνω μόνιμα και από τότε μετακινήθηκα στο τμήμα των disbursements, που είναι το πρόβλημα το οποίο λύνει τώρα η Harbor. Και αυτό ήταν ένα από τα πράγματα τα οποία είπα ότι, ξέρεις, δηλαδή μελλοντικά ήταν μια κινητήριος δύναμη να μπορέσω να βοηθήσω τους ανθρώπους που κάνουν τη δουλειά που έκανα εγώ τότε, ούτως ώστε να αρχίσουν να εμπλέκονται μόνο με το ενδιαφέρον κομμάτι της δουλειάς και όλο το κομμάτι το admin να το πάρω εγώ από εκείνους. Αυτό ήταν, ας πούμε, κάτι το οποίο το ήθελα πάρα πολύ να το κάνω και σκέψου ότι παγκοσμίως στη ναυτιλία χρειάζονται στο κομμάτι το δικό μας, έναν άνθρωπο, ανά οκτώ βαπόρια αν κάνεις τη δουλειά χεράτα και μέσω της Harbor Lab χρειάζεσαι έναν άνθρωπο ανά 50 βαπόρια γιατί όλο το admin κομμάτι σου το παίρνει δεν χρειάζεται να το κάνεις.
Παναγιώτης: Ενώ είναι η ναυτιλία τόσο έντονη και τόσο μεγάλη στην Ελλάδα, δεν ξέρουμε πώς δουλεύει και αυτά που μας λες τώρα για τον τρόπο που τα έξοδα που έχει, και τις αγορές που πρέπει να κάνει και τις συμφωνίες που πρέπει να κάνει σε κάθε λιμάνι είναι καινούργια. Βοήθησέ μας λίγο να καταλάβουμε πώς λειτουργεί η αγορά. Εγώ καταλαβαίνω ότι από την ναυτιλιακή υπάρχει ένας άνθρωπος ο οποίος ένας ανά οκτώ βαπόρια πρέπει να διαχειρίζεται μόνο το τί συμφωνίες κάνει και τί διαχειρίζεται το βαπόρι στο λιμάνι και από την άλλη υπάρχει στο κάθε λιμάνι ένας άνθρωπος ο οποίος συντονίζει αυτή τη δουλειά.
Αντώνης: Υπάρχουν εκατοντάδες πράκτορες σε κάθε λιμάνι. Σκέψου ότι μέσα στη Harbor Lab αυτή τη στιγμή έχουμε πάνω από 4.000 εγγεγραμμένους πράκτορες παγκοσμίως.
Παναγιώτης: Οκ.
Αντώνης: Ο πράκτορας ουσιαστικά είναι τα μάτια του γραφείου αν θέλεις στο λιμάνι. Δηλαδή μας δίνει πληροφορίες για ό,τι συμβαίνει στο πλοίο όταν φτάσει στο λιμάνι.
Παναγιώτης: Και μεσολαβεί μεταξύ προμηθευτών και βαποριού;
Αντώνης: Είναι δύο διαφορετικοί παίκτες αν θέλεις στην εξίσωση. Το ένα είναι η ναυτιλιακή εταιρεία που διαχειρίζεται τα βαπόρια, το άλλο κομμάτι είναι ο πράκτορας. Ο πράκτορας σου στέλνει το estimation των εξόδων, η ναυτιλιακή πρέπει να το διαπραγματευτεί, πρέπει να κάνει όλο το consolidation, όλο το admin και ούτω καθεξής για την προφόρμα, πρέπει να διαπραγματευτεί τα έξοδα τα οποία είναι διαπραγματεύσιμα, πρέπει να ασκήσει αν θέλεις πίεση σε κάποια άλλα πράγματα, σε κάποια έξοδα τα οποία μπορεί να μην υπάρχουν γιατί συμβαίνουν αυτά και από εκεί ουσιαστικά γλιτώνει ο άνθρωπος τα χρήματα για την ναυτιλιακή εταιρεία.
Παναγιώτης: Μπορώ να σκεφτώ δύο έξοδα που κάνει ένα βαπόρι στο λιμάνι, πετρέλαια και το rental του χώρου. Τι κάνει; Tι αγορές γίνονται εκεί;
Αντώνης: Λοιπόν, τα πετρέλαια είναι άλλο κομμάτι της δουλειάς. Είναι το πιο μεγάλο έξοδο μιας ναυτιλιακής εταιρείας. Για να καταλάβεις, κάθε βαπόρι ξοδεύει περίπου 3 εκατομμύρια δολάρια το χρόνο στα πετρέλαια και 2,2 εκατομμύρια δολάρια το χρόνο ξοδεύει στα δικά μας έξοδα, που είναι το κομμάτι του disbursement. Τι είναι λοιπόν τα disbursement; Χωρίζεται σε τρεις μεγάλες κατηγορίες. Το πρώτο είναι τα λιμανιάτικα που λέμε στην ναυτιλία, τα οποία είναι τα ρυμουλκά, οι πιλότοι, τα port dues, δηλαδή τα φαρικά τέλη, τέτοιου είδους έξοδα. Το δεύτερο κομμάτι είναι τα έξοδα του πράκτορα, δηλαδή ουσιαστικά η πληρωμή του και το τρίτο κομμάτι είναι αυτό το οποίο ονομάζεται owners expenses, δηλαδή έξοδα τα οποία αφορούν το βαπόρι, όπως οι αλλαγές πληρωμάτων, όπως το να πάνε τα ανταλλακτικά πάνω, οι λάντζες, όλο αυτό το κομμάτι, πού θα μείνει ο κόσμος για να ανέβει πάνω, πού θα μείνει όταν κατέβει, τα customs για το αεροδρόμιο, όλο αυτό το κομμάτι.
Παναγιώτης: Προμήθειες φαντάζομαι, σίγουρα.
Αντώνης: Ναι, όλο αυτό το κομμάτι είναι κομμάτι των disbursements.
Παναγιώτης: Οκ, και φτάνει σχεδόν το ίδιο κόστος με τα πετρέλαια. Είναι τεράστιο το ποσό.
Αντώνης: Σωστά. Ήμουν τυχερός στη Thenamaris γιατί CEO τότε ήταν ο Γιάννης ο Μαρτίνος, ο οποίος έκανε τη Signal μετά. Είχε ένα πολύ διαφορετικό vision για τη ναυτιλία το οποίο το είχε περάσει σε όλη την, αν θέλεις τη δικιά μας φουρνιά που μπήκαμε τότε στη Thenamaris ως καινούργιοι και μας έβαλε στην διαδικασία να σκεφτούμε λίγο διαφορετικά, δηλαδή μια από τις πρώτες ερωτήσεις που μου είχε κάνει εμένα όταν τον είχα γνωρίσει είναι “τι θα άλλαζες;” και μου την έκανε αυτή την ερώτηση πάρα πολύ γρήγορα. Νομίζω ότι από τότε είχαμε, ξέρεις, μια καλή χημεία έγινε και ο πρώτος επενδυτής της Harbor Lab μετά οπότε…
Παναγιώτης: Φυσικά, και είναι και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Endeavor και ένας φανταστικός άνθρωπος. Φαντάζομαι μετά το επόμενο βήμα είναι η επιχειρηματικότητα, έτσι δεν είναι;
Αντώνης: Όχι. Έκατσα στη Thenamaris 4,5 χρόνια, το οποίο για το δικό μου level υπομονής σημαίνει δεκαετίες. Μετά από 4,5 χρόνια έκανα και εγώ τον κύκλο μου, ήθελα περισσότερες ευθύνες και μετακινήθηκα στον όμιλο της StarBulk που είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο οπότε είδα ξέρεις πάλι τέτοια προβλήματα. Προσπάθησα να ψάξω στην αγορά τι υπάρχει για να μπορέσω να το χρησιμοποιήσω στην εταιρεία. Δεν είχα κάποια πρόθεση τότε να κάνω κάτι εγώ δικό μου. Ετοιμαζόμουν να παντρευτώ κιόλας τότε οπότε δεν είχε περάσει από το μυαλό μου να κάνω κάτι. Παρ’ όλα αυτά είδα τον ανταγωνισμό. Ουσιαστικά δεν υπήρχε καμία εταιρεία η οποία να παρέχει ένα software as a service για να μπορέσω εγώ να το πάρω και να το χρησιμοποιήσω με το δικό μου κόσμο. Ουσιαστικά υπήρχαν και υπάρχουν δύο εταιρείες που είναι πλέον ανταγωνιστές, αν θες, εν μέρει της Harbor Lab, οι οποίες παίρνουν το πρόβλημα και το λύνουν εκείνες με manual resources στην Ινδία. Οπότε ήταν αρκετά διαφορετικό από αυτό το οποίο ήθελα να κάνω εγώ και από εκεί που έβλεπα value. Παρόλα αυτά επειδή δεν είχα κάποια αναλλακτική έδωσα, στους ανταγωνιστές μας τώρα, τότε μία ευκαιρία, κάναμε έναν πιλότο, τσεκάραμε τα τιμολόγια, βρήκαμε πολλά λάθη και τότε ήταν η στιγμή που είπα ότι αυτό είναι.
Παναγιώτης: Αυτό είναι το ξεκινάω.
Αντώνης: Και το ξεκινάω αύριο.
Παναγιώτης: Παραιτείσαι και ξεκινάς.
Αντώνης: Δεν παραιτήθηκα. Αρχικά πήγα και ζήτησα την ευλογία της γυναίκας μου γιατί ήξερα ότι από τη στιγμή που θα “μπλέξω” ότι, ξέρεις, θα “μπλέξω” πολύ και τα έβαλα όλα κάτω με χαρτί και μολύβι στην αρχή, σχεδίασα ουσιαστικά τις πρώτες οθόνες της δημιουργίας του software, πώς θα ήθελα να φαίνεται ουσιαστικά στο χρήστη. Ξεκίνησα έτσι, μετά προσέλαβα part time έναν software designer, κάναμε τα πρώτα ξέρεις prototypes. Άρχισα να τα δείχνω σε φίλους και γνωστούς στο industry που ασχολούνται με το κομμάτι των disbursements. Το feedback ήταν, ξέρεις, πάρα πολύ ωραίο. Δήλωσα την παραίτηση μου τότε, 31/12 του 2019 ήταν ουσιαστικά η τελευταία μου μέρα. Ξεκινάω επίσημα στη Harbor Lab πρώτη Ιανουαρίου, το 2020. Βγάζουμε το prototype, το MVP της Harbor Lab στις 10 Μαρτίου του 2020 και δύο μέρες μετά κλείνουμε με COVID.
Παναγιώτης: Εγώ πιστεύω ότι στο τέλος θα το αποτυπώσουμε σαν κάτι πολύ θετικό γιατί…
Αντώνης: Τελικά συμφωνώ, τότε όχι.
Παναγιώτης: Αυτή η φοβερή σφαλιάρα ήταν που έχει σφυρηλατήσει μια αντοχή και μια ανθεκτικότητα σε άλλο επίπεδο.
Αντώνης: Ο COVID αν θέλεις επιτάχυνε την ανάγκη για να μπορέσουν να ψηφιοποιήσουν κάποιες ναυτιλιακές εταιρείες στις διαδικασίες τους. Έτσι καταφέραμε μέσα στο 2020 να χρησιμοποιούν την πλατφόρμα μας 220 βαπόρια.
Παναγιώτης: Τα 200 βαπόρια ήταν Ελληνικά; Ήταν από;
Αντώνης: Όλα. Όλα ελληνικά βαπόρια.
Παναγιώτης: Σπουδαίο.
Αντώνης: Σπουδαίο. Εγώ σαν Αντώνης δεν έχω κανένα παράπονο από την ελληνική ναυτιλία. Με αγκάλιασε και με στήριξε πραγματικά στα δύσκολα. Οπότε αγόρασαν λίγο περισσότερο το όνειρο και αγόρασαν λίγο περισσότερο και το δικό μου story και το τι θέλω να φέρω στο industry. Οπότε κανένα παράπονο. Σκέψου ότι η εταιρεία φτιάχτηκε 2 Μαΐου του 2021 και τον πρώτο μήνα ουσιαστικά λειτουργίας της εταιρείας είχαμε ένα revenue 50.000$. Και τότε σιγά σιγά αποφασίσαμε να μπούμε στη διαδικασία και εμείς να κάνουμε το fundraising τότε.
Παναγιώτης: Για πρώτη φορά.
Αντώνης: Για πρώτη φορά, σωστά.
Παναγιώτης: Μέχρι τότε πώς το χρηματοδοτείς;
Αντώνης: Με Angel Investors από το Industry με μεγαλύτερο ticket αν θέλεις του Γιάννη, με τον οποίο είχαμε δουλέψει μαζί στην Thenamaris.
Παναγιώτης: Οπότε έχεις σηκώσει πρώτα από κάποιους Angel Investors το πρώτο ούτως ή άλλως πολύ παραδοσιακό βήμα για ένα startup να βρει την πρώτη χρηματοδότηση, δύο, τρεις, τέσσερις άνθρωποι που μπορούν, καταλαβαίνουν και μπορούν να βάλουν τα πρώτα χρήματα και να πάρουν και πολύ μεγάλο ρίσκο.
Αντώνης: Και άνθρωποι του industry σε εμάς. Αυτό ήταν επίσης πολύ σημαντικό. Γιατί ήξεραν το μέγεθος του προβλήματος που πάμε να λύσουμε. Γιατί τα πιο παραδοσιακά venture capital αν θέλεις δεν είχαν δει success stories στην ναυτιλία και ήταν ένα δύσκολο industry για να μπουν. Οπότε χρειάστηκε αν θέλεις και λίγο εκπαίδευση από την πλευρά μας στο πόσο μεγάλο είναι το market, γιατί είναι μεγάλο το opportunity κ.ο.κ.
Παναγιώτης: Αλλά με όπλο πολύ καλούς angel investors, αγγέλους επενδυτές και ένα πολύ καλό πρώτο track record που έχουμε φτάσει 50.000 μηνιαία εισοδήματα, 200 βαπόρια, πας να σηκώσεις χρήματα από θεσμικούς επενδυτές.
Αντώνης: Σωστά.
Παναγιώτης: Για πες λίγο για αυτήν την εμπειρία.
Αντώνης: Ωραία εμπειρία, δεν μπορώ να πω, εδώ ήμασταν τυχεροί. Ήμασταν λίγο πριν το boom αν θέλεις της αγοράς. Ήταν δηλαδή το 2021 μια πάρα πολύ καλή χρονιά για να σηκώσεις χρηματοδότηση.
Παναγιώτης: Πραγματικά.
Αντώνης: Και ξεκινήσαμε βέβαια τον Νοέμβριο εμείς και ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο. Ο Γιάννης και η ομάδα του Γιάννη μου έκαναν introductions σε αρκετά VCs και εκεί γνώρισα τον Απόστολο, τον Αποστολάκη, love at first sight και ενώ ήταν ο τρίτος στη σειρά αν θέλεις που μας έδωσε το term sheet ήταν ο πρώτος της καρδιάς μας, οπότε αποφασίσαμε να δουλέψουμε με τον Απόστολο. Kαι ταυτόχρονα, επειδή ήταν μεγάλος ο γύρος, δηλαδή σηκώσαμε 6,1 εκατομμύρια ευρώ σε Seed round, το οποίο είναι το μεγαλύτερο στην ιστορία του maritime tech. Ήταν co-leading μαζί με την speed invest.
Παναγιώτης: Είναι ένα πάρα πάρα πάρα πολύ πετυχημένο fundraising. Ποια είναι τα πρώτα μηνύματα που παίρνεις από την ομάδα σου, από την αγορά, από τον εαυτό σου;
Αντώνης: Στην φάση που η startup καίει χρήματα κάθε μήνα, υπάρχει μια ημερομηνία λήξης. Αυτό όπως και να έχει δημιουργεί φοβερό άγχος τόσο στα παιδιά τα οποία δουλεύουν σε startup πόσο μάλλον και στον founder. Οπότε ξέρεις, είναι μια μεγάλη ευκαιρία να πάρεις μια ανάσα και μετά πάλι να συγκεντρωθείς στο στόχο και να μπορέσεις να πας να κάνεις execute.
Παναγιώτης: Πήγαμε την ημερομηνία λήξης κάποια χρόνια, λίγα χρόνια πιο κάτω, αλλά την ίδια στιγμή θα αυξήσουμε τα έξοδα, θα πιέσουμε για growth, θα κάνουμε προσλήψεις, θα ανοίξουμε αγορές και η ημερομηνία λήξης ξαναπλησιάζει. Ποιες ήταν οι κύριες αλλαγές που ήρθαν με αυτό το Seed round; Και θα επιμείνω στο Seed round, ενώ έχεις κάνει και μεγαλύτερους και πιο επιτυχημένους γύρους, γιατί είναι record breaking Seed round και αναρωτιέμαι τι επιπτώσεις είχε και θετικές και αρνητικές.
Αντώνης: Θα σου πω, κάτι το οποίο ήταν πάρα πολύ θετικό για μας, γιατί πήρε και ένα αρκετά μεγάλο exposure, λόγω του ποσού, είναι ότι ξεκινήσαμε να λαμβάνουμε CV τα οποία δεν λαμβάναμε προηγουμένως, άρα, CV από ανθρώπους που είναι senior, οι οποίοι άρχισαν να διαβάζουν για μας, άρχισαν να πιστεύουν στην ιδέα, καταλάβαιναν ότι θα είμαστε πάντα μια ελληνική εταιρεία αν θέλεις, σε ένα international business όμως. Αλλά τα headquarters θα είναι πάντα στην Ελλάδα γιατί όπως είπαμε το μεγαλύτερο μερίδιο του market είναι εδώ. Οπότε μας βοήθησε πάρα πολύ στο να μπορέσουμε να κάνουμε καλό recruitment, να φέρουμε developers που να μας βοηθήσουν να φτιάξουμε το software έτσι όπως το ονειρευόμασταν και νομίζω ότι θα πω ότι το μεγαλύτερο κομμάτι της επένδυσης πήγε σε αυτό. Πήγε στο κομμάτι της τεχνολογίας, της ομάδας.
Παναγιώτης: Στην ομάδα και την τεχνολογία.
Αντώνης: Από οκτώ άνθρωποι νομίζω γίναμε σαράντα μέσα σε οκτώ μήνες.
Παναγιώτης: Και ανοίγει ξαφνικά και μια άλλη πορτούλα που είναι ένα εκατομμύριο προβλήματα από πίσω από αυτή την πορτούλα, που λέγεται διαχείριση ομάδας, leadership, θέματα μέσα στις ομάδες, δομές.
Αντώνης: Χαμός. Αυτό είναι ίσως και το πιο δύσκολο κομμάτι της δουλειάς και παραμένει, θα σου πω, το πιο δύσκολο κομμάτι της δουλειάς. Εγώ το έβλεπα πάρα πολύ ρομαντικά. Το οποίο, ξέρεις τύπου εδώ είμαστε μια οικογένεια και άμα τώρα μου το ψιθυρίσει κάποιος θα ανατριχιάσω, ας πούμε. Δηλαδή, ήταν ουτοπικό. Παρόλα αυτά, ξέρεις, μεγαλώσαμε, μάθαμε, πάθαμε και μάθαμε. Η εταιρεία μεγαλώνει τόσο γρήγορα που πρέπει εσύ να είσαι συνέχεια σε ετοιμότητα και να μαθαίνεις για να μεγαλώνεις μαζί της. Αν η εταιρεία μεγαλώσει πιο γρήγορα από ό,τι μεγαλώνεις εσύ, τότε σταματάς να είσαι και ο κατάλληλος άνθρωπος για να μπορέσεις να τρέξεις αυτή την εταιρεία. Και ο Απόστολος εμένα με βοήθησε πάρα πολύ στο να μπορέσει να με κατευθύνει στο, ξέρεις, τί πρέπει να διαβάσω, τί ερεθίσματα πρέπει να πάρω. Με έφερε σε επαφή με τον Άλεξ Χατζηελευθερίου, οπότε ξεκίνησα, ξέρεις, κάποιους προβληματισμούς να τους μοιράζομαι μαζί του, πράγματα και προβλήματα τα οποία αντιμετώπιζα εγώ σε εκείνη τη στιγμή, εκείνος τα είχε αντιμετωπίσει ήδη. Οπότε, με έβαλε σε μία διαδικασία το να μπορέσω να ψάξω και να βρω ανθρώπους του οικοσυστήματος, όπως ήταν, π.χ. και τη Endeavor και έφτιαξα ένα δίκτυο από ανθρώπους όπου ουσιαστικά λειτουργούμε ο ένας για τον άλλον σαν το support system.
Παναγιώτης: Ποια είναι τα πράγματα τα οποία διαπιστώνεις ότι ένας successful founder ενός Seed stage startup πρέπει να φέρει κοντά του ώστε να είναι σίγουρος ότι, μου αρέσει και αυτό που λες, μεγαλώνει στον ίδιο ρυθμό, αν όχι και περισσότερο από τον ρυθμό με τον οποίο μεγαλώνει η εταιρεία του;
Αντώνης: Κοίτα, θα σου πω, είναι πολύ διαφορετικά ανάλογα με τον χαρακτήρα του καθενός. Αυτό το οποίο ήταν λίγο δύσκολο αν θέλεις για μένα, επειδή είμαι έτσι σαν χαρακτήρας, ήταν το να μπορέσω να διαμοιράζω τη δουλειά στους υπόλοιπους. Δηλαδή ήμουν αρκετά συγκεντρωτικός, προσπαθούσα να τα κάνω όλα μόνος μου. Είναι εξαντλητικό και γι’ αυτό κιόλας κάποια στιγμή μέσα στην αρχή της Harbor Lab, αρχές του 2021, έπαθα και burnout και εκεί πέρα έπρεπε λίγο να αλλάξω, αν θέλεις, τις συνήθειες της δουλειάς. Οι coaches και οι mentors μου το έλεγαν πάρα πολύ καιρό ότι αυτός ο δρόμος που έχεις διαλέξει δεν θα σου βγει σε καλό. Εκεί κατάλαβα ότι πρέπει λίγο να προσέχω περισσότερο τον εαυτό μου, να προσέχω λίγο περισσότερο τον Αντώνη. Ξεκίνησα πάλι γυμναστική μετά από χρόνια γιατί εγώ αθλούμουν πάντα. Αυτό με βοήθησε πάρα πολύ στην καθημερινότητά μου και σαν χαρακτήρα, αν θέλεις, κάποιες φορές έχω υπερβολική ενέργεια οπότε κάπου πρέπει αυτό το πράγμα να βγαίνει. Ήταν μια περίοδος δύσκολη.
Παναγιώτης: Οκ. Μου αρέσει πάρα πολύ αυτό που λες γιατί όντως πρέπει να είναι μέσα στους στόχους ενός founder να αφήσει την εταιρεία του αναίμακτη από ό, τι ο ίδιος βιώνει και είναι πολύ σπουδαίο αυτό, και μ’ αρέσει ότι προσθέτουμε σιγά σιγά κι άλλους παίκτες μέσα στο σύστημα υποστήριξης ενός founder. Μπορεί να είναι η ψυχανάλυση, μπορεί να είναι ένας άνθρωπος ο οποίος μας βοηθάει να φτιάξουμε τη δίαιτά μας, να έχουμε τον personal trainer… Ποια είναι εκείνα τα πράγματα που αρχίζουν και συντελούν πλέον στο growth αυτό το μεγάλο που περιμένουν και οι επενδυτές που έχουν έρθει;
Αντώνης: Εγώ όταν ξεκίνησα είχα την ουτοπία ότι, ξέρεις, και έλεγα ότι εδώ είμαστε μια οικογένεια. Ήταν ένα πολύ ωραίο και μεγάλο μάθημα για μένα να μάθω ότι εδώ δεν είμαστε οικογένεια αλλά είμαστε μια ομάδα και είμαστε μια ομάδα που θέλει να πάει να σηκώσει το Champions League. Για να μπορέσουμε να σηκώσουμε το Champions League χρειαζόμαστε τον καλύτερο παίκτη σε όλες τις θέσεις. Αυτή είναι η νοοτροπία. Και αυτή ήταν μια πολύ μεγάλη αλλαγή της κουλτούρας. Όταν έγινε αυτό δεν σου κρύβω ότι τα παιδιά τα οποία είχαν ξεκινήσει μαζί μου στην αρχή, ήτανε τότε και η περίοδος του Great Resignation όπως λένε, μόλις έχει τελειώσει ο COVID, που πάρα πολλά από τα παιδιά, σε αυτή την αλλαγή αν θέλεις κουλτούρας της εταιρείας, αποφάσισαν να αποχωρήσουν. Οπότε ξεκινούσαμε τη Harbor Lab 2.0. Το πρώτο πράγμα το οποίο αποφάσισα ότι πρέπει να κάνουμε είναι να αποκτήσουμε μια εταιρική ταυτότητα, να καταλάβουμε ποιοι είμαστε και ποιοι θέλουμε να γίνουμε όταν μεγαλώσουμε. Μετά πήγαμε στη διαδικασία το να φέρουμε τους ανθρώπους οι οποίοι μπορούν να μας πάνε μέχρι το Series A, οι οποίοι ήταν διαφορετικά προφίλ ανθρώπων από τα παιδιά τα οποία ήμασταν pre-seed, ανθρώπους πιο έμπειρους, που είχαν ξαναζήσει αυτό το στάδιο, που το είχαν ξανακάνει, και το είχαν ξανακάνει πετυχημένα. Αν θέλεις το δικό μου προσωπικό στοίχημα, ήταν το πιο δύσκολο κομμάτι της ναυτιλίας και της δικιάς μας εταιρείας που είναι το κομμάτι του sales το να μπορέσω να μεγαλώσω την εταιρεία τόσο γρήγορα ούτως ώστε να είμαστε έτοιμοι μέσα στα επόμενα δύο χρόνια να κάνουμε το Series A. Αυτό σημαίνει ότι έπρεπε να διπλασιάζεται και να τριπλασιάζεται ο τζίρος χρονιά με τη χρονιά. Αυτό το καταφέραμε δύο χρονιές συνεχόμενες και ήταν αν θέλεις και το κύριο κομμάτι το οποίο μας οδήγησε στο Series A.
Παναγιώτης: Υπάρχει αυτός ο φανταστικός ρυθμός ανάπτυξης, καινούργιες συνεργασίες υποθέτω, πολλές εταιρείες που μπαίνουν μέσα σαν καινούργιοι πελάτες, τα βαπόρια πια πόσα είναι λίγο πριν το Series A;
Αντώνης: Είναι πεντακόσια βαπόρια τα οποία πληρώνουν και άλλα χίλια τα οποία πλέον έχουν γίνει on-board. Είμαστε τώρα past Series A, έχουμε φτάσει χίλια πεντακόσια βαπόρια τα οποία πληρώνουν την πλατφόρμα.
Παναγιώτης: Και λίγο πριν ξεκινήσεις να σηκώσεις τον νέο γύρο χρηματοδότησης, τι τζίρο είσαι περίπου;
Αντώνης: Είμαι στο 1,5…1 εκατομμύριο 700 χιλιάδες ευρώ.
Παναγιώτης: Το series A σου ήταν over subscribed με κεφαλαία γράμματα και κενό σε κάθε γράμμα. Και μπαίνει μέσα ένα fund σαν το Atomico για πρώτη φορά. Πρέπει να πω ότι είναι μια πάρα πάρα πολύ μεγάλη επιτυχία που δείχνει και το τι έχετε φτιάξει, τι έχεις φτιάξει.
Αντώνης: Ευχαριστώ πολύ. Ναι, αντίστοιχα και σε αυτόν τον γύρο ήμασταν όντως over-subscribed οπότε πάλι είχαμε την τύχη αν θέλεις να διαλέξουμε με ποιους ανθρώπους θα δουλέψουμε, αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό για τις startup και πάρα πολύ σημαντικό και για τους founders, γιατί αυτοί οι άνθρωποι πλαισιώνουν αν θέλεις το διοικητικό συμβούλιο. Και με την Atomico ήταν ένα πολύ competitive process, ήταν τόσο competitive που, ξέρεις, όταν είσαι στο τελικό στάδιο πας να κάνεις, αν θέλεις, ένα τύπου interview με όλο το investment committee του κάθε fund για να μπορέσουν να αποφασίσουν συλλογικά οι partners αν θα επενδύσουν στην εταιρεία ή όχι. Ήταν τόσο competitive ο γύρος γιατί είχαμε λάβει άλλα term sheet το οποίο έγινε την Κυριακή, έγινε ημέρα Κυριακή. Μόνο και μόνο το ότι έγινε Κυριακή, εμένα μου είπε πάρα πολλά για το level of commitment αυτής της εταιρείας προς τη Harbor Lab.
Παναγιώτης: Για δώσε μας λίγο τα τεχνικά χαρακτηριστικά.
Αντώνης: Σηκώσαμε 15 εκατομμύρια ευρώ, αυτό είναι το ακριβές ποσό. Μέσα στο Series A συμμετέχουν οι: Atomico…
Παναγιώτης: Που είναι ο lead investor.
Αντώνης: Ακριβώς, η Notion Capital, η οποία σε προηγούμενο γύρο είχε κάνει lead, η Venture Friends, η Speedinvest, η Endeavor Catalyst και η TMV που είναι ένα maritime VC στην Νέα Υόρκη.
Παναγιώτης: Και ο Lead Investor να πούμε ότι, έτσι ίσως, για να μοιραζόμαστε και λίγο την ορολογία, είναι ένας investor ο οποίος αναλαμβάνει την ευθύνη καταρχάς να πάρει το μεγαλύτερο ποσοστό του γύρου και να βάλει τα περισσότερα χρήματα, αλλά αναλαμβάνει περισσότερο την ευθύνη να αποτιμήσει την αξία της εταιρείας εκείνη τη στιγμή που σηκώνει τα χρήματα, που σημαίνει να τρέξει έναν έλεγχο, να κάνει ενδελεχή έλεγχο, έτσι, και οπότε και όλοι οι υπόλοιποι που ακολουθούν, ακολουθούν συνήθως αυτόν τον έλεγχο που έχει κάνει το due diligence, που έχει κάνει αυτός ο lead investor.
Αντώνης: Σωστά.
Παναγιώτης: Και το γεγονός ότι είναι η Atomico, το κάνει world class τον γύρο, έτσι, η Atomico είναι ένα από τα top performing funds και drivers στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Έχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε ότι όταν ένα fund έρχεται και μπαίνει σε ένα οικοσύστημα και επενδύει σε μια εταιρεία μιας χώρας, το μόνο σίγουρο είναι ότι πια αυτή η χώρα είναι στο ραντάρ της. Και το μόνο σίγουρο είναι ότι θα έχει κάποιου είδους έκθεση στα επόμενα cases και έχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε ότι μια επένδυση και ένας επενδυτής που μπαίνει σε μια χώρα θα έρθουν και άλλες. Ποιο είναι το επόμενο στοίχημα, τί στοίχημα αγόρασε η Atomico, ποιά είναι τα βασικά επόμενα βήματα που βλέπεις για την εταιρεία σου και για εσένα;
Αντώνης: Κοίτα, το σημαντικό παραμένει η μεγάλη αύξηση του τζίρου της εταιρείας στα επόμενα χρόνια. Αυτό δεν αλλάζει. Είναι, αν θέλεις, το πιο σημαντικό κομμάτι για να μπορούν οι επενδυτές, top-tier επενδυτές, να επενδύουν σε μια startup, το να μεγαλώνει γρήγορα το revenue. Είπαμε πριν ότι ήμασταν 40, τώρα είμαστε 80. Πριν το Series B υπολογίζουμε ότι θα είμαστε περίπου 120 με 130 άνθρωποι. Οπότε η εταιρεία πάλι θα περάσει σε μια καινούργια φάση, σε μια καινούργια διαδικασία. Οπότε η διαδικασία για να μπορέσουμε αντίστοιχα να μεγαλώσουμε και εμείς όπως μεγαλώνει η Harbor Lab είναι η ίδια. Έχει πάρα πολύ προσωπικό κόπο και πολλή δουλειά τόσο για εμένα όσο και για τα υπόλοιπα παιδιά του senior leadership. Απλά είναι πια διαφορετικά τα μαθήματα τα οποία παίρνουμε. Δηλαδή από εδώ και πέρα όταν το μεγάλο μου στοίχημα εμένα είναι το να μπορέσω να έχω έναν οργανισμό ο οποίος είναι 120 άνθρωποι αλλά είναι τόσο γρήγοροι όσο ήμασταν όταν ήμασταν 20. Αυτό είναι πάρα πολύ μεγάλο πρόβλημα για τις startup γιατί βλέπεις ότι όσο περισσότερος κόσμος μπαίνει τόσο πιο αργός γίνεται ο οργανισμός.
Παναγιώτης: Λοιπόν, θα παίξουμε ένα παιχνίδι.
Αντώνης: Εντάξει.
Παναγιώτης: Διάλεξε μια κάρτα. Διαβάζεις τη λέξη και μας δίνεις την ορολογία που εσύ έχεις στο μυαλό σου για αυτή τη λέξη.
Αντώνης: Disruption. Διαταραχή διακοπή. Το να μπορέσεις να αλλάξεις το status quo και να μπορέσεις να προσφέρεις έναν διαφορετικό τρόπο σκέψης και μια διαφορετική προσέγγιση για να λύσεις ένα πρόβλημα το οποίο απασχολεί πολλούς.
Παναγιώτης: Disruption στον τρόπο με τον οποίο χτίζεις την ομάδα σου, την κουλτούρα της, είναι κάτι το οποίο φέρνεις;
Αντώνης: Για να μπορέσουμε να βοηθήσουμε τον κόσμο να γίνουν καλύτεροι επαγγελματίες πρέπει να βοηθήσουμε τον κόσμο να μπορέσουν να γίνουν καλύτεροι άνθρωποι, ή αν όχι καλύτεροι άνθρωποι να μεγαλώσουν σαν άνθρωποι. Προσπαθώ να βοηθήσω τον κόσμο να μπει σε μια διαδικασία να θέλει ο ίδιος να μεγαλώσει. Οπότε αυτό είναι αν θέλεις ένα αρκετά disruptive κομμάτι. Πραγματικά πιστεύω σε αυτό το πράγμα. Το έχω δει να δουλεύει σε μένα και θα ήθελα αν κάποιο παιδί αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα, επειδή ξέρεις στην Ελλάδα είναι και λίγο ταμπού το κομμάτι του ψυχολόγου…
Παναγιώτης: Φυσικά είναι.
Αντώνης: …Και όλο αυτό το κομμάτι, το να μπορέσουμε να βοηθήσουμε τον κόσμο να πάει. Αν τον έχεις μέσα στα πόδια σου, κάποια στιγμή κάτι θα σε τσιγκλήσει και θα πας.
Παναγιώτης: Βλέπω μια νοοτροπία η οποία είναι πολύ μπροστά. Τώρα καταλαβαίνω και γιατί τρεις φορές έχεις βγει Great Place to Work. Έχετε ένα πολύ ωραίο μέτρικ που είναι πολύ μεγάλο το participation, όπως θα έπρεπε, των γυναικών στην ομάδα. Μίλα μας λίγο γι’ αυτό.
Αντώνης: Ναι, νομίζω τα τελευταία metrics ήταν ότι 52% της εταιρείας είναι γυναίκες. Δεν είναι κάτι το οποίο το κάναμε επίτηδες. Ήταν απλά οι καλύτερες.
Παναγιώτης: Θα ήθελα να μου πεις και λίγο για έναν disruption το οποίο είναι πολύ θετικό και ξέρω γνωρίζοντάς σε ότι σου έχει έρθει. Πολύ πρόσφατα έχεις γίνει και μπαμπάς. Πώς είναι ο founder, ενός high growth startup ο οποίος, ξαφνικά του έρχεται και κάτι άλλο high growth, ένα high growth παιδάκι με ένα τσουνάμι από καινούργια πράγματα;
Αντώνης: Νομίζω ότι είναι το μοναδικό πράγμα το οποίο μπορώ να ασχοληθώ και να μην σκεφτώ την Harbor Lab. Εδώ έχεις πραγματικά, νιώθεις μια ευθύνη να μπορέσεις να βγάλεις έναν καλό άνθρωπο στην κοινωνία και να μπορέσεις να του μάθεις κάποια βασικά πράγματα για να μπορέσει να αγωνίζεται.
Παναγιώτης: Έχεις φτιάξει μια φοβερή εταιρεία στην Ελλάδα, απασχολείς πάρα πολύ κόσμο στην Ελλάδα, ζεις στην Ελλάδα, μεγαλώνεις ένα παιδί στην Ελλάδα. Αναρωτιέμαι λίγο ποια είναι τα όνειρα, ποιά πράγματα θες να δεις να συμβαίνουν στη χώρα, ποια είναι η αποτύπωση που κάνεις για το που πάει το οικοσύστημα τεχνολογίας καινοτομίας, η οικονομία της χώρας, τι πιστεύεις ότι έρχεται.
Αντώνης: Η μείωση φόρου, παραδείγματος χάρη, η οποία έχει περάσει και είναι ένα πάρα πολύ ωραίο κίνητρο αν θέλεις, για να φέρουμε παιδιά από το εξωτερικό, το οποίο είναι επίσης κάτι το οποίο εγώ είμαι πάρα πολύ παθιασμένος και προσπαθώ να φέρω, αν θέλεις, τη δική μου γενιά, που φύγαν όλοι μου οι φίλοι και οι γνωστοί και πήγαν στο εξωτερικό να ζήσουν και να δουλέψουν, προσπαθούμε να τους φέρουμε πίσω, είναι πάρα πολύ σημαντικό να τους δούμε να κάνουν, ξέρεις, τέτοια πράγματα ώστε να αρχίσουμε να προχωράμε. Αλλά εδώ να σου πω και εγώ ότι δώσαμε ένα πολύ ωραίο και μεγάλο incentive για τα παιδιά που έφυγαν στο εξωτερικό, όμως κάπως πρέπει να ανταμείψουμε και τα παιδιά που μέσα στην κρίση έμειναν εδώ.
Παναγιώτης: Rapid fire. Γρήγορες ερωτήσεις για να πάρουμε αν έχουμε χάσει κάτι από την προσωπικότητά σου. Ωραία. Λοιπόν, βιβλίο ή podcast;
Αντώνης: Βιβλίο.
Παναγιώτης: Πρωινός ή βραδινός τύπος;
Αντώνης: Σίγουρα βραδινός.
Παναγιώτης: Σίγουρα βραδινός. Καφές ή τσάι;
Αντώνης: Πολύ καφέ.
Παναγιώτης: Καφές, ωραία. Να δω μέσα στη σεζόν αν πετύχουμε έναν άνθρωπο που θα επιλέξει τσάι. Με ποιό ιστορικό πρόσωπο θα ήθελες να δειπνήσεις και γιατί;
Αντώνης: Σίγουρα θα ήθελα να πάω για δείπνο με τον Αριστοτέλη Ωνάση. Για πάρα πολλούς λόγους. Όπως είπα και στην αρχή, είναι ένας από τα πρόσωπα τα οποία ήταν πάντα εκεί και ήταν από τους ρομαντικούς λόγους που ήθελα να μπω στο industry, τόσο για το φοβερό work ethic το οποίο είχε, όσο και για τη φοβερή του τρέλα για ζωή.
Παναγιώτης: Ποια είναι η αγαπημένη σου πόλη για ταξίδια; Επαγγελματικά ή όχι.
Αντώνης: Θα έλεγα η Κοπεγχάγη. Είναι πάρα πολύ ωραία πόλη και είναι ένα από τα μεγαλύτερα, δεν το ξέρει ο κόσμος, είναι ένα από τα μεγαλύτερα maritime hubs της Ευρώπης.
Παναγιώτης: Α οκ, την Ολλανδία θα περίμενα στην Ευρώπη.
Αντώνης: Σωστά.
Παναγιώτης: Good to know. Υπάρχει ένα βιβλίο που σου άλλαξε τη ζωή; Μίλησες πριν για τα reading list που σου δίνουν κατά καιρούς.
Αντώνης: Είναι σίγουρα το Five Dysfunctions of a Team, του Patrick Lencioni. Όπου κιόλας είχαμε την χαρά, το consulting arm του Patrick Lencioni ήρθε στην Ελλάδα για τη Harbor Lab και κάναμε ένα 3 day offsite με όλο το senior leadership για να δούμε τα δικά μας dysfunctions και πώς μπορούμε να τα λύσουμε.
Παναγιώτης: Ποια είναι η καλύτερη συμβουλή που έχεις λάβει;
Αντώνης: Σκάσε και κολύμπα.
Παναγιώτης: Σκάσε και κολύμπα. Τι πιστεύεις ότι κάνει έναν επιχειρηματία Outlier, τι τον κάνει να ξεχωρίζει τόσο πολύ;
Αντώνης: Το να έχει ένα relentless drive να κυνηγάει τους στόχους του. Να μην αφήνει τίποτα να μπει εμπόδιο.
Παναγιώτης: Αντώνη, σε ευχαριστούμε πολύ, ήταν μια φανταστική συζήτηση.
Αντώνης: Σε ευχαριστώ, Παναγιώτη, που με κάλεσες.
Παναγιώτης: Καλή συνέχεια.
Ευχαριστούμε που ήσασταν μαζί μας σε ακόμα ένα επεισόδιο των Outliers. Το Οutliers podcast είναι μια πρωτοβουλία της Endeavor Greece, οργανισμού που υποστηρίζει την καινοτόμο επιχειρηματικότητα.
Αν επιθυμείτε να ακούσετε περισσότερες ιστορίες που θα σας εμπνεύσουν και να γνωρίσετε επιχειρηματίες που διαμορφώνουν την πορεία της σύγχρονης επιχειρηματικότητας, μπορείτε να μας βρείτε και να εγγραφείτε στα κανάλια μας στο YouTube, Spotify, Google και Apple Podcast.
Ανακαλύψτε περισσότερες ιστορίες στο outliers.gr
