Για πρώτη φορά μετά την πτώση της δικτατορίας του Φράνκο, η Ισπανία θα έχει σύντομα κυβέρνηση συνασπισμού. Αυτό υπόσχεται, τουλάχιστον, το προσύμφωνο συνεργασίας που υπέγραψαν χθες ο Σοσιαλιστής υπηρεσιακός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ και ο ηγέτης του αριστερού κόμματος Podemos Πάμπλο Ιγκλέσιας.
Οι δύο πολιτικοί ανακοίνωσαν τη συμφωνία τους σε κοινή συνέντευξη Τύπου χθες το μεσημέρι, μόλις τρεις ημέρες ύστερα από τις βουλευτικές εκλογές της περασμένης Κυριακής, στις οποίες το Σοσιαλιστικό Κόμμα PSOE του Σάντσεθ αναδείχθηκε μεν πρώτη δύναμη, αλλά έμεινε πολύ μακριά από την εξασφάλιση κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας. Ο κεντροαριστερός πρωθυπουργός έκανε λόγο για «ξεκάθαρα προοδευτική κυβέρνηση με ορίζοντα τετραετίας», ενώ ο Ιγκλέσιας χαρακτήρισε τη συνεργασία των δύο κομμάτων «το καλύτερο ανάχωμα απέναντι στην Ακροδεξιά». Το κόμμα Vox, που εκφράζει την ξενοφοβική Ακροδεξιά και συσπειρώνει νοσταλγούς του Φράνκο, ανέβηκε από το 10% στο 15% και αναδείχθηκε τρίτη δύναμη στο ισπανικό Κοινοβούλιο, διπλασιάζοντας τον αριθμό των εδρών του.
Η χθεσινή εξέλιξη αποτέλεσε έκπληξη για πολλούς, καθώς Σάντσεθ και Ιγκλέσιας πέτυχαν μέσα σε δύο ημέρες ό,τι δεν είχαν καταφέρει κατά τους προηγούμενους έξι μήνες. Μετά τις εκλογές του Απριλίου, ο Σοσιαλιστής ηγέτης αρνούνταν κυβέρνηση συνεργασίας με τους Podemos, ζητώντας τους να τον στηρίξουν χωρίς να πάρουν υπουργεία, με αποτέλεσμα η χώρα να οδηγηθεί σε πρόωρες εκλογές. Ωστόσο, ο Σάντσεθ δεν κατάφερε να ενισχύσει τη θέση του, αντιθέτως έχασε τρεις έδρες στις εκλογές της Κυριακής. Αν και δεν ανακοινώθηκαν χθες λεπτομέρειες ούτε για το πρόγραμμα ούτε για τη σύνθεση της κυβέρνησης συνασπισμού, ρεπορτάζ ισπανικών μέσων αναφέρουν ότι ο Ιγκλέσιας θα αναλάβει καθήκοντα δεύτερου αντιπροέδρου της κυβέρνησης, με αρμοδιότητα τα κοινωνικά δικαιώματα. Από μόνη της η χθεσινή συμφωνία δεν λύνει το πρόβλημα του σχηματισμού κυβέρνησης, καθώς οι δύο εταίροι διαθέτουν αθροιστικά 155 έδρες σε σύνολο 350. Θεωρείται βέβαιο, όμως, ότι θα εξασφαλίσουν στήριξη από τους μετριοπαθείς Βάσκους εθνικιστές του κόμματος PNV, από το νέο αριστερό κόμμα Mas Pais (διάσπαση των Podemos) και από τρεις βουλευτές μικρών περιφερειακών κομμάτων, κάτι που θα αυξήσει τις έδρες τους σε 168. Το πρόβλημα θα λυθεί εάν τον κυβερνητικό συνασπισμό υποστηρίξουν τα αριστερά κόμματα των Καταλανών και των Βάσκων εθνικιστών, ERC kαι EH Bidu, με 13 και πέντε έδρες αντίστοιχα – κάτι που θεωρείται πολύ πιθανό.
Ενδεχόμενη υποστήριξη από τα δύο αυτά κόμματα, και ιδιαίτερα από το ERC, είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσει ισχυρές αντιδράσεις από τον χώρο της Δεξιάς, δεδομένου ότι η ένταση γύρω από το Καταλανικό σφράγισε την προεκλογική εκστρατεία. Ηδη, ο επικεφαλής του Λαϊκού Κόμματος Πάμπλο Κασάδο απέρριψε τη συμφωνία των Σάντσεθ – Ιγκλέσιας, υποστηρίζοντας ότι «μια ριζοσπαστική κυβέρνηση είναι το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται η Ισπανία». Από την πλευρά τους, οι Ciudadanos τάχθηκαν υπέρ μιας κυβέρνησης μεγάλου συνασπισμού Σοσιαλιστών – Λαϊκού Κόμματος, κάτι που μετά τη χθεσινή εξέλιξη θεωρείται πλέον αδύνατο. Στις εκλογές της Κυριακής, οι Ciudadanos υπέστησαν δραματική πτώση, έχοντας χρεωθεί τη συνεργασία, σε επίπεδο τοπικών κυβερνήσεων, όχι μόνο με το Λαϊκό Κόμμα αλλά και με το Vox.
