Η ανάδυση του Κινήματος των Πέντε Αστέρων του χειμαρρώδη κωμικού με την ατημέλητη κόμη Μπέπε Γκρίλο στο ιταλικό πολιτικό τοπίο ήταν, αν μη τι άλλο, αναπάντεχη. Ποιος είναι, λοιπόν, ο Γκρίλο και τι ακριβώς πρεσβεύει το κίνημά του;
Η απάντηση στο πρώτο σκέλος της ερώτησης είναι σχετικά εύκολη. Ο Γκρίλο είναι ένας 64χρονος από τη Γένοβα. Από τα μέσα της δεκαετίας του ’70 μέχρι και τα τέλη εκείνης του ’80 μεσουρανούσε στην ιταλική τηλεόραση, όντας ίσως ο πλέον δημοφιλής κωμικός της γενιάς του. Στο απόγειο της σταδιοδρομίας του, ωστόσο, έκανε το αδιανόητο: Αποκάλεσε σε ζωντανή μετάδοση από τη συχνότητα της κρατικής τηλεόρασης «κλέφτες» τα μέλη του Σοσιαλιστικού Κόμματος, το οποίο ήταν τότε υπό την ηγεσία του Μπετίνο Κράξι. Για την κίνησή του αυτή «τιμωρήθηκε» με πολυετή αποκλεισμό από τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα. Ο Γκρίλο, εντούτοις, δεν πτοήθηκε και κατόρθωσε μέσω εκατοντάδων παραστάσεων σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Ιταλίας να «χτίσει» το δικό του «αφοσιωμένο» κοινό.
Για ένα μεγάλο διάστημα, ο Γκρίλο ήταν δεδηλωμένος εχθρός της νέας τεχνολογίας. Οι παραστάσεις του, για παράδειγμα, τελείωναν με τον ίδιο να σπάει έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή επί σκηνής. Στη συνέχεια, ωστόσο, αποδέχτηκε πλήρως το Ιντερνετ. Αντιλήφθηκε, πιθανότατα πριν από οποιονδήποτε άλλο στην Ιταλία, τις πολιτικές δυνατότητες που προσέφερε ο παγκόσμιος ιστός και κυρίως τον τρόπο με τον οποίο το Διαδίκτυο μπορούσε να παρακάμψει τα «βαρετά» μιντιακά μονοπώλια και τα πλήρως ελεγχόμενα από τα μεγάλα κόμματα μέσα ενημέρωσης. Κάπως έτσι ξεκίνησε μέσω του προσωπικού του μπλογκ, αλλά κυρίως μέσω του Twitter να διαδίδει το αντι-πολιτικό του μήνυμα. Πρόκειται για ένα μήνυμα που βρήκε ευήκοα ώτα ανάμεσα στους εκατοντάδες χιλιάδες απηυδισμένους με το πολιτικό σύστημα ψηφοφόρους και την οργή για τη διαφθορά, τον νεποτισμό και την ευνοιοκρατία της λεγόμενης «μπερλουσκονικής» περιόδου (1994 – 2012).
Ο Γκρίλο δεν αρκέστηκε, ωστόσο, σε συνθήματα και βαρύτατους χαρακτηρισμούς σε βάρος των εκπροσώπων του κατεστημένου. Αντιθέτως, μελέτησε σε βάθος τα πεπραγμένα των αντιπάλων του. Κατέγραψε λεπτομερώς, λόγου χάριν, τις κρατικές εισφορές σε «ανύπαρκτες» εφημερίδες και «επένδυσε» στη λαϊκή οργή για τις υπέρογκες συντάξεις των βουλευτών. Επιτέθηκε τόσο στη Δεξιά όσο και στην Αριστερά. Ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι ήταν ο «ψυχοπαθής νάνος» και ο Πιερ Λουίτζι Μπερσάνι ο «ζωντανός νεκρός» και ο «Δρακουμέλ» (σ.σ.: ο «κακός» στη σειρά κινουμένων σχεδίων «Τα Στρουμφάκια»). Ο δημόσιος λόγος του Γκρίλο ήταν βίαιος και επιθετικός. Οργάνωσε δεκάδες εκδηλώσεις, τις οποίες ο ίδιος ονόμασε «ημέρες που τους λέμε να πάνε στον αγύριστο» σε κάθε γωνιά της χώρας, και άρχισε να επιτίθεται στα «μεγάλα συμφέροντα» της Ιταλίας.
Αρνητικό πρόγραμμα
Οταν ίδρυσε το Κίνημα των Πέντε Αστέρων το 2009 η Ιταλία του Μπερλουσκόνι κατέρρεε υπό το βάρος των σκανδάλων διαφθοράς και των οικονομικών αστοχιών που βύθιζαν την οικονομία στην ύφεση.
Το «πρόγραμμα» του Κινήματος των Πέντε Αστέρων είναι και αυτό ως επί το πλείστον αρνητικό. Το μανιφέστο του Γκρίλο απαρτίζεται από μια σειρά νόμων που θα καταργηθούν εφόσον το κόμμα του καταλάβει την εξουσία και μια δόση οικολογικών ευαισθησιών. Δεν είναι σε καμία περίπτωση πρόγραμμα διακυβέρνησης. Ο Γκρίλο δεν έχει τίποτα να πει για τα πέντε εκατομμύρια των μεταναστών που διαμένουν στη χώρα του. Δεν έχει παρά ελάχιστα να πει προς τους Ευρωπαίους. Το μήνυμά του αφορά αποκλειστικά τους Ιταλούς και δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που έχει κατηγορηθεί ως «φασίστας του Ιντερνετ».
