Τρεις άνδρες, μεσήλικες, νομικοί και καθολικοί, όλοι τους γεννημένοι στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία, φιλοδοξούν να αναλάβουν την ηγεσία του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU) και να διαδεχθούν την Αγκελα Μέρκελ στην καγκελαρία. Οι 1.001 σύνεδροι στο εικονικό συνέδριο, σήμερα και αύριο, θα επιλέξουν ανάμεσα στον σκληρό νεοφιλελεύθερο, πολυεκατομμυριούχο εκλεκτό του Β. Σόιμπλε, Φρίντριχ Μερτς, ο οποίος θέλει να επαναπατρίσει τις ακροδεξιές ψήφους που έχουν διαρρεύσει προς την Εναλλακτική για τη Γερμανία, τον πλέον κεντρώο συνεχιστή της κληρονομιάς Μέρκελ, Αρμιν Λάσετ, ή τον «Τζορτζ Κλούνεϊ της χριστιανοδημοκρατίας», Νόρμπερτ Ρέτγκεν, που μέχρι πρότινος ήταν αουτσάιντερ αλλά πραγματοποίησε μια δυναμική προεκλογική εκστρατεία και φαίνεται να ισοψηφεί με τους αντιπάλους του. Αν ουδείς συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία, θα υπάρξει δεύτερος γύρος. Δεν είναι βέβαιο ωστόσο ότι όποιος αναδειχθεί ηγέτης του CDU μέσα από τη διήμερη διαδικτυακή διαδικασία θα είναι και ο υποψήφιος καγκελάριος της συντηρητικής παράταξης στις εκλογές του Σεπτεμβρίου. Ο Βαυαρός πρωθυπουργός Μάρκους Ζέντερ, αν και Χριστιανοκοινωνιστής, έχει θέσει σοβαρή υποψηφιότητα για τον θώκο: οι δημοσκοπήσεις τον εμφανίζουν ως τον καταλληλότερο καγκελάριο, διαχειρίστηκε αποτελεσματικά και με πυγμή την πανδημία στη Βαυαρία και παίζει συστηματικά το χαρτί της ενότητας και της συσπείρωσης. Ο νεαρός υπουργός Υγείας Γενς Σπαν επιμένει να διαψεύδει ότι ενδιαφέρεται για την καγκελαρία και έχει συμμαχήσει προς το παρόν με τον Λάσετ. Πολλοί όμως πιστεύουν ότι, ειδικά αν η επιχείρηση εμβολιασμού στη χώρα θεωρηθεί επιτυχημένη, είναι δύσκολο να αψηφήσει τον πειρασμό να κεφαλαιοποιήσει πολιτικά το τέλος της πανδημίας.
Για την Ελλάδα, η εσωκομματική επικράτηση του Μερτς θα ήταν η δυσμενέστερη εξέλιξη. Aπό το 2011 ήταν υπέρ της αποπομπής της χώρας μας από την Ευρωζώνη, ενώ πρόσφατα τάχθηκε κατά της υποδοχής μεταναστών από ελληνικά νησιά στη Γερμανία. Παράλληλα, έχει προτείνει ένα «βρετανικό μοντέλο» σύνδεσης της Τουρκίας με την Ε.Ε., που θα εξασφαλίζει στην Αγκυρα συμμετοχή στην ενιαία αγορά, χωρίς όμως τα δικαιώματα ενός πλήρους μέλους της Ενωσης. Στον αντίποδα, ο Λάσετ επισκέφθηκε τη Μόρια τον περασμένο Αύγουστο και, παρά την επεισοδιακή κατάληξη του ταξιδιού, επέμεινε ότι η λύση του μεταναστευτικού δεν μπορεί παρά να είναι ευρωπαϊκή. Στο παρελθόν ήταν τόσο ένθερμος υποστηρικτής της ένταξης των Τούρκων μεταναστών στη γερμανική κοινωνία, που οι αντίπαλοί του τον φώναζαν «Τούρκο Αρμιν», ενώ το όνομά του έχει εμπλακεί –αδίκως– σε ρεπορτάζ περί χριστιανοδημοκρατικής ανεκτικότητας έναντι των «Γκρίζων Λύκων» στη Γερμανία. Mετά την κρίση στα σύνορα τον Μάρτιο, ζήτησε επισταμένως να αυξηθεί η πίεση στην Αγκυρα. Τέλος, ο Ρέτγκεν πίστευε ανέκαθεν πως η Ελλάδα είναι το μικρότερο πρόβλημα της Ευρωζώνης και ότι η λύση είναι μεγαλύτερη ομοσπονδιοποίηση κι όχι το Grexit. Στο μεταναστευτικό υπήρξε οπαδός της αλληλεγγύης και, έπειτα από την πυρκαγιά στη Μόρια, συνυπέγραψε το κείμενο για τη φιλοξενία 5.000 μεταναστών στη Γερμανία.
Ο Μερτς και ο Λάσετ προτιμούν, αν το επιτρέψουν τα εκλογικά ποσοστά, μια επιστροφή στη συνεργασία του κόμματος με τους, ενίοτε ευρωσκεπτικιστές, Ελεύθερους Δημοκράτες, ενώ ο Ρέτγκεν θεωρεί ιδανική τη συνεργασία με τους Πράσινους, ίσως το πλέον φιλελληνικό κόμμα στην Μπούντεσταγκ.
Φρίντριχ Μερτς
O παραδοσιακός συντηρητικός
«Ο Φρίντριχ Μερτς θεωρείται ο πιο εχθρικός υποψήφιος απέναντι στην καγκελάριο Μέρκελ. Μπορούμε με ασφάλεια να πούμε ότι έχει προσωπικό θέμα με τη Μέρκελ, η οποία τον έχει ήδη καθαιρέσει δύο φορές από σημαντικούς θώκους, την πρώτη το 2002 από την προεδρία του CDU, που τον οδήγησε εκτός πολιτικής σκηνής για περίοδο 15 ετών. Στο πρόσφατο συνέδριο του κόμματος, όπου ο Μερτς πραγματοποίησε την επάνοδό του, ηττήθηκε από την Ανεγκρετ Κραμπ-Κάρενμπαουερ, προσωπική επιλογή της Αγκελα Μέρκελ», επισημαίνει το ευρωπαϊκό Politico.Ο Μερτς επέστρεψε στον επιχειρηματικό τομέα, για να αναλάβει την προεδρία του συμβουλίου εποπτείας της γερμανικής θυγατρικής της επενδυτικής BlackRock. Πρεσβεύει συντηρητικές αξίες και φιλελεύθερη οικονομική πολιτική, παρότι η πλατφόρμα του απορρίφθηκε από το συνέδριο του CDU στα τέλη του 2018. «Αυτό μπορεί να αποδειχθεί ωφέλιμο για αυτόν.
Οι σημερινοί σύνεδροι του CDU μπορεί να θεωρήσουν ότι ο Μερτς είναι ο μόνος ικανός να προσελκύσει τους απογοητευμένους ψηφοφόρους του κόμματος, πολλοί από τους οποίους έχουν στραφεί στην Ακροδεξιά». Σαν καλός υπερασπιστής της δημοσιονομικής πειθαρχίας, ο Μερτς διαφώνησε δημόσια με τις περυσινές προτάσεις για την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας, που είχαν κατατεθεί στον προϋπολογισμό της Ε.Ε. Το 1997 απέκτησε τις πρώτες συντηρητικές του περγαμηνές, διαφωνώντας με την ποινικοποίηση του βιασμού στο εσωτερικό του γάμου, ενώ προάγει την πολιτική «πολιτισμικής ενσωμάτωσης» των μεταναστών στη γερμανική κουλτούρα. Ο 64χρονος Μερτς είναι καθολικός και έχει σπουδάσει νομικά. Εργάστηκε ως δικηγόρος για λίγα χρόνια, προτού αφιερωθεί πλήρως στην πολιτική τη δεκαετία του 1990. Προστατευόμενος του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο Μερτς ηττήθηκε από την Αγκελα Μέρκελ για την ηγεσία του κόμματος στην αρχή της δεκαετίας του 2000. Εκτοτε, εξασφάλισε παχυλές αμοιβές ως μέλος διοικητικών συμβουλίων μεγάλων εταιρειών, όπως της BASF, της ασφαλιστικής AXA και της BlackRock. Είναι παντρεμένος με τη δικαστή Σαρλότ Μερτς και έχουν τρία παιδιά. Διαθέτει άδεια πιλότου μικρών αεροσκαφών. Ακόμη και οι πολιτικοί του αντίπαλοι αναγνωρίζουν την ευφυΐα του και την ικανότητά του να διαχειρίζεται περίπλοκα πολιτικά ζητήματα.
Παρότι ο Μερτς είναι δημοφιλής σε όσους διαφωνούν με τη μεταναστευτική πολιτική της Μέρκελ, δεν διαθέτει ισχυρό κομματικό δίκτυο, γεγονός που ενδέχεται να δυσχεράνει την επικράτησή του στο συνέδριο. Δημοσκόπηση του καναλιού ARD πάντως τον εμφάνιζε να προηγείται με 29% των αντιπάλων του, που ισοψηφούν με 25%.
Αρμιν Λάσετ
Ενας εγγυητής της συνέχειας
Ο Αρμιν Λάσετ είναι ο καθαρότερος εκφραστής της πολιτικής της καγκελαρίου Μέρκελ, προτείνοντας κεντρώα και ρεαλιστική ιδεολογική γραμμή στο CDU. Η πρωθυπουργία του στο κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, με τον μεγαλύτερο πληθυσμό στη χώρα με σχεδόν 18 εκατομμύρια κατοίκους, του δίνει σημαντικό πλεονέκτημα. Από το κρατίδιο του Λάσετ προέρχεται άλλωστε ποσοστό ενός τρίτου των 1.001 συνέδρων που θα αναδείξουν τον διάδοχο της Αγκελα Μέρκελ.Ο Λάσετ πέτυχε επίσης να συστήσει «ενιαίο ψηφοδέλτιο» με τον υπουργό Υγείας Γενς Σπαν, προσκείμενο στη δεξιά πτέρυγα του κόμματος και δηλωμένο εχθρό της πολιτικής «ανοικτών θυρών» της Μέρκελ για τους πρόσφυγες. Η άτυπη αυτή συμμαχία μπορεί να επιτρέψει στον κεντρώο «μερκελικό» Λάσετ να συσπειρώσει γύρω του μεγάλο ποσοστό συνέδρων.Η διαχείριση της κρίσης του κορωνοϊού έχει αφήσει, όμως, ανοικτό τον Λάσετ σε επικρίσεις. Εδωσε συχνά την εντύπωση ότι ενδιαφέρεται πιο πολύ για τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας, παρά για τις κοινωνικές και υγειονομικές της συνέπειες, με αποτέλεσμα η Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία να εξελιχθεί σε επίκεντρο της διασποράς του κορωνοϊού, ειδικά στο πρώτο κύμα.
Ο 59χρονος Λάσετ είναι και αυτός καθολικός, γεννημένος στην ιστορική πόλη του Ααχεν, τόπο στέψης του Καρλομάγνου το 800. Σπούδασε νομικά, αλλά εργάστηκε ως δημοσιογράφος σε τοπικά ΜΜΕ, καθώς και σε ρωμαιοκαθολική εφημερίδα. Είναι μέλος του CDU από το 1979 και έχει διοριστεί –και εκλεγεί– σε πολλούς θώκους, που περιλαμβάνουν το Ευρωκοινοβούλιο και το υπουργείο Ενσωμάτωσης Μεταναστών, όπου επέδειξε προοδευτικό πνεύμα, προκαλώντας το μένος των υπερσυντηρητικών πολιτικών αντιπάλων του. Είναι παντρεμένος με τη Σουζάν Μαλανγκρέ, απόγονο επιφανούς οικογένειας του Ααχεν, και έχει τρία παιδιά. Μιλάει άπταιστα γαλλικά.Η βαθιά θρησκευτική του πίστη τον έπεισε να αντιταχθεί στο –νόμιμο πλέον– γάμο μεταξύ ομοφυλοφίλων. Εχει επίσης προτείνει την απαγόρευση της ισλαμικής μαντίλας για τα κορίτσια κάτω των 14 ετών. Παρά τις συντηρητικές του θέσεις σε ό,τι αφορά τον γάμο των ομοφυλοφίλων, ο Λάσετ έχει εξασφαλίσει τη στήριξη του ανοικτά ομοφυλόφιλου και παντρεμένου με άνδρα, υπουργού Υγείας, Γενς Σπαν.
Παρότι ο Αρμιν Λάσετ είναι αγαπητός στο κόμμα, κυρίως εξαιτίας του ήπιου και πρόσχαρου χαρακτήρα του, μερίδα του κόμματος δεν τον θεωρεί ικανό να επαναφέρει στο CDU τους απογοητευμένους από την πολιτική της Μέρκελ ψηφοφόρους, που έχουν αναζητήσει πολιτικό καταφύγιο στην ακροδεξιά AfD.
Νόρμπερτ Ρέτγκεν
Φωτογενής, οικολόγος και αουτσάιντερ
Ο πρώην υπουργός Περιβάλλοντος Νόρμπερτ Ρέτγκεν θεωρείται το αουτσάιντερ στην κούρσα διαδοχής της καγκελαρίου, αν και τις τελευταίες εβδομάδες έκλεισε την ψαλίδα από τους συνυποψηφίους του. Σε άρθρο της η Welt απεφάνθη ότι είναι υπερβολικά κουλ και τα κάνει όλα τέλεια… για να κερδίσει. Εχει δηλώσει ότι θα ήθελε ένα «πιο θηλυκό CDU, πιο νέο, πιο ψηφιακό και πιο πολιτικό». Προεδρεύει εδώ και μία επταετία στην επιτροπή εξωτερικών υποθέσεων της Μπούντεσταγκ.
«Αυτός ανέλαβε τον συντονισμό της εξόδου της Γερμανίας από την πυρηνική ενέργεια, μετά την καταστροφή της Φουκουσίμα στην Ιαπωνία το 2011. Αναγκάσθηκε, όμως, να εγκαταλείψει την κυβέρνηση μετά την ήττα του στις τοπικές εκλογές του κρατιδίου της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας. Η παύση του από το υπ. Περιβάλλοντος και η άρνησή του να παραιτηθεί οικειοθελώς δηλητηρίασαν οριστικά τις σχέσεις του με την καγκελάριο. Οι τοπικές εκλογές στη Γερμανία μπορούν να καθορίσουν το μέλλον των Γερμανών πολιτικών και να εκτοξεύσουν ή να βυθίσουν τις ομοσπονδιακές τους βλέψεις. Η ήττα του τον καταδίκασε σε περίοδο πολιτικής εξορίας», λέει στην εφημερίδα Le Monde ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Ρεν, Ξαβιέ Βόλμερανγκ.
Ο Ρέτγκεν θεωρείται επίσης οπαδός της μεγαλύτερης εμπλοκής της Γερμανίας στη διεθνή σκηνή. Εξέφρασε πρόσφατα την απογοήτευσή του για τη διστακτικότητα της Μέρκελ απέναντι στις προτάσεις του Γάλλου προέδρου Μακρόν για ενίσχυση της γαλλογερμανικής σχέσης, παρότι καταδίκασε τη γαλλική ανεκτικότητα απέναντι στην απόπειρα δολοφονίας του Ρώσου αντικαθεστωτικού Ναβάλνι και την άρνηση του Παρισιού να αντιπαρατεθεί με τον Πούτιν. Ο Ρέτγκεν έχει αφιερωθεί τα τελευταία χρόνια σε εκστρατεία με στόχο τη ρωσική επιθετικότητα και τις επεκτατικές τάσεις του Κρεμλίνου στην Ουκρανία, καταδικάζοντας επίσης συστηματικά τις προσπάθειες της Κίνας να ενισχύσει την επιρροή της στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
Ο 54χρονος Ρέτγκεν είναι καθολικός, έχει τρία παιδιά και έχει σπουδάσει νομικά. Εντάχθηκε στο CDU όταν ήταν ακόμη μαθητής λυκείου, για να εκλεγεί στην ομοσπονδιακή Βουλή για πρώτη φορά το 1994. Το 2009, η Μέρκελ τον διορίζει στο υπ. Περιβάλλοντος, ενώ το 2014 αναλαμβάνει την προεδρία της σημαντικής επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων της ομοσπονδιακής Βουλής. Στην παιδική του ηλικία έμαθε να παίζει ακορντεόν, ενώ αντιπροσωπεύει τις θεμελιώδεις αξίες της πάλαι ποτέ Δυτικής Γερμανίας, έχοντας τα μάτια στραμμένα προς τη Δύση και κυρίως προς τη γαλλογερμανική συνεργασία. Παρότι οι συμπατριώτες του αναγνωρίζουν τις ικανότητες και την έμφυτη ευγένειά του, ο Ρέτγκεν δεν έχει απήχηση στον «μέσο ψηφοφόρο».
