ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Προς άμεση υιοθέτηση, ενδεχομένως ακόμα και σήμερα, του μηχανισμού διαφάνειας για τον έλεγχο των εξαγωγών εμβολίων κατά της COVID-19, κινείται η Ε.E., καθώς παρατείνεται το αδιέξοδο με τις δόσεις που αναμένει από την AstraZeneca. Εν τω μεταξύ, νέες ρωγμές στην κοινή ευρωπαϊκή στρατηγική, αλλά και βαρύ πλήγμα στην εταιρεία, προκάλεσε η χθεσινή απόφαση της γερμανικής επιτροπής εμβολιασμών –παραμονές της σημερινής γνωμοδότησης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων– να συστήσει το εμβόλιο της AstraZeneca μόνο για τις ηλικίες 18-64 ετών.
Παρά τις αμοιβαίες αναφορές, μετά την τηλεδιάσκεψη της Τετάρτης, σε «εποικοδομητικές συνομιλίες», παραμένει αχανές το χάσμα μεταξύ του αριθμού των δόσεων που προσδοκά η Ενωση για το α΄ τρίμηνο του 2021 και των ποσοτήτων που δηλώνει ικανή να παραδώσει η AstraZeneca, ενώ εξακολουθεί να υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα και για το επόμενο τρίμηνο. Εως χθες το βράδυ δεν είχε προγραμματιστεί νέα τηλεδιάσκεψη μεταξύ των δύο πλευρών. Χθες, πάντως, η εταιρεία συναίνεσε στη δημοσίευση της σύμβασης προαγοράς με την Κομισιόν.
Σε μία ένδειξη της διολίσθησης της κατάστασης μεταξύ E.E. και εταιρείας, πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Τετάρτης έφοδος των βελγικών αρχών, κατόπιν αιτήματος της Κομισιόν, στο εργοστάσιο της Novasep, υπεργολάβου της AstraZeneca. Ο CEO της αγγλοσουηδικής εταιρείας, Πασκάλ Σοριό, έχει ισχυριστεί ότι το μεγάλο έλλειμμα προσφοράς που έχει προκύψει (σχεδόν 100 εκατ. δόσεις λιγότερες σε σχέση με τις αρχικές προβλέψεις στο α΄ τρίμηνο του 2021) οφείλεται σε προβλήματα στο συγκεκριμένο βελγικό εργοστάσιο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν βρίσκει πειστικό τον ισχυρισμό αυτό.
Υπέρ και ο Σαρλ Μισέλ
Υπέρ του μηχανισμού διαφάνειας τάχθηκε χθες και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ. Σε απαντητική επιστολή του προς τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τους ομολόγους του από Τσεχία, Αυστρία και Δανία, ο κ. Μισέλ αναφέρθηκε στην ανάγκη η Ε.Ε. να αναλάβει «σθεναρή δράση» για να εξασφαλίζει τις προμήθειες εμβολίων για τις οποίες έχει συμφωνήσει. Μάλιστα, προτείνει ως επιπλέον μέτρο τη χρήση του άρθρου 122 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ε.Ε., που αφορά ελλείψεις οι οποίες παρουσιάζονται σε φυσικές καταστροφές ή άλλες ακραίες καταστάσεις.
Σύμφωνα με κοινοτικούς αξιωματούχους, ο μηχανισμός (που βρισκόταν ακόμα υπό διαμόρφωση χθες) θα δίνει τη δυνατότητα στις εθνικές αρχές να ζητούν ενημέρωση από τις φαρμακευτικές εταιρείες για σχεδιαζόμενες εξαγωγές εμβολίων κατά της COVID-19. Οι εθνικές αρχές, σε συντονισμό με την Κομισιόν (ο ακριβής ρόλος της οποίας απομένει να διασαφηνισθεί), θα έχουν το δικαίωμα να απορρίψουν σχετικά αιτήματα αδειοδότησης βάσει του άρθρου 5 του Κανονισμού 2015/479, που επιτρέπει τον περιορισμό στις εξαγωγές ζωτικών αγαθών, εάν υπάρχει κίνδυνος ελλείψεων.
Οπως εξήγησαν οι ίδιοι αξιωματούχοι, αν κριθεί ότι οι εξαγωγές δεν είναι συμβατές με την προμήθεια των δόσεων για τις οποίες έχει δεσμευθεί η εταιρεία προς την Ε.Ε., θα απαγορεύονται. Αφησαν, μάλιστα, ανοικτό το ενδεχόμενο να επεκταθεί ο μηχανισμός και σε βασικά συστατικά που είναι αναγκαία για την παραγωγή των εμβολίων.
Ο μηχανισμός, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, πρέπει να υιοθετηθεί άμεσα – σίγουρα πριν από την επόμενη συνεδρίαση του Κολεγίου των Επιτρόπων την προσεχή Τετάρτη. Θα λειτουργήσει έως τα τέλη Μαρτίου, με δυνατότητα παράτασης, αν κριθεί απαραίτητο. Παράλληλα, το Βέλγιο κατέθεσε χθες αίτημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για έγκριση νομοσχεδίου απαγόρευσης, σε εθνικό επίπεδο, εξαγωγών φαρμάκων και δραστικών ουσιών που συνδέονται με την καταπολέμηση της πανδημίας. Σε μία ακόμα σημαντική εξέλιξη, τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. ενέκριναν τις κατευθυντήριες γραμμές της Κομισιόν σχετικά με τα πιστοποιητικά εμβολιασμού για ιατρικούς σκοπούς. Οι οδηγίες στοχεύουν στην υποστήριξη της διαλειτουργικότητας των πιστοποιητικών ανά την Ε.Ε.
Στις θετικές ειδήσεις της ημέρας, οι Pfizer-BioNTech ανακοίνωσαν ότι το εμβόλιό τους είναι αποτελεσματικό τόσο έναντι του «βρετανικού» όσο και του «νοτιοαφρικανικού» στελέχους του νέου κορωνοϊού. Ταυτόχρονα, η Novartis γνωστοποίησε ότι βρίσκεται σε συνομιλίες για να διαθέσει τις εγκαταστάσεις της σε εταιρείες που παράγουν εμβόλια κατά της COVID-19. Ενας ακόμα κολοσσός, η Merck, βρίσκεται επίσης σε διαπραγματεύσεις με την BioNTech για να συνδράμει στην αύξηση της παραγωγικής της ικανότητας.
