ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ. Η ανακοίνωση της εκπροσώπου της αμερικανικής κυβέρνησης για το διεθνές εμπόριο, Κάθριν Τάι, έπεσε σαν βόμβα. «Οι εξαιρετικές συνθήκες απαιτούν εξαιρετικά μέτρα. Η αμερικανική κυβέρνηση υποστηρίζει την πνευματική ιδιοκτησία, αλλά προκειμένου να λήξει η πανδημία, στηρίζει την άρση των πατεντών για τα εμβόλια του κορωνοϊού», ανέφερε. Για όσους παρακολουθούν την πάγια πολιτική των ΗΠΑ στα ζητήματα αυτά και γνωρίζουν την τεράστια επιρροή της φαρμακευτικής βιομηχανίας στη διαμόρφωσή της, η μεταστροφή ήταν μία εξαιρετικά εντυπωσιακή εξέλιξη.
Είχε προηγηθεί σύσκεψη στον Λευκό Οίκο παρουσία του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν, του συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας Τζέικ Σάλιβαν και της Κάθριν Τάι, αλλά όχι της υπουργού Εμπορίου Τζίνα Ραϊμόντο, η οποία φέρεται ότι είχε εκφράσει αντιρρήσεις για τη σχεδιαζόμενη κίνηση. Ο δρόμος από την ανακοίνωση των αμερικανικών θέσεων έως τη συμφωνία στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου και την παραγωγή απτών αποτελεσμάτων είναι μακρύς. Σε κάθε περίπτωση, ο Αμερικανός πρόεδρος εμφανίζεται να εκπληρώνει την προεκλογική του υπόσχεση να μην αφήσει τις πατέντες να τεθούν εμπόδιο στην καταπολέμηση της πανδημίας.
Δεκάδες οργανώσεις, περισσότεροι από 100 βουλευτές του Δημοκρατικού Κόμματος και πάνω από 100 κυβερνήσεις του κόσμου, μεταξύ αυτών η Ινδία που βρίσκεται σε επείγουσα υγειονομική κρίση, πίεζαν γι’ αυτό το αποτέλεσμα. «Πρόκειται για μία ιστορική εξέλιξη, μια κομβική στιγμή στη μάχη κατά της COVID-19», δήλωσε ο επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, δρ Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους, μιλώντας για «ισχυρό παράδειγμα ηγεσίας». Οι φαρμακευτικές εταιρείες, που είδαν τις τιμές των μετοχών τους να σημειώνουν βουτιά, αμφισβήτησαν την αξία της απελευθέρωσης των πατεντών. Εκπρόσωποί τους έκαναν λόγο για «θεατρική κίνηση» και για ενέργεια που δεν πρόκειται να αυξήσει τη διαθεσιμότητα των εμβολίων, αλλά θα οδηγήσει σε σπάνι πρώτων υλών και θα χαρίσει πολύτιμες γνώσεις στους ανταγωνιστές των αμερικανικών εταιρειών.
Σε συνέντευξή της στο πρακτορείο Bloomberg, η Κάθριν Τάι υπογράμμισε ότι οι ΗΠΑ θα επιχειρήσουν να φέρουν τον μέγιστο αριθμό χωρών με το μέρος τους. «Υποστηρίζουμε την κατάργηση της προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας στον ΠΟΕ, υποστηρίζουμε αυτό που προσπαθούν να επιτύχουν οι υπέρμαχοι του μέτρου, την ευρύτερη πρόσβαση, την αύξηση των παραγωγικών δυνατοτήτων και εντέλει των εμβολιασμών». Η Τάι αναγνώρισε τις δυσκολίες και τις καθυστερήσεις που απαιτεί η επίτευξη ομοφωνίας στον ΠΟΕ, αν και παραδοσιακά η θέση των ΗΠΑ, ως μεγαλύτερης οικονομίας του πλανήτη και κινητήριας δύναμης πίσω από τη δημιουργία του ΠΟΕ, έχει βαρύνουσα σημασία.
Παράλληλα, διέρρευσε χθες το προσχέδιο των συμπερασμάτων της συνόδου του G20 που θα διεξαχθεί στις 21 Μαΐου στη Ρώμη. Από αυτό προκύπτει ότι οι ηγέτες των 20 πιο ανεπτυγμένων χωρών δεσμεύονται για πρώτη φορά να χρηματοδοτήσουν πλήρως το πρόγραμμα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τη διανομή εμβολίων και φαρμάκων στις φτωχές χώρες. Το πρόγραμμα ACT-A που δημιουργήθηκε την άνοιξη του 2020 υπολόγισε τις χρηματοδοτικές ανάγκες στα 34 δισ. δολάρια, εκ των οποίων δεν έχει λάβει ούτε τα μισά.
