Η Γερμανία χαρακτήρισε «ντροπή» τη συνέντευξη του συλληφθέντα δημοσιογράφου Ρομάν Προτασέβιτς που μεταδόθηκε χθες, Πέμπτη, από την κρατική λευκορωσική τηλεόραση, ενώ το βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών έκανε λόγο για μια συνέντευξη που αποτελεί «σαφώς προϊόν εξαναγκασμού».
Ο Προτασέβιτς συνελήφθη αφού το αεροπλάνο, στο οποίο επέβαινε, αναχαιτίσθηκε από το καθεστώς του Μινσκ.
Η μετάδοση αυτής της «συνέντευξης-ομολογίας είναι ντροπή για τον σταθμό που τη μετέδωσε και για τους λευκορώσους ηγέτες οι οποίοι δείχνουν για άλλη μια φορά την πλήρη περιφρόνησή τους προς τη δημοκρατία και, εκ των πραγμάτων, πρέπει επίσης να πούμε, την περιφρόνησή τους για τα ανθρώπινα πλάσματα», δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέφεν Ζάιμπερτ.
«Οι σκέψεις μας πηγαίνουν σ’ αυτό το νέο άνδρα και σε όλους τους άλλους πολίτες της Λευκορωσίας που αντιμετωπίζονται με τόσο απάνθρωπο τρόπο για τις πεποιθήσεις τους, ενώ αγωνίζονται ειρηνικά για τα δικαιώματα του πολίτη», πρόσθεσε.
Στο Λονδίνο, ο βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ντόμινικ Ράαμπ καταδίκασε επίσης τη συνέντευξη Προτασέβιτς, δηλώνοντας πως «είναι σαφές ότι αποτελεί προϊόν εξαναγκασμού».
«Η ανησυχητική χθεσινοβραδινή συνέντευξη του κ. Προτασέβιτς αποτελεί σαφώς προϊόν εξαναγκασμού και έγινε ενώ κρατούνταν», έγραψε στο Twitter.
«Οι διώξεις αυτών που υπερασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης στη Λευκορωσία πρέπει να σταματήσουν. Αυτοί που εμπλέκονται στο γύρισμα, τον εξαναγκασμό και την πραγματοποίηση της συνέντευξης πρέπει να λογοδοτήσουν».
Really uncomfortable to watch this. A battered Roman Protasevich appears on Belarusian state TV to praise autocrat Aleksandr Lukashenko, 10 days after the dissident blogger was taken off the Ryanair flight that was forced to land in Minsk. A volte-face that’s very hard to believe pic.twitter.com/escJriEtfX
— Matthew Luxmoore (@mjluxmoore) June 3, 2021
Η συνέντευξη
Ο Ρομάν Προτασέβιτς, ο οποίος κρατείται στη Λευκορωσία, εμφανίστηκε χθες, Πέμπτη, το απόγευμα στο κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο ONT, εμφανώς αμήχανος και με δάκρυα στα μάτια ομολόγησε τον ρόλο του στις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις σε μια συνέντευξη, η οποία, όπως καταγγέλλουν η αντιπολίτευση, η οικογένειά του και υποστηρικτές του, διεξήχθη υπό την απειλή της βίας.
Στην τρίτη αυτή εμφάνισή του μετά την αναγκαστική προσγείωση που πραγματοποίησε αεροπλάνο της Ryanair στο Μινσκ με στόχο τη σύλληψή του από τις λευκορωσικές αρχές στις 23 Μαΐου, ο Προτασέβιτς παραδέχεται ότι σχεδίαζε την ανατροπή του προέδρου Αλεξάντρ Λουκασένκο με τη διοργάνωση “εξεγέρσεων” και ανακαλεί παλαιότερες επικριτικές δηλώσεις εις βάρος του βετεράνου ηγέτη, τον οποίο μάλιστα εξαίρει.
Ο Προτασέβιτς λέει ότι παραχωρεί εκούσια τη συνέντευξη: «Είμαι σχεδόν βέβαιος ότι θα με καταδικάσουν δημοσίως και οι διαδηλώσεις υπέρ μου θα σταματήσουν», λέει για τους πρώην συνεργάτες του.
«Αλλά δεν με νοιάζει τι θα πούνε», λέει και συνεχίζει: «Παραδέχτηκα αμέσως την ενοχή μου για την διοργάνωση μαζικών κινητοποιήσεων χωρίς άδεια. Άσκησα συχνά κριτική εις βάρος του Αλεξάντρ Γκριγκόριεβιτς, αλλά όταν ενεπλάκην περισσότερο σε πολιτικά ζητήματα άρχισα να καταλαβαίνω ότι έκανε το σωστό και βεβαίως τον σέβομαι».
Στο τέλος της συνέντευξης που διήρκεσε 1,5 ώρα ο Προτασέβιτς κλαίει, καλύπτει το πρόσωπό του με τα χέρια του και λέει ότι ελπίζει μια ημέρα να αποκτήσει σύζυγο και παιδιά.
Αντιδράσεις
Ο πατέρας του 26χρονου, ο Ντμίτρι Προτασέβιτς, δήλωσε ότι το βίντεο είναι αποτέλεσμα “κακοποίησης, βασανιστηρίων και απειλών”.
«Ξέρω πολύ καλά τον γιό μου και πιστεύω ότι δεν θα έλεγε ποτέ τέτοια πράγματα. Τον έκαμψαν και τον υποχρέωσαν να πει ό,τι χρειαζόταν», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο.
«Ανησυχώ πολύ», πρόσθεσε.
«Είναι οδυνηρό να βλέπεις ‘ομολογία’ του Ρομάν Προτασέβιτς. Οι γονείς του θεωρούν ότι βασανίστηκε. Δεν είναι αυτός ο Ρομάν, το ξέρω», λέει από την πλευρά του ο Φρανάκ Βιατσόρκα, ένας ανώτερος σύμβολος της αυτοεξόριστης ηγέτιδας της αντιπολίτευσης Σβετλάνας Τιχανόφσκαγια.
«Αυτός ο άνθρωπος στην γκεμπελική τηλεόραση είναι όμηρος του καθεστώτος και πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να τον απελευθερώσουμε μαζί με άλλους 460 πολιτικούς κρατούμενους», έγραψε ο ίδιος στο Twitter.
Ενόψει της προβολής της συνέντευξης, η ανεξάρτητη οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων Viasna ανακοίνωσε ότι ο Προτασέβιτς προφανώς υποχρεώθηκε δια της βίας να μιλήσει στις υπηρεσίες ασφαλείας της Λευκορωσίας επειδή αντιμετωπίζει «άδικες, αλλά πολύ σοβαρές κατηγορίες».
«’Ο,τι και αν πει ο Προτασέβιτς θα είναι προϊόν απειλής βίας, στην καλύτερη περίπτωση ψυχολογικής βίας. Ό,τι λέει τώρα είναι καθαρή προπαγάνδα, υπό την οποία δεν υπάρχει βάση αλήθειας», δήλωσε χθες στο AFP ο επικεφαλής της Viasna Άλες Μπιαλιάτσκι.
Ο Προτασέβιτς και η Ρωσίδα σύντροφός του, η 23χρονη Σοφία Σαπέγκα, συνελήφθησαν στο Μινσκ στις 23 Μαΐου και κατηγορήθηκαν ότι βοήθησαν στην διοργάνωση των διαδηλώσεων που ξέσπασαν μετά την αμφιλεγόμενη επανεκλογή του Λουκασένκο τον Αύγουστο.
Αμέσως μετά τη σύλληψή τους και οι δύο εμφανίστηκαν σε βίντεο να “ομολογούν”, κάτι που σύμφωνα με τους υποστηρικτές τους έγινε υπό την απειλή βίας και είναι μια συνηθισμένη τακτική του καθεστώτος.
Απαντώντας στις μετεκλογικές διαδηλώσεις οι αρχές της Λευκορωσίας προχώρησαν σε μια επιχείρηση βίαιης καταστολής εις βάρος της αντιπολίτευσης και της κοινωνίας των πολιτών, προχωρώντας σε συλλήψεις χιλιάδων διαδηλωτών και υποχρεώνοντας σε εξορία τους αρχηγούς της αντιπολίτευσης.
Πολλοί άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στα επεισόδια.
Το γραφείο του Λουκασένκο δεν απάντησε σε αίτημα του Reuters να σχολιάσει τις κατηγορίες.
Δυτικές χώρες και διεθνείς οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν καταδικάσει την κίνηση του Λουκασένκο να υποχρεώσει το αεροσκάφος να προσγειωθεί στο Μινσκ και έχουν επιβάλει κυρώσεις εις βάρος λευκορώσων αξιωματούχων για την καταστολή των διαδηλώσεων έπειτα από τις αμφισβητούμενες εκλογές.
Την Δευτέρα η Τιχανόφσκαγια δήλωσε ότι θεωρεί πως ο Προτασέβιτς υπέστη ξυλοδαρμό και βασανίστηκε μέσα στην φυλακή.
Ένας δικηγόρος που τον επισκέφθηκε στη φυλακή είπε ότι είναι καλά στην υγεία του.
