Πέντε χιλιάδες κράνη. Αυτή είναι η γερμανική συμβολή προς την Ουκρανία τη στιγμή που η χώρα βρίσκεται πολύ κοντά σε μια ρωσική εισβολή, οκτώ χρόνια από την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Μόσχα. «Την επόμενη φορά ας στείλουν μαξιλάρια», σχολίασε ειρωνικά ο δήμαρχος του Κιέβου και πρώην παγκόσμιος πρωταθλητής πυγμαχίας, Βιτάλι Κλίτσκο, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Bild. «Πρόκειται καθαρά για συμβολική χειρονομία», αρκέστηκε να δηλώσει ο Ουκρανός πρέσβης στο Βερολίνο.
«Στους διεθνείς παρατηρητές κόπηκε το γέλιο. Μπορεί κανείς να αποφασίσει αποστολή όπλων στην περιοχή και να τη δικαιολογήσει με καλά επιχειρήματα, αλλά με ακόμη καλύτερα δύναται κανείς να επιχειρηματολογήσει κατά μιας τέτοιας κίνησης. Η προσπάθεια όμως να απελευθερωθεί μια χώρα από την υποχρέωση με μια χειρονομία-άλλοθι σαν κι αυτήν είναι περισσότερο από ντροπιαστική», έγραψε στο κύριο άρθρο της η Stuttgarter Zeitung.
Η Ευρώπη αλλά και οι ΗΠΑ εμφανίζονται προβληματισμένες από την απροθυμία του Βερολίνου να συνδράμει έμπρακτα τις προσπάθειες στρατιωτικής ενίσχυσης της Ουκρανίας. Ο καγκελάριος Ολαφ Σολτς συνεχίζει την πολιτική της Αγκελα Μέρκελ: θεωρητικά σκληρά λόγια απέναντι στη Μόσχα, αλλά στην ουσία κατευνασμός της Ρωσίας στο όνομα των γερμανικών ενεργειακών συμφερόντων και δη του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2.
Αν οι Πράσινοι, κυβερνητικοί εταίροι του Σολτς, ήταν εξαρχής αντίθετοι στον αγωγό φυσικού αερίου, οι Γερμανοί σοσιαλδημοκράτες έχουν μακρά παράδοση καλών σχέσεων με τη Μόσχα. Αλλωστε ο τελευταίος σοσιαλδημοκράτης καγκελάριος πριν από τον Σολτς, ο Γκέρχαρντ Σρέντερ, είναι πρόεδρος της επιτροπής μετόχων του Nord Stream και στέλεχος της ρωσικής εταιρείας φυσικού αερίου Rosneft. Hταν ο κατεξοχήν «Russland-Versteher», ο Γερμανός πολιτικός που «επιδείκνυε κατανόηση έναντι της Ρωσίας».
Το στερεότυπο του ήπιου Γερμανού έναντι της Μόσχας επιβεβαίωσε και ο επικεφαλής του πολεμικού ναυτικού, Κάι Ακιμ Σένμπαχ, ο οποίος παραιτήθηκε πρόσφατα μετά τις αμφιλεγόμενες δηλώσεις του ότι η Ουκρανία ποτέ δεν θα ανακαταλάβει την Κριμαία και πως ο Πούτιν αξίζει σεβασμό.
Η Μεγάλη Αικατερίνη
Τα γερμανικά κράνη και η «καχυποψία» των συμμάχων για το… ανάστημα του Βερολίνου απέναντι στη Μόσχα.
Δεν είναι όμως μόνο οικονομικοί οι λόγοι που η Γερμανία έχει αυτή την αμφίθυμη στάση απέναντι στη Ρωσία, αλλά και ιστορικοί. «Γιατί βλέπουμε τη Ρωσία διαφορετικά από τους Αμερικανούς; Λόγω Ιστορίας. Η Γερμανία και η Ρωσία συνδέονται εδώ και 1.000 χρόνια. Η σημαντικότερη τσαρίνα, η Μεγάλη Αικατερίνη, ήταν Γερμανίδα, η οποία μάλιστα κατά σύμπτωση έκανε την Κριμαία μέρος της Ρωσίας. Επιτεθήκαμε στη Ρωσία δύο φορές και η δεύτερη φορά ήταν γενοκτονία. Είκοσι επτά εκατομμύρια Σοβιετικοί σκοτώθηκαν, ανάμεσά τους 15 εκατομμύρια Ρώσοι», εξήγησε στους New York Times o Mατίας Πλάτσεκ, πρώην ηγέτης των σοσιαλδημοκρατών και νυν επικεφαλής του ρωσογερμανικού φόρουμ.
Μέσα στο κτίριο της γερμανικής Βουλής υπάρχουν ακόμη χαραγμένα στους τοίχους τα συνθήματα των Σοβιετικών στρατιωτών στο τέλος του πολέμου. H Γερμανία εξακολουθεί να εμφορείται από μια αίσθηση ευθύνης απέναντι στα θύματα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και συχνά επικαλείται αυτήν τη συνειδητοποίηση για να αιτιολογήσει την εμμονή της στον αφοπλισμό και στην αποχή από στρατιωτικές συρράξεις.
Ο εγνωσμένος αντιμιλιταρισμός του Βερολίνου είναι άλλωστε υπεύθυνος για την απροθυμία του να παράσχει όπλα στην Ουκρανία, ενώ το ίδιο ισχύει και για τη διάθεση του γερμανικού εναέριου χώρου για τη μεταφορά βρετανικών όπλων προς την Ουκρανία. Το Λονδίνο απέφυγε να ζητήσει τη σχετική άδεια από τη Γερμανία, γιατί ήξερε ότι θα φέρει την κυβέρνηση Σολτς σε δύσκολη θέση.
Το θέμα είναι πως αυτή η συμπεριφορά του Βερολίνου αρχίζει να προβληματίζει τους συμμάχους του, όταν καταλήγει να νομιμοποιεί αυταρχικούς ηγέτες όπως ο Βλαντιμίρ Πούτιν. Η σύνθετη σχέση Βερολίνου – Μόσχας φαίνεται ότι έχει επιπτώσεις και στη σχέση Γερμανίας – Ηνωμένων Πολιτειών. Την περασμένη εβδομάδα το περιοδικό Spiegel δημοσίευσε πληροφορίες ότι ο καγκελάριος Ολαφ Σολτς απέρριψε πρόσκληση του Λευκού Οίκου για επίσκεψη στην Ουάσιγκτον, πριν από λίγες ημέρες ωστόσο ανακοινώθηκε ότι αυτή θα λάβει χώρα στις αρχές Φεβρουαρίου.
Ο Nord Stream 2
Επιπλέον, οι δύο πλευρές φέρονται πως έχουν συμφωνήσει ότι ο Nord Stream 2 δεν θα τεθεί σε λειτουργία αν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει πετύχει μέχρι στιγμής να διασπάσει το μέτωπο της Δύσης παρά τις διαβεβαιώσεις της Ουάσιγκτον ότι παραμένει αρραγές.
Δεν είναι τυχαίο ότι η Πολωνία και η Λιθουανία ασκούν συστηματικά σκληρή κριτική στο Βερολίνο, ενώ ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Αντονι Μπλίνκεν, καλείται διαρκώς να επαναλαμβάνει ότι δεν έχει καμία αμφιβολία ότι η Γερμανία θα ορθώσει το ανάστημά της απέναντι στη Ρωσία, μια διευκρίνιση που κάποτε θα ηχούσε περιττή.
