ΛΟΝΔΙΝΟ. «Ενα γιγάντιο τροχαίο σε αργή κίνηση». Ετσι περιέγραψε ο πολιτικός συντάκτης του ITV Ρόμπερτ Πέστον τις εξελίξεις στις σχέσεις Βρετανίας – Ευρωπαϊκής Ενωσης μετά την ανακοίνωση της Βρετανίδας υπουργού Εξωτερικών, Λιζ Τρας, ότι το Λονδίνο θα σταματήσει να εφαρμόζει κάποιους από τους όρους της εμπορικής συμφωνίας με την Ε.Ε. Ο αρμόδιος επίτροπος για τις σχέσεις με τη Βρετανία, Μάρος Σέφκοβιτς, προειδοποίησε πως αν η νομοθεσία που εξήγγειλε η Τρας προχωρήσει ως έχει, η Ε.Ε. θα απαντήσει «με όλα τα μέσα που διαθέτει».
«Το πρωτόκολλο της Βόρειας Ιρλανδίας είναι η λύση στην οποία συμφώνησαν η Ε.Ε. και η Βρετανία, για να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις που δημιούργησε το Brexit για το νησί της Ιρλανδίας προστατεύοντας τα κεκτημένα της ειρηνευτικής διαδικασίας», σημείωσε ο επίτροπος Σέφκοβιτς. «Επίσης, το πρωτόκολλο είναι μια διεθνής συμφωνία ανάμεσα στην Ε.Ε. και στη Βρετανία. Mονομερείς αλλαγές σε διεθνείς συμφωνίες δεν νοούνται».
Ανακοινώνοντας την πρόθεση της βρετανικής κυβέρνησης να φέρει προς ψήφιση νόμο που ακυρώνει κάποια από τα άρθρα του πρωτοκόλλου, η Τρας επισήμανε ότι η κοινή γνώμη στη Βόρεια Ιρλανδία τάσσεται κατά του πρωτοκόλλου.
Στην πραγματικότητα, όμως, η πλειονότητα των Βορειοϊρλανδών ψηφοφόρων στις εκλογές της 10ης Μαΐου επέλεξε κόμματα που ζητούν τροποποιήσεις εντός των ορίων της υπάρχουσας συμφωνίας και όχι πέρα από αυτά. Με τη χθεσινή ανακοίνωση, το Λονδίνο ασπάζεται τη θέση του προτεσταντικού κόμματος DUP, κάποτε κραταιού στη Βόρεια Ιρλανδία, εις βάρος των υπόλοιπων τριών κομμάτων, του αριστερού εθνικιστικού Σιν Φέιν, που κέρδισε τις εκλογές, της κεντρώας Συμμαχίας και των σοσιαλδημοκρατών.
Ο Ευρωπαίος επίτροπος Μάρος Σέφκοβιτς προειδοποίησε πως αν προχωρήσει η πρόταση νομοθεσίας, η Ε.Ε. θα απαντήσει «με όλα τα μέσα που διαθέτει».
Η Τρας πρότεινε να υπάρξουν δύο ξεχωριστοί «δίαυλοι» εισαγωγής προϊόντων από τη Βρετανία στη Βόρεια Ιρλανδία. Πρώτον, ο πράσινος, για προϊόντα που προορίζονται για τη Βόρεια Ιρλανδία και στον οποίο δεν θα υπάρχουν διατυπώσεις, αφού η Βόρεια Ιρλανδία και η Μεγάλη Βρετανία ανήκουν στην ίδια χώρα, το Ηνωμένο Βασίλειο. Δεύτερον, ο κόκκινος, για προϊόντα που φθάνουν στη Βόρεια Ιρλανδία με σκοπό να καταλήξουν στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας, η οποία ανήκει στην Ε.Ε. Γι’ αυτή την κατηγορία απαιτούνται πολύ περισσότερα γραφειοκρατικά βήματα.
Διαφωνούν οι Βρυξέλλες
Οι Βρυξέλλες είχαν διαφωνήσει με τη λύση αυτή από τότε που προτάθηκε –κατά τη διάρκεια των επίπονων διαπραγματεύσεων– κρίνοντας ότι η αστυνόμευση θα ήταν αδύνατη και θα μπορούσε να αποτελέσει δίοδο για ανεξέλεγκτη είσοδο προϊόντων στην ευρωπαϊκή αγορά. Η λύση που επελέγη προβλέπει διατυπώσεις για τα προϊόντα που διασχίζουν τη θάλασσα της Ιρλανδίας, δημιουργώντας ουσιαστικά διαφορετικό εμπορικό καθεστώς για τη Βόρεια Ιρλανδία σε σχέση με αυτό της Μεγάλης Βρετανίας. Για την πλειονότητα των Βορειοϊρλανδών, η ανεπιθύμητη αυτή διαίρεση είναι προτιμότερη από την επαναφορά των συνόρων ανάμεσα στη Βόρεια Ιρλανδία και στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας, τα οποία καταργήθηκαν ύστερα από εμφύλιο πόλεμο που διήρκεσε τρεις δεκαετίες.
