Στη βόρεια Συρία, οι κάτοικοι προετοιμάζονται για μια νέα μάχη. Με την προσοχή του κόσμου να είναι στραμμένη στον πόλεμο στην Ουκρανία, ο Τούρκος πρόεδρος ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει μια μεγάλη στρατιωτική επιχείρηση με στόχο να απωθήσει τους Κούρδους μαχητές της Συρίας και να δημιουργήσει μια ζώνη ασφαλείας πλάτους 30 χιλιομέτρων νότια των τουρκοσυριακών συνόρων, δυτικά του Ευφράτη.
Η ένταση βρίσκεται στο κόκκινο. Καθημερινές είναι οι ανταλλαγές πυρών μεταξύ των Κούρδων μαχητών που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ και των τουρκικών δυνάμεων, οι οποίες έχουν στο πλευρό τους ένοπλες δυνάμεις της συριακής αντιπολίτευσης.
Αναλυτές υποστηρίζουν ότι ο Τούρκος Πρόεδρος εκμεταλλεύεται τον πόλεμο στην Ουκρανία για να προωθήσει τους δικούς του στόχους στη γειτονική Συρία – χρησιμοποιώντας ακόμα και το βέτο στην ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ ως μοχλό πίεσης.
Αλλά μια τουρκική επίθεση στη Συρία συνοδεύεται από κινδύνους και επιπλοκές, που απειλούν να διαταράξουν τους δεσμούς της Τουρκίας τόσο με τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και με τη Ρωσία. Υπάρχει επίσης ο κίνδυνος δημιουργίας ενός νέου κύματος εκτοπισμένων σε μια περιοχή που έχει πληγεί βαρύτατα από τον πόλεμο και όπου το Ισλαμικό Κράτος συνεχίζει να καραδοκεί στις σκιές.
Οι τουρκικές φιλοδοξίες
Τον περασμένο μήνα, ο Ερντογάν έφερε στο φως σχέδια για επανέναρξη των τουρκικών προσπαθειών δημιουργίας ζώνης ασφαλείας πλάτους 30 χιλιομέτρων νότια των τουρκοσυριακών συνόρων, δυτικά του Ευφράτη. Ο Ερντογάν ήθελε να δημιουργήσει την εν λόγω ζώνη το 2019, ωστόσο δεν τα κατάφερε μέσω στρατιωτικής επιχείρησης.
«Θα τους χτυπήσουμε ξαφνικά ένα βράδυ. Και πρέπει να το πράξουμε», δήλωσε ο Ερντογάν, χωρίς να δώσει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.
Από το 2016, η Τουρκία έχει πραγματοποιήσει τρεις μεγάλες στρατιωτικές επιχειρήσεις στα εδάφη της Συρίας, οι οποίες στοχεύουν την κύρια κουρδική πολιτοφυλακή της Συρίας (YPG), την οποία η Τουρκία θεωρεί τρομοκρατική οργάνωση και παρακλάδι του PKK. Το YPG αποτελεί τη ραχοκοκαλιά των -υπό την ηγεσία των ΗΠΑ- δυνάμεων στον αγώνα κατά των μαχητών του Ισλαμικού Κράτους και θεωρείται πολύτιμος σύμμαχος των Αμερικανών στη Συρία.
Η Τουρκία, μέσω των εν λόγω στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Συρία, έχει υπό τον έλεγχό της μεγάλο τμήμα της συριακής επικράτειας, συμπεριλαμβανομένων των πόλεων Αφρίν, Τελ Αμπιάντ και Τζαραμπλούς. Η Άγκυρα σχεδιάζει να κατασκευάσει χιλιάδες κατοικίες σε αυτές τις περιοχές, για να εξασφαλίσει, όπως λέει, την «εκούσια επιστροφή» ενός εκατομμυρίου από τα 3,7 εκατομμύρια Σύρων προσφύγων που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στην Τουρκία.
Ο Ερντογάν ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι τα τουρκικά στρατεύματα στοχεύουν τώρα να καταλάβουν νέες περιοχές, συμπεριλαμβανομένων των πόλεων Τελ Ριφάατ και Μανμπίτζ. Η Άγκυρα υποστηρίζει ότι οι Κούρδοι μαχητές στη Συρία χρησιμοποιούν το Τελ Ριφάατ ως βάση για να επιτεθούν σε περιοχές που ελέγχονται – από υποστηριζόμενους από την Τουρκία – μαχητές της συριακής αντιπολίτευσης.
Υπήρξαν επίσης αναφορές, σύμφωνα με τις οποίες τουρκικά στρατεύματα ενδέχεται να εισέλθουν στην πόλη Κομπάνι, όπου ο στρατός των ΗΠΑ και οι Κούρδοι μαχητές ενώθηκαν για πρώτη φορά για να νικήσουν το Ισλαμικό Κράτος το 2015. Η πόλη έχει ισχυρή συμβολική σημασία για τους Κούρδους της Συρίας.
Γιατί τώρα;
Αναλυτές αναφέρουν πως ο Ταγίπ Ερντογάν πιθανώς βλέπει συγκυρίες, τόσο σε διεθνές όσο και σε εσωτερικό επίπεδο, που καθιστούν τη στιγμή κατάλληλη για μια επιχείρηση στη Συρία. Οι Ρώσοι είναι απασχολημένοι με τον πόλεμο στην Ουκρανία και οι Αμερικανοί θέλουν ο Ερντογάν να άρει το βέτο του για την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ.
«Οι Τούρκοι αισθάνονται ότι είναι ευκαιρία τώρα να επιχειρήσουν να αποσπάσουν παραχωρήσεις από τη Δύση», δήλωσε ο Άαρον Στάιν, επικεφαλής ερευν’ων στο Ινστιτούτο Ερευνών Εξωτερικής Πολιτικής στη Φιλαδέλφεια.
Μια επίθεση στη Συρία θα μπορούσε επίσης να αξιοποιηθεί για τη συσπείρωση των Τούρκων εθνικιστών ψηφοφόρων σε μια εποχή που η οικονομία της χώρας βιώνει κρίση, με τον πληθωρισμό να φτάνει το 73,5%. Το 2023 αναμένεται να παραγματοποιηθούν εκλογές στην Τουρκία και οι προηγούμενες επιθέσεις εναντίον του YPG στη Συρία είχαν αυξήσει τα ποσοστά του Ερντογάν.
Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν ενδείξεις κινητοποίησης που να υποδεικνύουν επικείμενη εισβολή, αν και ο τουρκικός στρατός θα μπορούσε να αναπτυχθεί ταχύτατα. Κούρδοι μαχητές, ωστόσο, λένε πως λαμβάνουν σοβαρά υπόψη την τελευταία απειλή της Τουρκίας και προετοιμάζονται για μια πιθανή επίθεση.
Επίσης, προειδοποιούν ότι μια εισβολή θα επηρεάσει τον αγώνα τους ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος αλλά και την ικανότητά τους να προστατεύουν τις φυλακές στη βόρεια Συρία, όπου κρατούνται τα τελευταία χρόνια, χιλιάδες εξτρεμιστές, πολλοί από τους οποίους είναι ξένοι υπήκοοι.
Σχέσεις Τουρκίας με ΗΠΑ και Ρωσία
Μια μεγάλης κλίμακας στρατιωτική επιχείρηση είναι πιθανό να εξοργίσει τόσο τις ΗΠΑ όσο και τη Ρωσία, οι οποίες έχουν επίσης στρατιωτική παρουσία στη βόρεια Συρία.
Η Τουρκία και η Ρωσία υποστηρίζουν αντίπαλες πλευρές στην 11ετή σύγκρουση της Συρίας, ωστόσο συνεργάζονται στενά στο βόρειο τμήμα της χώρας. Σύμφωνα με μαχητές της συριακής αντιπολίτευσης, τις τελευταίες ημέρες η Ρωσία έχει στείλει μαχητικά αεροσκάφη και ελικόπτερα σε βάση κοντά στα σύνορα με την Τουρκία.
Η Ρωσία, από τους στενότερους συμμάχους της Δαμασκού, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο να παραμείνει στην εξουσία ο πρόεδρος Μπασάρ αλ Άσαντ κατά τη διάρκεια του εμφυλίου. Οι μαχητές της συριακής αντιπολίτευσης περιορίστηκαν σε έναν θύλακα στα βορειοδυτικά.
Ωστόσο, η Μόσχα έχει πλέον στραμμένη την προσοχή της στην Ουκρανία και είναι απίθανο ο Βλαντιμίρ Πούτιν να σταθεί εμπόδιο στα σχέδια του Ερντογάν για δημιουργία ζώνης ασφαλείας.
Η Ουάσιγκτον έχει καταστήσει σαφές πως είναι αντίθετη σε μια τουρκική στρατιωτική εισβολή, σημειώνοντας ότι αυτή θα έθετε σε κίνδυνο τα κέρδη από τη μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους.
«Κατανοούμε τις ανησυχίες της Τουρκίας για την ασφάλεια στα σύνορά της. Αλλά και πάλι, ανησυχούμε ότι οποιαδήποτε νέα επίθεση θα υπονόμευε περαιτέρω την περιφερειακή σταθερότητα», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Νεντ Πράις.
Ο αναλυτής Άαρον Στάιν σημείωσε ότι οποιαδήποτε επιχείρηση θα ήταν περίπλοκη λόγω της ρωσικής παρουσίας και στα δύο πιθανά «hotspot», το Κομπάνι και το Τελ Ριφάατ.
Το αν θα πραγματοποιηθεί η επιχείρηση σχετίζεται με το πόσο μακριά είναι διατεθειμένος να φτάσει ο Ερντογάν στη Συρία, ιδιαίτερα μέσα και γύρω από την περιοχή του Κομπάνι, αλλά και με πιθανές αντιδράσεις από Μόσχα και Ουάσιγκτον.
«Πόσο θέλει να ρισκάρει; Τα στοιχεία που έχουμε δείχνουν ότι ότι παίρνει πολλά ρίσκα ρίσκο», σημειώνει ο Στάιν.
Πηγή: AP News
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr
