ΤΟΚΙΟ. Σε κατάσταση σοκ τελεί η Ιαπωνία μετά τη δολοφονία του πρώην πρωθυπουργού Σίνζο Αμπε στη διάρκεια προεκλογικής ομιλίας στην πόλη Νάρα, χθες το μεσημέρι. Ο δράστης, πρώην αξιωματικός του ναυτικού, παρέκαμψε τους αυστηρότατους ιαπωνικούς νόμους για την οπλοκατοχή κατασκευάζοντας αυτοσχέδιο δίκαννο.
Ο 67χρονος Αμπε, ο μακροβιότερος πρωθυπουργός στην ιστορία της χώρας, παρέμενε ο πλέον αναγνωρίσιμος πολιτικός στην Ιαπωνία μετά την αποχώρησή του από την ηγεσία, το 2020. Ο 41χρονος δράστης Τετσούγια Γιαμαγκάμι είπε στους αστυνομικούς που τον συνέλαβαν ότι είχε σκοπό να σκοτώσει τον Αμπε γιατί θεωρούσε ότι ο πρώην πρωθυπουργός ήταν «μέλος συγκεκριμένης οργάνωσης». Ο δράστης πρόσθεσε ότι δεν είχε πρόβλημα με τις πολιτικές απόψεις του Αμπε.
Κανονικά οι εκλογές
«Αισθάνομαι βαθύτατη θλίψη, δεν έχω λόγια», είπε ο Ιάπωνας πρωθυπουργός Φούμιο Κισίντα, συγκρατώντας με δυσκολία τη συγκίνησή του. «Χάσαμε έναν σπουδαίο ηγέτη που αγαπούσε το έθνος, κοιτούσε προς το μέλλον και πέτυχε πολλά». Ο Κισίντα υπογράμμισε ότι οι εκλογές για την Ανω Βουλή, το λιγότερο ισχυρό από τα δύο σώματα του ιαπωνικού Κοινοβουλίου, θα διεξαχθούν κανονικά αύριο.
Ο Αμπε είχε μόλις ξεκινήσει να απευθύνεται στους συγκεντρωμένους σε προεκλογική εκδήλωση στήριξης πολιτικού του φίλου στην πόλη Νάρα, κοντά στην Οσάκα, όταν ο δράστης τον πυροβόλησε από πίσω. Οι σφαίρες τον βρήκαν στον λαιμό και στην καρδιά και η διάσωσή του ήταν αδύνατη, παρά το γεγονός ότι μεταφέρθηκε αμέσως με ελικόπτερο στο νοσοκομείο της Νάρα και οι γιατροί τού χορήγησαν 100 φιάλες αίμα.
Συγκίνηση και θλίψη στη χώρα του για τον οραματιστή πολιτικό και συλλυπητήρια ξένων ηγετών.
Στο σπίτι του δράστη, οι αρχές κατάσχεσαν και άλλα αυτοσχέδια όπλα, καθώς και εκρηκτικά, βιβλία και έναν υπολογιστή.
Αιφνιδιάστηκαν
Το γεγονός ότι η επίθεση έγινε με πυροβόλο όπλο ήταν κάτι ανήκουστο για την Ιαπωνία, όπου οι επιθέσεις με όπλα είναι ελάχιστες και σχετίζονται κυρίως με την ιαπωνική μαφία, τη γιακούζα. Σε όλη τη χώρα, το 2021 καταγράφηκαν δέκα περιστατικά χρήσης πυροβόλων όπλων, με συνολικό απολογισμό ένα νεκρό και τέσσερις τραυματίες. Την ίδια χρονιά υπήρξαν 61 κατασχέσεις όπλων από τις αρχές. Η οπλοκατοχή στην Ιαπωνία προϋποθέτει αίτηση, μαθήματα για την ασφαλή χρήση των όπλων, εξετάσεις, ελέγχους για το υπόβαθρο, την υγεία, την οικογένεια, την ψυχική υγεία, τα χρέη και το ποινικό μητρώο, καθώς και ελέγχους από την αστυνομία.
Η είδηση της δολοφονίας του Αμπε προξένησε κύμα θλίψης σε όλο τον κόσμο, ενώ δεκάδες ηγέτες έσπευσαν να εκφράσουν τα συλλυπητήριά τους. Ο Αμπε είχε αναπτύξει στενές σχέσεις με τον τέως πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, τον οποίο προσέγγισε αμέσως μετά την εκλογή του χαρίζοντάς του ένα χρυσό μπαστούνι του γκολφ. Μία από τις σημαντικότερες επιδιώξεις του Αμπε ήταν η αναθεώρηση του φιλειρηνικού συντάγματος της Ιαπωνίας, κάτι που δεν κατόρθωσε λόγω εσωτερικών αντιδράσεων. Στη διάρκεια της θητείας του έπαιξε σημαντικό ρόλο στη δημιουργία της «τετράδας» (ΗΠΑ, Ιαπωνία, Αυστραλία, Ινδία) με στόχο την εξισορρόπηση της κινεζικής ανόδου, ενώ ο θάνατός του προξένησε ιδιαίτερη θλίψη στην Ταϊβάν.
«Είμαι συγκλονισμένος, οργισμένος και συντετριμμένος», δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος Μπάιντεν, ενώ συλλυπητήρια μηνύματα απέστειλαν, μεταξύ πολλών άλλων, η Κίνα, η Ινδία και η Ρωσία.
O «πατέρας» των θρυλικών Abenomics
Ο Σίνζο Αμπε γεννήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 1954. Γόνος πολιτικής οικογένειας, ήταν γιος του υπουργού Εξωτερικών Σιντάρο Αμπε και εγγονός του πρωθυπουργού Νομποσούκι Κίσι. Ο ίδιος εξελέγη δύο φορές πρωθυπουργός και αναδείχθηκε στον μακροβιότερο της ιαπωνικής ιστορίας. Το 1993 εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής με το Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα και το 2005 ανέλαβε τα καθήκοντα του γραμματέα της κυβέρνησης υπό τον πρωθυπουργό Γιουνιτσίρο Κοϊζούμι. Το 2006 έγινε ο νεότερος πρωθυπουργός της Ιαπωνίας.
Η πολιτική του σταδιοδρομία χαρακτηρίστηκε, κυρίως, από την επιθετική εξωτερική πολιτική που ακολούθησε και την ιδιαίτερη οικονομική του προσέγγιση, τα Abenomics. Οι πολιτικοί αναλυτές τον κατατάσσουν στους συντηρητικούς εθνικιστές, ενώ θεωρείται προσωπικός του θρίαμβος ότι κατάφερε να οδηγήσει το Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα σε εκλογική νίκη δύο φορές.
Επέστρεψε θριαμβευτής
Η πρώτη του πρωθυπουργική θητεία το 2006 ήταν βραχεία, αφού διήρκεσε λιγότερο από έτος. Το 2012, όμως, επέστρεψε θριαμβευτής και παρέμεινε πρωθυπουργός έως το 2020, οπότε παραιτήθηκε για λόγους υγείας.
Κατά την έναρξη της δεύτερης θητείας του, ο Αμπε απέδειξε τις οικονομικές του δεξιότητες. Καθώς η Ιαπωνία διήνυε μια περίοδο οικονομικής κρίσης, η οικονομική πολιτική που χάραξε, βασισμένη στη νομισματική χαλάρωση, στη δημοσιονομική επέκταση και στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, συνέβαλε στην ανάκαμψη και στην επιστροφή της ανάπτυξης.
Ατύχημα στη Φουκουσίμα
Ο Σίνζο Αμπε, επίσης, διαχειρίστηκε επιτυχώς τον ισχυρό σεισμό και το τσουνάμι στο Τοχόκου, το 2011, που σκότωσε 20.000 ανθρώπους και προκάλεσε ατύχημα στους πυρηνικούς αντιδραστήρες της Φουκουσίμα.
Παραιτήθηκε το 2020 επικαλούμενος υποτροπή της ελκώδους κολίτιδας από την οποία έπασχε και η οποία τον είχε οδηγήσει στην πρώτη του παραίτηση το 2007.
Η επιθετική στάση του στις διεθνείς σχέσεις και στην άμυνα και η εθνικιστική οπτική του προκαλούσαν συχνά ένταση με την Κίνα και τη Νότιο Κορέα, η οποία κλιμακώθηκε το 2013 όταν επισκέφθηκε στο Τόκιο τον ναό Γιασουκούνι, που συνδέεται άρρηκτα με το μιλιταριστικό παρελθόν της χώρας τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το 2015, επίσης, προώθησε το δικαίωμα συλλογικής αυτοάμυνας, επιτρέποντας στην Ιαπωνία να κινητοποιήσει στρατεύματα στο εξωτερικό με στόχο την άμυνά της όπως και των συμμάχων της.
H οικονομική πολιτική του Σίνζο Αμπε βοήθησε στην επιστροφή της χώρας του στην ανάπτυξη κατά την πρώτη πρωθυπουργική του θητεία. Ομως, η κατάσταση έγινε δύσκολη όταν η χώρα βρέθηκε ξανά σε ύφεση το 2020, γεγονός που δημιούργησε αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα των Abenomics. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι οι πυλώνες των Abenomics, ενδυνάμωση των γυναικών στην εργασία, πάταξη της οικογενειοκρατίας και αλλαγή των ανθυγιεινών πρακτικών στον εργασιακό χώρο, δεν εκπληρώθηκαν. Η δημοτικότητα του Σίνζο Αμπε επλήγη, ακόμη, από τη διαχείριση της πανδημίας, με τους επικριτές του να καταγγέλλουν ότι η προώθηση του εσωτερικού τουρισμού συνέβαλε στην έξαρση της COVID-19.
Παρά την παραίτησή του στις 28 Αυγούστου ο Αμπε, μέχρι την ημέρα της δολοφονίας του, εξακολούθησε να έχει επιρροή στην εσωτερική πολιτική σκηνή της χώρας.
