Ο ρωσοουκρανικός πόλεμος έγινε αγώνας μεταξύ της διαρκώς μειούμενης πολιτικής βούλησης της Δύσης και της ολοένα και πιο προβληματικής ρωσικής στρατιωτικής μηχανής. Ο αγώνας αυτός θα είναι, όμως, μαραθώνιος και όχι αγώνας ταχύτητας. Η διατήρηση της πολιτικής βούλησης, στο μεταξύ, απαιτεί αποφασιστική ηγεσία, που σπανίζει στις περισσότερες δημοκρατίες. Απαιτεί επίσης να συνειδητοποιήσουμε ότι οι χώρες μας βρίσκονται και αυτές σε πόλεμο.
Τι ακούει κανείς, όμως, όταν ανάβει την τηλεόραση σε ΗΠΑ, Γερμανία, Ιταλία, Βρετανία ή Γαλλία; Τα θέματα που απασχολούν τις χώρες αυτές αφορούν όλα την εσωτερική πολιτική σκηνή. Το γεγονός ότι η Ουκρανία προετοιμάζει μεγάλη αντεπίθεση με στόχο την απελευθέρωση της Χερσώνας δείχνει ότι ο συνδυασμός δυτικών όπλων και ουκρανικής ανδρείας μπορεί να επιτύχει πολλά. Οι αμερικανικές συστοιχίες πυραύλων HIMARS επέτρεψαν στους Ουκρανούς να πλήξουν αποθήκες πυρομαχικών, γέφυρες και διοικητήρια πολλά χιλιόμετρα πίσω από τις ρωσικές γραμμές. Οι ρωσικές δυνάμεις αναπτύχθηκαν τώρα στο Ντονμπάς για να αποκρούσουν την αναμενόμενη αντεπίθεση, καθυστερώντας τη ρωσική προέλαση στην Ανατολή. Ο Ρίτσαρντ Μορ, επικεφαλής της υπηρεσίας αντικατασκοπείας της Βρετανίας MI6, ανέφερε πρόσφατα ότι οι Ρώσοι μοιάζουν λαχανιασμένοι στην Ουκρανία εξαιτίας ελλείψεων εξοπλισμού και ελλιπούς εκπαίδευσης των στρατευσίμων. Η Ουκρανία έχει έτσι σημαντικές πιθανότητες να νικήσει σε ενδεχόμενη σημαντική μάχη του φθινοπώρου, παρότι απέχει ακόμη πολύ από τη νίκη στον πόλεμο.
Στην εκστρατεία του να ταπεινώσει την Ουκρανία –και όλη τη Δύση– ο Πούτιν υπολογίζει στους δύο παραδοσιακούς συμμάχους της Ρωσίας: τον «στρατάρχη Χρόνο» και τον «στρατηγό Χειμώνα». Ο Ρώσος ηγέτης μετέτρεψε την ενέργεια σε οπλικό σύστημα, περιορίζοντας τη ροή αερίου μέσω του αγωγού Nord Stream 1 προς τη Γερμανία, εμποδίζοντας το Βερολίνο να αναπληρώσει τα αποθέματά του πριν από την έλευση του χειμώνα. Αργότερα, ο Ρώσος πρόεδρος θα μπορεί να επιλέξει την πλήρη διακοπή της ροής, βυθίζοντας τη Γερμανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες στο χειμερινό ψύχος.
Οι υψηλές τιμές ενέργειας ως αποτέλεσμα του πολέμου συνεχίζουν να τροφοδοτούν τον πληθωρισμό στη Δύση, διατηρώντας παράλληλα γεμάτα τα ταμεία του Πούτιν. Παρότι μερικά πλοία έχουν αποπλεύσει από την Οδησσό μεταφέροντας σιτηρά, ο ρωσικός αποκλεισμός ουκρανικών λιμανιών έχει οδηγήσει σε επισιτιστική κρίση σε Μέση Ανατολή και Αφρική, ενισχύοντας τις μεταναστευτικές ροές και την πολιτική αναταραχή, δύο ακόμη καλοί φίλοι του Πούτιν. Ακόμη καλύτερα: τα κράτη του νοτίου ημισφαιρίου τείνουν να θεωρούν τη Ρωσία και τη Δύση εξίσου υπεύθυνες για την κρίση.
Αν διατηρήσουμε τη βοήθειά μας προς την Ουκρανία, ο «στρατάρχης Χρόνος» θα είναι με το μέρος μας. Τα αποθέματα προηγμένων όπλων και επίλεκτων στρατιωτών του Πούτιν έχουν εξαντληθεί.
Η πολιτική ανάλυση του Πούτιν για τη Δύση τον κάνει να πιστεύει ότι ο χρόνος είναι με το μέρος του. Κατά τη γνώμη του, η Δύση βρίσκεται σε παρακμή, εξασθενημένη από την πολυπολιτισμικότητα, τη μετανάστευση, τον μετα-εθνικισμό της Ε.Ε., το κίνημα ΛΟΑΤΚΙ+, τον αθεϊσμό, το κίνημα για την ειρήνη και τη δημοκρατία. Ο Πούτιν, αντιθέτως, εμφανίζεται ως εκφραστής των πανίσχυρων και αδίστακτων μεγάλων δυνάμεων κάτω από τα λάβαρα του Θεού, της οικογένειας και του έθνους.
Υπάρχουν, όμως, πολιτικοί στη Δύση οι οποίοι συμφωνούν μαζί του και υπονομεύουν εκ των έσω την ευρωπαϊκή ενότητα. Διαβάστε την επονείδιστη ομιλία του Ούγγρου πρωθυπουργού Ορμπαν, στην οποία έκανε λόγο για την ανάγκη διατήρησης της φυλετικής καθαρότητας της Ουγγαρίας. Παρότι το «μεταφασιστικό» κόμμα των Αδελφών της Ιταλίας αναμένεται να επικρατήσει στις βουλευτικές εκλογές του ερχόμενου μήνα, στηρίζει τουλάχιστον τις δυτικές θέσεις στον πόλεμο στην Ουκρανία. Στη Γερμανία, ποσοστό 47% των ερωτηθέντων είπαν ότι η Ουκρανία θα έπρεπε να παραχωρήσει εδάφη στα ανατολικά. Οι φωνές από όλη την Ευρώπη που θα καλούν σε συμβιβασμό θα αυξάνονται όσο πλησιάζει ο χειμώνας. Μεγάλη σημασία θα έχει το αποτέλεσμα της κάλπης των επαναληπτικών εκλογών των ΗΠΑ. Εάν υποψήφιοι υποστηριζόμενοι από τον Τραμπ πραγματοποιήσουν καλή εμφάνιση τον Νοέμβριο, ο τέως πρόεδρος ίσως αποφασίσει να ανακοινώσει την κάθοδό του στις προεδρικές εκλογές του 2024, αναπτερώνοντας τις ελπίδες του Πούτιν για σύμμαχο της Ρωσίας στον Λευκό Οίκο.
Πώς μπορούμε να πείσουμε τον Ρώσο πρόεδρο ότι οι δυτικές δημοκρατίες δεν είναι παρηκμασμένες; Η διατήρηση του αξιόμαχου των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων απαιτεί μεγάλη ενίσχυση της αμυντικής βοήθειας προς το Κίεβο. Η κεντρική τράπεζα της Ουκρανίας έχει ανάγκη 5 δισ. δολάρια τον μήνα σε μακροοικονομική ενίσχυση, ενώ το κόστος της ανοικοδόμησης της χώρας εκτιμάται στο 1 τρισ. δολάρια.
Αν μπορέσουμε να διατηρήσουμε τη βοήθειά μας προς την Ουκρανία, ο «στρατάρχης Χρόνος» θα είναι με το μέρος μας. Τα αποθέματα προηγμένων όπλων και επίλεκτων στρατιωτών του Πούτιν έχουν εξαντληθεί. Οι δυτικές κυρώσεις πλήττουν ζωτικούς τομείς της εθνικής οικονομίας της Ρωσίας και το Κρεμλίνο διστάζει να αναλάβει το πολιτικό κόστος γενικής επιστράτευσης, παρά την πίεση στο πεδίο των μαχών.
* Ο κ. Τίμοθι Γκάρτον Ας είναι καθηγητής Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
