Τη δημιουργία συνθετικών εμβρύων ποντικών πέτυχαν Βρετανοί και Αμερικανοί επιστήμονες, ανοίγοντας τον δρόμο για την πληρέστερη κατανόηση της ανθρώπινης γονιμότητας, των αναπτυξιακών δυσλειτουργιών και εξοπλίζοντας τους ειδικούς με μία καινοτόμο μέθοδο παραγωγής ιστών ή ακόμη και συμπαγών οργάνων, που θα μπορούσαν μελλοντικά να εξαλείψουν τη δραματική έλλειψη μοσχευμάτων.
Η διεθνής ερευνητική ομάδα δημιούργησε στο εργαστήριο συνθετικά έμβρυα ποντικών, τα οποία διαθέτουν λειτουργική καρδιά, νωτιαίο μυελό και εγκέφαλο, χωρίς γονιμοποίηση ωαρίου και εμφύτευσή του σε μήτρα.
Κάτι παρόμοιο είχε επιτύχει, προ μηνός, ομάδα Ισραηλινών επιστημόνων. Αμφότερες οι επιστημονικές εργασίες έχουν τη δυνατότητα να επιφέρουν επανάσταση στην αποκρυπτογράφηση ενός από τα μεγαλύτερα βιολογικά μυστήρια: τον τρόπο με τον οποίο κύτταρα οργανώνονται προκειμένου να δημιουργήσουν έναν νέο οργανισμό.
Παρά τις μεγάλες υποσχέσεις της η μέθοδος, ωστόσο, όπως αναγνωρίζουν οι επιστήμονες, δημιουργεί πληθώρα ηθικών, αλλά και νομικών διλημμάτων.
Η ερευνητική ομάδα δημιούργησε έμβρυα ποντικών με καρδιά, νωτιαίο μυελό και εγκέφαλο, χωρίς γονιμοποίηση ωαρίου και εμφύτευσή του σε μήτρα.
Η καθηγήτρια Μαγκνταλένα Ζερνίκα Γκετς των πανεπιστημίων Caltech της Καλιφόρνιας και Κέιμπριτζ της Βρετανίας, συντονίστρια της έρευνας, τονίζει: «Το μεγαλύτερο ερώτημα που διαχειριστήκαμε εργαστηριακά ήταν το πώς αρχίζει η ζωή. Για τη δημιουργία των συνθετικών εμβρύων ή εμβρυοειδών, όπως τα ονομάζουν οι ερευνητές, αφαιρέθηκαν τρεις τύποι βλαστοκυττάρων από έμβρυο ποντικού, που είχαν την ικανότητα να εξελιχθούν σε κάθε τύπο εμβρυϊκού ιστού. Στη συνέχεια, οι ερευνητές τοποθέτησαν τα βλαστοκύτταρα σε εργαστηριακά δισκάρια, γεμάτα με θρεπτικά υλικά. Σε αυτές τις συνθήκες τα βλαστοκύτταρα εξελίχθηκαν σε έμβρυα, χωρίς καμία εξωτερική παρέμβαση». Βέβαια, όπως σημείωσε η καθηγήτρια, μόνο το ένα στα 100 έμβρυα ήταν αυτό που προσδοκούσαν οι επιστήμονες. Αυτά, όμως, σχηματίστηκαν φυσιολογικά, ήταν άρτια και στην πραγματικότητα κανείς δεν μπορούσε να τα διακρίνει από τα αντίστοιχα φυσικά έμβρυα.
Οι επιστήμονες επέτρεψαν στα έμβρυα να αναπτυχθούν επί 8,5 ημέρες, περίπου το μισό του χρόνου κυοφορίας για τα ποντίκια. Ομως, ακόμη κι έτσι, η τεχνική που εφαρμόστηκε έχει εξέχουσα σημασία διότι θα επιτρέψει τη δημιουργία εμβρύων πρώτου σταδίου, που είναι απαραίτητα για τη μελέτη των αναπτυξιακών διαδικασιών, χωρίς την ανάγκη χρήσης πειραματόζωων.
Η ίδια ερευνητική ομάδα σήμερα έχει στρέψει το ενδιαφέρον της στα πρότυπα ανθρώπινων εμβρύων, αλλά όπως παραδέχονται οι ερευνητές, ο δρόμος προς την επίτευξη του στόχου είναι μακρύς, κυρίως γιατί οι διαφορές μεταξύ των πρώτων αναπτυξιακών σταδίων των εμβρύων του ποντικού και των ανθρώπινων είναι μεγάλες.
Aναμφίβολα η συνθετική δημιουργία ανθρώπινων εμβρύων θα συμβάλει σημαντικά στη μελέτη της γονιμότητας και των αναπτυξιακών δυσλειτουργιών. Οι ερευνητές θέλουν να αναπτύξουν ανθρώπινα εμβρυοειδή εξειδικευμένα για τη μελέτη ενός μεμονωμένου συστήματος, όπως π.χ. η καρδιά. Επίσης τέτοια εμβρυοειδή θα μπορούν να παράσχουν νέους ιστούς για αναγεννητική ιατρική, οι οποίοι αν προέλθουν από τα βλαστοκύτταρα του ίδιου του λήπτη θα εξελιχθούν σε ιδανικό συμβατό μόσχευμα.
