Η Τουρκία θα συνεχίσει τις μεσολαβητικές προσπάθειές της για την επίλυση της ουκρανικής λύσης διά της διπλωματικής οδού και επιμένει στην ανάγκη να τερματιστεί ο πόλεμος το συντομότερο δυνατόν, δήλωσε ο πρόεδρος της χώρας Ταγίπ Ερντογάν στη χθεσινή σύνοδο κορυφής των χωρών που μετέχουν στον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO), στη Σαμαρκάνδη του Ουζμπεκιστάν. Στο περιθώριο της συνόδου, ο Ερντογάν είχε κατ’ ιδίαν συναντήσεις με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, τον Κινέζο ομόλογό του Σι Τζινπίνγκ και άλλους ηγέτες.
Το ιστορικό του SCO
Ο Οργανισμός της Σαγκάης ιδρύθηκε το 2001 ως σύμφωνο αμυντικής και οικονομικής συνεργασίας με τη συμμετοχή της Ρωσίας, της Κίνας και πρώην σοβιετικών Δημοκρατιών της Κεντρικής Ασίας (Καζακστάν, Ουζμπεκιστάν, Κιργιστάν, Τατζικιστάν), εν είδει αντιβάρου στους δυτικούς οργανισμούς. Στην πορεία εντάχθηκαν σε αυτόν η Ινδία και το Πακιστάν, ενώ επίκειται και η ένταξη του Ιράν. Σήμερα, ο SCO αντιπροσωπεύει τον μεγαλύτερο, σε έκταση και πληθυσμό, διεθνή οργανισμό περιφερειακής συνεργασίας. Η Τουρκία συμμετέχει στις συνόδους του απλώς ως «εταίρος διαλόγου».
Δεν πήγε ο Ασαντ
Οπως αποκάλυψε η τουρκική εφημερίδα Hurriyet, ο Ταγίπ Ερντογάν σχεδίαζε να συναντηθεί στη Σαμαρκάνδη με τον Σύρο πρόεδρο Μπασάρ αλ Ασαντ, κάτι που θα αποτελούσε είδηση πρώτου μεγέθους, καθώς οι δύο άνδρες συγκρούστηκαν μετωπικά στον συριακό εμφύλιο, όπου η Αγκυρα υποστήριξε τους αντικαθεστωτικούς αντάρτες. Σύμφωνα με τη Hurriyet, ο Ερντογάν εκμυστηρεύθηκε την επιθυμία του για συνάντηση με τον Ασαντ σε πρόσφατη, κεκλεισμένων των θυρών, συνάντηση στελεχών του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ, αλλά ο Σύρος πρόεδρος τελικά δεν παρέστη στη σύνοδο. Από την πλευρά του το πρακτορείο Reuters αναφέρει ότι ο επικεφαλής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών της Τουρκίας (ΜΙΤ) Χαϊκάν Φιντάν συναντήθηκε κατ’ επανάληψη τις τελευταίες εβδομάδες με τον Σύρο ομόλογό του Αλί Μαμλούκ, ύστερα από ρωσική μεσολάβηση για συμφιλίωση μεταξύ Αγκυρας και Δαμασκού.
Να μην επιτρέψουν την αποσταθεροποίηση της Κεντρικής Ασίας με «έγχρωμες επαναστάσεις» κάλεσε τους ηγέτες του SCO ο Σι.
Μετά τη συνάντησή του με τον Τούρκο πρόεδρο, ο Βλαντιμίρ Πούτιν ανακοίνωσε ότι το 25% των ρωσικών εξαγωγών φυσικού αερίου στην Τουρκία θα πληρώνεται σε ρούβλια και ότι υπεγράφη η συμφωνία για το πυρηνικό εργοστάσιο του Ακούγιου, που κατασκευάζεται από τους Ρώσους. Δήλωσε επίσης ότι «έλαβε μηνύματα» για τη δυνατότητα εξαγωγής ρωσικών προϊόντων μέσω Τουρκίας.
Κατά τη συνάντηση Ερντογάν – Σι, που κράτησε μισή ώρα, ο πρόεδρος της Κίνας ζήτησε «να ενισχυθεί η αμοιβαία πολιτική εμπιστοσύνη» μεταξύ Πεκίνου και Αγκυρας, ώστε να ισχυροποιηθούν «τα θεμέλια της στρατηγικής συνεργασίας». Σε άλλη παρέμβασή του, στη διάρκεια της συνόδου, ο Σι Τζινπίνγκ κάλεσε τους ηγέτες του SCO «να μην επιτρέψουν να καρποφορήσουν οι προσπάθειες εξωτερικών δυνάμεων να προκαλέσουν έγχρωμες επαναστάσεις» που θα αποσταθεροποιούσαν την Κεντρική Ασία. Ο όρος αναφέρεται στις λαϊκές εξεγέρσεις που οδήγησαν, τις προηγούμενες δεκαετίες, σε ανατροπές καθεστώτων σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής, και οι οποίες Μόσχα και Πεκίνο θεωρούν ότι υποβοηθήθηκαν από τους Αμερικανούς και τους συμμάχους τους.
Εμφανής απουσία
Ο Σι Τζινπίνγκ ωστόσο απουσιάζει εμφατικά από την κοινή, αναμνηστική φωτογραφία των ηγετών που συμμετείχαν στη σύνοδο, η οποία ελήφθη καθώς ετοιμάζονταν να μεταβούν στο επίσημο δείπνο. Πηγή της κυβέρνησης του Ουζμπεκιστάν ανέφερε ότι ο Σι δεν παρέστη στο δείπνο και δήλωσε ότι η κινεζική αντιπροσωπεία επικαλέστηκε τα μέτρα προστασίας που παγίως λαμβάνει η ηγεσία της χώρας έναντι της COVID-19.
Από το βήμα της συνόδου ο πρόεδρος της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι κάλεσε τους ηγέτες του SCO να διασφαλίσουν «αξιόπιστες, ανθεκτικές και ποικίλες γραμμές ανεφοδιασμού», για να αντιμετωπιστούν οι σοβαρές κρίσεις στον ενεργειακό και τον διατροφικό τομέα που προκάλεσαν η πανδημία της COVID-19 και ο πόλεμος στην Ουκρανία. Κατά τη συνάντησή του με τον Πούτιν ο Μόντι επανέλαβε ότι «δεν είναι ώρα για πόλεμο». Ο Ρώσος πρόεδρος απάντησε ότι επιθυμεί «τον τερματισμό του πολέμου το συντομότερο δυνατόν», αλλά το Κίεβο «επιθυμεί να πετύχει τους στόχους του στο πεδίο της μάχης».
