ΑΓΚΥΡΑ. Σφοδρές επικρίσεις δέχθηκε ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν για το σχόλιό του προς τους συγγενείς των νεκρών της τραγωδίας στο ορυχείο της Μαύρης Θάλασσας, ότι ο θάνατος ήταν «ζήτημα της μοίρας». Από την υπόγεια έκρηξη της Παρασκευής έχασαν τη ζωή τους 41 ανθρακωρύχοι, έξι παλεύουν για τη ζωή τους και 22 άλλοι φέρουν λιγότερο σοβαρά τραύματα.
Επισκεπτόμενος το ορυχείο στην επαρχία Μπαρτίν της Μαύρης Θάλασσας το Σάββατο, ο Τούρκος πρόεδρος είπε στους δημοσιογράφους: «Είμαστε λαός που πιστεύει στα σχέδια της μοίρας. Τέτοια ατυχήματα θα υπάρχουν πάντα, κι αυτό πρέπει να το ξέρουμε». Το σχόλιο αυτό, στο φόντο των προειδοποιήσεων για τα ζητήματα ασφαλείας του ορυχείου, ξεσήκωσε θύελλα διαμαρτυριών. «Εδώ και 10-15 μέρες ο αδελφός μου έλεγε “έχει αέρια στο ορυχείο, θα μας τινάξουν στον αέρα εδώ μέσα. Αυτό γιατί το παραμελήσατε;”», ρώτησε ένας χαροκαμένος συγγενής τον Τούρκο πρόεδρο την ώρα που αυτός έδινε συλλυπητήρια μπροστά στις κάμερες. Ο Ερντογάν έκανε μια μικρή παύση και δεν απάντησε επί της ουσίας. «Θερμότατα συλλυπητήρια. Ο Θεός, ας σας δώσει υπομονή», είπε.
«Αν ο υπουργός Ενέργειας είχε αποφασίσει να κλείσει το ορυχείο ώστε να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας, μετά την έκθεση που προειδοποιούσε για την πιθανότητα έκρηξης λόγω αερίων το 2019, αυτό το ατύχημα δεν θα είχε συμβεί, αυτοί οι άνθρωποι θα ήταν ζωντανοί», παρατήρησε ο Τούρκος αναλυτής Μουράτ Γετκίν. Ο Γετκίν επισήμανε ότι δεν είναι η πρώτη φορά που ο Ερντογάν αναφέρεται στη μοίρα έπειτα από τραγωδία σε ορυχείο. «Είναι στη φύση της δουλειάς», είχε πει το 2014, επισκεπτόμενος το ορυχείο της Σόμα, όπου είχαν σκοτωθεί 301 ανθρακωρύχοι. Στο ορυχείο Ζονγκουλντάκ, το 2010, όπου είχαν χάσει τη ζωή τους 30 άνθρωποι, ο Ερντογάν είχε χρησιμοποιήσει ακριβώς την ίδια φράση – «είναι στη μοίρα αυτού του επαγγέλματος», είχε πει. «Φυσικά δεν μπορούμε να δεχθούμε να επαναλαμβάνονται φονικά δυστυχήματα στα ορυχεία μας», είπε ο Ερντογάν. «Δεν θέλουμε να βλέπουμε πια ελλείψεις ή αδικαιολόγητα ρίσκα».
Γνωστά τα προβλήματα
Θύελλα αντιδράσεων για το σχόλιο του Τούρκου προέδρου μετά τον θάνατο δεκάδων ανθρακωρύχων στην επαρχία Μπαρτίν της Μαύρης Θάλασσας.
Τα προβλήματα στο ανθρακωρυχείο Αμάσρα της Μαύρης Θάλασσας ήταν γνωστά προ πολλού. Το συνδικάτο DISK εξέφρασε «θλίψη και οργή», επισημαίνοντας ότι οι συστάσεις του αγνοήθηκαν. Ο επικεφαλής του συνδικάτου, Αρζού Τσερκέζογλου, είπε ότι τα αυστηρότερα μέτρα ασφαλείας που είχαν καθιερωθεί μετά την τραγωδία της Σόμα αγνοήθηκαν για λόγους αύξησης της κερδοφορίας. «Ηταν σφαγή», είπε.
Ο επικεφαλής του τουρκικού τεχνικού επιμελητηρίου, Εμίν Κοραμάζ, δεν πιστεύει ότι η έκρηξη μπορεί να θεωρηθεί ατύχημα. «Τους έστειλαν εκατοντάδες μέτρα κάτω από τη γη χωρίς τις απαραίτητες προφυλάξεις, χωρίς επιτήρηση και χωρίς ασφαλείς συνθήκες», είπε. Μόλις τρεις εβδομάδες νωρίτερα, ο υπουργός Ενέργειας Φαντίχ Ντενμέζ είχε επισκεφθεί το ορυχείο αυτό. Τώρα επανήλθε, δηλώνοντας ότι όταν ολοκληρωθεί η διαχείριση των συνεπειών της έκρηξης το ορυχείο θα ανοίξει εκ νέου.
Ο σχολιαστής Γετκίν κάνει λόγο για «κουλτούρα ατιμωρησίας», υποστηρίζοντας ότι σε οποιαδήποτε άλλη χώρα ο υπουργός Ενέργειας θα είχε παραιτηθεί. Σύμφωνα με τον Τούρκο αναλυτή, ο νέος νόμος που τιμωρεί την «παραπληροφόρηση» χρησιμοποιείται για να αποσιωπηθούν οι εκθέσεις του 2019 και του 2020 που προειδοποιούσαν για την κατάσταση του ορυχείου.
