Η φωτογραφία της, να κρατάει ένα Καλάσνικοφ, έκανε το γύρο του κόσμου τις πρώτες ημέρες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Η Κίρα Ρούντικ, στέκεται τώρα – 9 μήνες μετά- στην οθόνη απέναντι μου ενώ βρίσκεται στο σπίτι της στο Κίεβο.
Στο βλέμμα της δεν διακρίνεται η απόγνωση του Φεβρουαρίου, αλλά η αποφασιστικότητα για τη νίκη. Πολλές φορές η φωνή της σπάει, τουλάχιστον δύο φορές βούρκωσε όσο περιέγραφε τις σκηνές που είδε στην Μπούτσα.
Αφηγείται πώς από την πρώτη μέρα της εισβολής πήρε στο σπίτι της ένα αυτόματο τυφέκιο, πώς εκπαιδεύεται διαρκώς σε αυτό και εξηγεί γιατί οι Ουκρανοί θα κάνουν το παν ώστε η επόμενη γενιά να μην χρειαστεί να σηκώσει ξανά όπλο.
Η Κίρα Ρούντικ είναι μια από τις πλέον αναγνωρίσιμες μορφές της ουκρανικής αντίστασης – μόνο τις τελευταίες ημέρες εμφανίστηκε στα δελτία ειδήσεων των CNN, NBC, SkyNews, DW και NewsNation για να μιλήσει για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ουκρανία μετά τις ρωσικές πυραυλικές επιθέσεις στις ενεργειακές υποδομές της χώρας.
Παρότι μόλις 37 ετών, είναι επικεφαλής του κοινοβουλευτικού κόμματος Golos και αντιπρόεδρος του ALDE.
Καταλήγοντας, ευχήθηκα όταν συζητήσουμε ξανά στο μέλλον, οι συνθήκες να είναι διαφορετικές. «Μακάρι να μιλήσουμε για απλά και βαρετά πράγματα, για την καινοτομία στην Ουκρανία κι όχι για το Καλάσνικοφ μου», είπε.
«Δεν θα τους αφήσουμε να μας καταστρέψουν»
Η συζήτηση άρχισε με την τρέχουσα κατάσταση στην Ουκρανία, όπου υπάρχει έντονο πρόβλημα με την ενεργειακή επάρκεια, καθώς οι Ρώσοι έχουν πλήξει μεγάλο μέρος των υποδομών: «Είναι δύσκολο για όλους να χάνουν συγκεκριμένες ανέσεις και βασικά αγαθά, οι άνθρωποι όμως αντί να διαμαρτύρονται, ενισχύουν ο ένας τον άλλον και εστιάζουν στο πώς να βρουν τρόπους να υπερβούν αυτές τις νέες προκλήσεις. Όταν στο σπίτι σου έχει κρύο, υπάρχει κάπου αλλού, σε ένα άλλο σημείο, περισσότερο κρύο – κι αυτό είναι στα χαρακώματα».
Την ρωτάω ποιο είναι το συλλογικό πνεύμα αυτή τη στιγμή: «Ακόμα και στα social media θα δείτε εικόνες που δείχνουν πώς κάνουμε χιούμορ με την προσπάθεια μας να βρούμε τρόπους να αντιμετωπίζουμε τις διακοπές ρεύματος και τις ελλείψεις γενικότερα. Δεν θα βρείτε ανθρώπους να διαμαρτύρονται. Καταλαβαίνουμε ότι αυτό που συμβαίνει είναι μια προσπάθεια της Ρωσίας να μας καταστρέψει και δεν θα τους αφήσουμε να μας καταστρέψουν: Ούτε ψυχικά, ούτε πνευματικά, ούτε σωματικά».
Βουλευτής σε καιρό πολέμου
Η Κίρα Ρούντικ, μία φιλελεύθερη πολιτικός με εμπειρία στον κλάδο της πληροφορικής, βρέθηκε να ηγείται κόμματος της αντιπολίτευσης την 24η Φεβρουαρίου: «Κατ’ αρχάς είμαι περήφανη διότι το ουκρανικό κοινοβούλιο παραμένει ενεργό από την αρχή της εισβολής – μαζευτήκαμε στην Ολομέλεια 2 ώρες αφότου το Κίεβο δέχθηκε τους πρώτους βομβαρδισμούς και ψηφίσαμε για όλες τις απαραίτητες αποφάσεις που έπρεπε να ληφθούν εκείνη τη στιγμή: να τεθεί σε ισχύ ο στρατιωτικός νόμος. Έκτοτε, έχουν πραγματοποιηθεί τουλάχιστον 30 συνεδριάσεις της Βουλής και μπορώ να πω ότι η Δημοκρατία μας λειτουργεί και εμείς είμαστε ενεργά μέλη της. Είναι πολύ σημαντικό για μας να καταστήσουμε σαφές στους Ουκρανούς πολίτες, ότι όσο οι στρατιώτες μας υπηρετούν το καθήκον τους, όσο οι γιατροί κάνουν το δικό τους, έτσι κι εμείς, τα μέλη του κοινοβουλίου, με κάθε τρόπο επιτελούμε το δικό μας καθήκον».
Σε μία τέτοια πρωτοφανή κατάσταση, υποχρεώθηκε να λάβει δύσκολες αποφάσεις, όχι αυτές που συνήθως αναμένεις, αλλά αυτές που ποτέ δεν πίστευες ότι θα κληθείς να λάβεις. «Για παράδειγμα, να ζητήσεις από τα τοπικά συμβούλια να ορίσουν άμεσα σημεία για τη δημιουργία νέων νεκροταφείων, να πάρεις αποφάσεις για το τι θα κάνεις με τα παιδιά του πολέμου – αυτά τα παιδιά που δεν έχουν πλέον συγγενείς εν ζωή», λέει.
Και συνεχίζει: «Την πρώτη μέρα του πολέμου, δεν ξέραμε τι θα γίνει, φοβόμασταν ότι το κοινοβούλιο θα δεχθεί επίθεση, τηλεφωνούσαμε ο ένας στον άλλον για να συγκεντρώσουμε τον απαραίτητο αριθμό βουλευτών και να ψηφίσουμε όλες τις αποφάσεις. Δεν ξέραμε αν θα τα καταφέρουμε, υπήρχαν παντού βομβαρδισμοί, είχε καταρρεύσει το σύστημα μαζικών μεταφορών και ο στρατός είπε ότι είχαμε ένα χρονικό περιθώριο 10 λεπτών για να πράξουμε με ασφάλεια όλα τα απαραίτητα».
Έφτασε στη Βουλή φορώντας μία μάλλινη μπλούζα σε έντονο μπλε χρώμα: «Είδα ότι από τα συνολικά 420 μέλη του κοινοβουλίου, είχαν προσέλθει τα 400. Κάποιοι φορούσαν στρατιωτικές στολές διότι αμέσως μετά θα πήγαιναν στην πρώτη γραμμή, κάποιοι είχαν ήδη προετοιμαστεί να μεταβούν στα δυτικά προκειμένου να βοηθήσουν στην εκκένωση των προσφύγων. Ήταν 10 λεπτά δύσκολα, υπήρχε φόβος, στεκόμασταν σε μία σκοτεινή αίθουσα, ψάλαμε τον εθνικό μας ύμνο, είχαμε αποφασίσει ότι δεν θα καταρρεύσουμε».
Σηκώνοντας ανεπαίσθητα το κεφάλι της προς τα πάνω, μία κίνηση που αν μελετήσεις τη γλώσσα του σώματος δείχνει περηφάνια, λέει: «Εκείνη τη στιγμή πήραμε έναν όρκο: Να είμαστε ενωμένοι για όσο χρειαστεί, όσο δύσκολο κι αν είναι. Ήδη, με εννέα μήνες πολέμου, μπορώ να πω ότι το καταφέραμε, μολονότι είναι επώδυνο για πολιτικούς να βάζουν στην άκρη τις διαφορές τους και να αφήνουν πίσω τις διαφωνίες. Ό,τι κι αν πιστεύουμε για τον άλλο, όποιες διαφορές κι αν έχουμε, ξέρουμε ότι υπάρχει κάτι πιο σημαντικό: η ενότητα μας».
«Ο Ζελένσκι είναι πολύ καλός»
«Πριν από τον πόλεμο, θα μπορούσα να πω πολλά εναντίον του προέδρου Ζελένσκι, ειδικά ως επικεφαλής κόμματος της αντιπολίτευσης», σημειώνει, κληθείσα να σχολιάσει το πώς βλέπει τη στάση του Ουκρανού προέδρου.
«Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν αντίπαλα κόμματα, όλοι εργαζόμαστε για τον ίδιο σκοπό και μπορώ να σας πω ότι ο πρόεδρος κάνει μία φανταστική δουλειά, είναι το κεντρικό πρόσωπο και αντλεί κάθε πιθανή κι απίθανη στήριξη. Αυτή τη στιγμή, για αυτό το σκοπό, είμαστε όλοι μαζί – σε κάθε τομέα, διπλωματικά, ανθρωπιστικά. Αν είναι καλός ως πρόεδρος σε καιρό πολέμου; Ναι, είναι πολύ καλός».
Η γυναίκα με το Καλάσνικοφ
Πόσο έτοιμη ήταν να χρησιμοποιήσει το Καλάσνικοφ: «Ήμουν εξαιρετικά φοβισμένη, ένιωθα απελπισία. Μπορώ να σας πω ότι την πρώτη μέρα της εισβολής, αφού φύγαμε από το κοινοβούλιο, ο επικεφαλής του στρατού μας είπε να πάρουμε όπλα, όπως όλοι, καθώς η Ρωσία σκόπευε να περικυκλώσει το Κίεβο και να το καταλάβει μέσα σε λίγες ημέρες. Κι έτσι έπρεπε να προστατεύσουμε τους οικείους και τους εαυτούς μας. Με είδε και είπε: “Ξέρεις τι θα κάνουν οι Ρώσοι στις γυναίκες;”. Μπορώ να σας πω, μήνες μετά, όταν πήγα στην Μπούτσα και στο Ιρπίν μετά την απελευθέρωση, είδα τι είχαν κάνει στις γυναίκες».
«Θυμάμαι στεκόμουν στην ουρά μαζί με βουλευτές και πολίτες για να παραλάβω το όπλο μου, καθώς οποιοσδήποτε μπορούσε να φέρει όπλο, έπρεπε να πάρει. Δεν ξέραμε πώς να το χρησιμοποιήσουμε, αλλά ήμασταν αποφασισμένοι να κάνουμε το καλύτερο δυνατό. Δεν είχα χρησιμοποιήσει ποτέ όπλο μέχρι τότε και όλους αυτούς του μήνες, εξασκούμαι – έχω κάνει βολές για εξάσκηση, δεν έχω πυροβολήσει εναντίον ανθρώπου», σημείωσε.
Και πρόσθεσε: «Ακόμα έχω το Καλάσνικοφ στο σπίτι μου, είναι πλέον μέρος της ζωής μας – είναι κάτι το κανονικό για κάθε Ουκρανό να γνωρίζει πώς να δίνει τις πρώτες βοήθειες, πώς να χειρίζεται το όπλο του. Πρέπει να είσαι δάσκαλος, γιατρός, ό,τι χρειαστεί και κάθε μέρα ξυπνάμε με την ερώτηση, “πώς θα είμαι πιο χρήσιμος για τη χώρα σήμερα;”. Τους πρώτους μήνες του πολέμου, η πιο δημιουργική διαδικασία για μένα ήταν το πρωί να κάνω εξάσκηση με το όπλο, μετά συναντούσα την ομάδα αντίστασης που ανήκα και στη συνέχεια έδινα τη μάχη στο διπλωματικό μέτωπο για να προσελκύσω βοήθεια για την Ουκρανία».
I learn to use #Kalashnikov and prepare to bear arms. It sounds surreal as just a few days ago it would never come to my mind. Our #women will protect our soil the same way as our #men. Go #Ukraine! 🇺🇦 pic.twitter.com/UbF4JRGlcy
— Kira Rudik (@kiraincongress) February 25, 2022
The latest news in what’s going on are here + here:
– Telegram: https://t.co/bCsMzyYLhY
– Instagram: https://t.co/5Rm1FmnSpS
– Facebook: https://t.co/bVs7OUXzTW
– Youtube: https://t.co/YNrDTXXf2v pic.twitter.com/coR5hip3Vn— Kira Rudik (@kiraincongress) February 27, 2022
«Μπούτσα, η καλύτερη και χειρότερη απόφαση»
Όταν η συζήτηση μας φτάνει στις φρικαλεότητες στην Μπούτσα, η περιγραφή της είναι καθηλωτική. Στο μαρτυρικό προάστιο του Κιέβου μετέβη την πρώτη ημέρα μετά την απελευθέρωση και όπως λέει «επρόκειτο για την καλύτερη και τη χειρότερη απόφαση που έχω λάβει στη ζωή μου».
Η φωνή της σπάει όσο αφηγείται, προς το τέλος της πρότασης της έχει σχεδόν βουρκώσει: «Ήταν η χειρότερη απόφαση, διότι ποτέ δεν θα μπορέσω να ξεχάσω: είδα πτώματα στην άκρη του δρόμου, είδα γυναίκες που κάηκαν ολοσχερώς για να καλυφθούν όσα έπαθαν όσο ήταν ζωντανές. Ήμουν μαζί με άλλους κοινοβουλευτικούς και επιθεωρήσαμε έναν μαζικό τάφο που είχαν αφήσει οι Ρώσοι – πήγαμε για να μπορούμε να διαβεβαιώσουμε για το τι είδαμε εκεί. Μίλησα με γυναίκες που βιάστηκαν κατ’ επανάληψη από Ρώσους στρατιώτες. Η πιο τραγική εικόνα που είδα στην Μπούτσα ήταν ένας φράχτης όπου πάνω του είχε στερεωθεί προσεκτικά ένα χαρτί, τύπου Α4, τοποθετημένο σε πλαστικό, όπου κάποιος είχε γράψει ευκρινώς: “Είμαστε ειρηνικοί άνθρωποι“. Το είχαν κολλήσει στο φράχτη με την ελπίδα ότι θα προστατεύσει τους πολίτες που έμεναν εκεί – και ξέρετε τι υπήρχε πλέον πίσω από το φράχτη; Τίποτα. Είχαν διαλυθεί τα πάντα, ήταν διαλυμένα και καμένα τα πάντα. Άρα, ο άνθρωπος που είχε βάλει στο φράχτη αυτό το χαρτί έχει φύγει από τη ζωή, όπως και οι οικείοι του. Ήταν αφόρητο, αυτοί οι άνθρωποι δεν είχαν κάνει κακό».
Και συνεχίζει: «Το ότι πήγα στην Μπούτσα ήταν μία από τις καλύτερες αποφάσεις που έχω λάβει, καθώς κάποια στιγμή θα υπάρξει δίκη και θα κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να γίνει. Οι Ρώσοι θα τα αρνούνται όλα, θα υποστηρίζουν ότι είναι σκηνοθετημένα, ότι αυτές οι φρικαλεότητες δεν συνέβησαν ποτέ. Ελπίζω ότι θα είμαι εκεί για να πω τι είδα με τα ίδια μου τα μάτια, να αποδείξω ότι όλα αυτά τα εγκλήματα έγιναν».
«Δεν εγκαταλείπουμε τα αδέλφια μας»
Υπάρχει ορατό τέλος στον ορίζοντα; «Δεν θα παραχωρήσουμε εδάφη, δεν υποχωρούμε. Δεν θα σταματήσουμε, δεν θα υποκύψουμε, διότι ήδη έχουμε πληρώσει βαρύ τίμημα, άρα δεν έχει καμία λογική για μας να υποχωρήσουμε. Πολλοί νομίζουν ότι ανάμεσα σε Ουκρανία και Ρωσία, ανάμεσα στις κατεχόμενες και τις ελεύθερες περιοχές, υπάρχει κάτι σαν σύνορο, που μετακινείται μπρος πίσω. Δεν είναι όμως αλήθεια – κάθε φορά που απελευθερώνουμε εδάφη, πάντα βρίσκουμε τρία πράγματα κι όχι μόνο στην Μπούτσα και στο Ιρπίν: Μαζικούς τάφους, δωμάτια βασανιστηρίων και μία σειρά από γυναίκες που έχουν υποστεί βιασμό. Μια πλήρης καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Άρα, για μας δεν τίθεται ερώτημα να αφήσουμε αυτές τις περιοχές, δεν μπορούμε να πούμε στους πολίτες των περιοχών αυτών, στις αδελφές και τους αδελφούς μας, ότι σας εγκαταλείπουμε – δεν πρόκειται να το κάνουμε».
Υπογραμμίζει εμφατικά ότι σε αυτό τον πόλεμο έχουν γίνει πράγματα που δεν ήταν πιθανά: «Στην αρχή όλοι πίστευαν ότι δεν θα κρατήσουμε παρά μόνο για λίγες μέρες, κανείς δεν περίμενε ότι θα μας δοθούν όπλα και θα τα χρησιμοποιήσουμε με επιτυχία, κανείς δεν πίστευε ότι θα λάβουμε υποψηφιότητα για είσοδο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κανείς δεν πίστευε ότι μπορούμε να αντεπιτεθούμε και να επανακτήσουμε τα εδάφη μας».
Η ίδια προσθέτει: «Κανείς δεν πιστεύει ότι μπορούμε να αποβάλλουμε τη Ρωσία από τον ΟΗΕ, κανείς δεν πιστεύει ότι θα ανακτήσουμε όλα τα εδάφη μας. Υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που πιστεύουν ότι δεν θα κερδίσουμε τον πόλεμο. Εμείς όμως το πιστεύουμε και θα το κάνουμε. Το τέλος λοιπόν θα έρθει με την ανάκτηση όλων των εδαφών μας. Το ερώτημα, όμως, για μας, για την επόμενη ημέρα, είναι αν συνεχίσει να υπάρχει η Ρωσία κι αν μας επιτεθεί ξανά. Διότι ο πόλεμος δεν άρχισε στις 24 Φεβρουαρίου, ο πόλεμος εξελίσσεται εδώ και 8 χρόνια κι ακόμα πιο πίσω».
«Νίκη με κατάρρευση της Ρωσίας»
Η Κίρα Ρούντικ σημειώνει ότι μπήκε στην πολιτική για να συνδράμει στην οικοδόμηση μίας καινούργιας, καινοτόμου Ουκρανίας, που θα μεγαλώσει μία νέα γενιά Ουκρανών «χωρίς τη φτώχεια ή τις επαναστάσεις που βίωσα εγώ».
«Αυτός ήταν ο σκοπός και μας τον έκλεψαν – τώρα έχουμε παιδιά που ξέρουν πώς να συμπεριφερθούν όταν ηχούν οι σειρήνες, έχουν δει νεκρούς στο δρόμο, ξέρουν την ομάδα αίματός τους, έγιναν πρόσφυγες και βλέπουν συνέχεια φρικαλεότητες. Τους χρωστάμε, επειδή δεν καταφέραμε να τους προστατεύσουμε απ’ όσα συμβαίνουν, να διασφαλίσουμε ότι δεν θα χρειαστεί να πολεμήσουν όταν μεγαλώσουν – άρα ο πόλεμος να τελειώσει με τη δική μας γενιά».
Θεωρεί ότι για να συμβεί αυτό, πρέπει η Ρωσία είτε να καταρρεύσει είτε να γίνει τόσο αδύναμη «σε σημείο που να μην μπορεί να μας επιτεθεί ξανά».
Πώς γίνεται, ωστόσο, αυτό: «Αν τελειώσουμε τον πόλεμο με τη Ρωσία, με την υπάρχουσα ιμπεριαλιστική ηγεσία της και τις ιδέες περί επέκτασης, τότε θα είναι ζήτημα χρόνου να μας επιτεθούν ξανά. Σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει να γίνουμε κάτι σαν ένα “μεγάλο Ισραήλ”, καθώς για τα επόμενα 20 χρόνια θα δεσμεύουμε όλο τον προϋπολογισμό μας, όχι για να ανοικοδομήσουμε τη χώρα, αλλά για την άμυνα. Θα πρέπει να έχουμε έναν τεράστιο στρατό, θα αναγκαστούμε να γίνουμε μια μιλιταριστική χώρα, απλά για να διασφαλίσουμε ότι αν επιτεθεί ξανά η Ρωσία, θα μπορέσουμε να την αντιμετωπίσουμε».
«Κι αυτό δεν είναι το όραμα που έχω για τη χώρα – επιθυμώ γείτονες που δεν θέλουν συνέχεια να μας καταστρέψουν, άρα η Ρωσία πρέπει να πάψει να υφίσταται με τον τρόπο που υφίσταται τώρα. Πρέπει να καταρρεύσει, όπως έγινε και με τη Σοβιετική Ένωση. Πιστεύουμε ότι κάποια στιγμή, τα δικά τους κινήματα, μέσα στη Ρωσία, θα διεκδικήσουν την εξουσία. Με τον ίδιο τρόπο, δηλαδή, που καταρρέουν όλες οι αυτοκρατορίες, όταν πέφτουν και δεν μπορούν να διατηρήσουν την κυριαρχία τους, όπως έγινε με τη Σοβιετική Ένωση, όπως και με άλλες αυτοκρατορίες που κατέρρευσαν στο παρελθόν», είπε.
Και κατέληξε: «Δεν ξέρω πόσο σύντομα θα συμβεί, αλλά αυτός είναι ο σκοπός μας, διότι διαφορετικά θα πρέπει πάντα να είμαστε έτοιμοι – προσωπικά θα πρέπει να εξασκούμαι στο Καλάσνικοφ όλη τη ζωή μου. Δεν το θέλουμε αυτό. Θέλουμε να έχουμε την ευκαιρία να ανοικοδομήσουμε τη χώρα μας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Για αυτό θέλουμε όταν έρθει η νίκη, να είναι μια νίκη με διάρκεια».
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr
