Να θέσει εκτός νόμου την ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία που υπάγεται στο Πατριαρχείο Μόσχας σχεδιάζει ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, εφόσον αυτή συνεχίσει να υπακούει στις εντολές της Μόσχας. Ο Ουκρανός πρόεδρος πρότεινε νομοσχέδιο το οποίο θα εγγυάται ότι το έθνος «δεν θα επιτρέψει σε κανέναν να χτίσει αυτοκρατορία μέσα στην ουκρανική ψυχή».
Εάν το νομοθέτημα ψηφιστεί, θα οξύνει περαιτέρω τη χρόνια διένεξη στους κόλπους της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Το Κίεβο ανησυχεί ότι η Ρωσία χρησιμοποιεί την ουκρανική Εκκλησία, που υπάγεται στη Μόσχα, για τη διείσδυση Ρώσων πρακτόρων στα ουκρανικά μετόπισθεν. Τον τελευταίο μήνα οι ουκρανικές υπηρεσίες ασφαλείας πραγματοποίησαν εφόδους και έρευνες σε ορθόδοξες μονές και θρησκευτικά ιδρύματα, αναζητώντας δολιοφθορείς μεταξύ των ιερωμένων.
Η ουκρανική υπηρεσία ασφαλείας SBU έχει ανακρίνει δεκάδες ανωτάτους κληρικούς, υποβάλλοντας ορισμένους από αυτούς σε ηλεκτρονικό τεστ αληθείας. Η υπηρεσία ανέφερε σε πόρισμά της ότι «εντόπισε έντυπο υλικό που αρνείται την ύπαρξη γηγενούς ουκρανικού πληθυσμού, ουκρανικής γλώσσας και αμφισβητεί το δικαίωμα της Ουκρανίας να υπάρχει σαν κράτος». Περισσότεροι από 30 ιερείς έχουν συλληφθεί από τον Φεβρουάριο για διοχέτευση πληροφοριών σε Ρώσους εισβολείς.
Η ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία του πατριαρχείου Μόσχας διαθέτει περισσότερες από 10.000 ενορίες σε όλη τη χώρα. Παρότι κήρυξε την ανεξαρτησία της από το Πατριαρχείο Μόσχας μετά την εισβολή και αποκήρυξε τον πόλεμο, η Εκκλησία παραμένει ύποπτη στα μάτια της ουκρανικής κυβέρνησης.
Διάγγελμα Ζελένσκι
Σε τηλεοπτικό διάγγελμά του την Πέμπτη, ο Ουκρανός πρόεδρος είπε ότι το νομοσχέδιο «θα καταστήσει αδύνατο σε θρησκευτικές οργανώσεις, που διατηρούν δεσμούς με κέντρα επιρροής στη Ρωσική Ομοσπονδία, να λειτουργούν στο ουκρανικό έδαφος. Θα εγγυηθούμε την πνευματική ανεξαρτησία και δεν θα επιτρέψουμε στη Ρωσία να χειραγωγεί τους Ουκρανούς και να υποσκάπτει εκ των έσω τη χώρα μας».
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος ανακήρυξε το 2014 το αυτοκέφαλο της ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Η κίνηση αυτή προκάλεσε την οργή της Μόσχας, η οποία διέκοψε κάθε σχέση με το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Η ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία με έδρα το Κίεβο υπήρξε υποτελής του Πατριαρχείου Μόσχας από το 1686, μετά την κατάκτηση της Ουκρανίας από τον ρωσικό στρατό. Η ουκρανική Εκκλησία αποπειράθηκε πολλές φορές να αποκτήσει την ανεξαρτησία της, κυρίως σε περιόδους πολιτικής αναταραχής, όπως κατά τη διάρκεια του ρωσικού εμφυλίου πολέμου το 1921, το 1942 καθ’ υπόδειξη των γερμανικών κατοχικών αρχών και το 1992.
