Σε εντατικές προσπάθειες είχε αποδυθεί χθες η κυβέρνηση του αριστερού προέδρου Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα για τη σύλληψη και την αυστηρή τιμωρία των στασιαστών, μία ημέρα μετά τη χειρότερη επίθεση που δέχθηκε η Δημοκρατία της Βραζιλίας στα 38 χρόνια που μεσολάβησαν από την πτώση της στρατιωτικής δικτατορίας.
Τα πρωτοφανή έκτροπα που προκάλεσαν οπαδοί του ακροδεξιού πρώην προέδρου Ζαΐρ Μπολσονάρο στην πρωτεύουσα Μπραζίλια με στόχο την ανατροπή του πρόσφατα εκλεγμένου Λούλα, παραλληλίστηκαν με την προ διετίας έφοδο οπαδών του Τραμπ στο Καπιτώλιο και έθεσαν πελώρια ερωτήματα για τη νομιμοφροσύνη των δυνάμεων ασφαλείας στον νέο πρόεδρο και τους δημοκρατικούς θεσμούς.
Εστίες έντασης παρέμεναν ενεργές και χθες στα μεγάλα αστικά κέντρα, καθώς οπαδοί του Μπολσονάρο που επιμένουν να αμφισβητούν την ήττα του στις εκλογές της 30ής Οκτωβρίου εξακολουθούσαν να βρίσκονται συγκεντρωμένοι έξω από μεγάλα στρατόπεδα, καλώντας τον στρατό να ανατρέψει τον Λούλα, ο οποίος ανέλαβε τα προεδρικά του καθήκοντα την 1η Ιανουαρίου.
Εκατοντάδες άνδρες ειδικών δυνάμεων της αστυνομίας, έφιπποι αστυνομικοί και στρατιώτες διέλυσαν την κατασκήνωση των ακροδεξιών έξω από το αρχηγείο των ενόπλων δυνάμεων στην Μπραζίλια.
Εχοντας επιστρέψει στο προεδρικό μέγαρο από το βράδυ της Κυριακής, ο ηγέτης της Βραζιλίας είχε χθες σύσκεψη με τον υπουργό Αμυνας και τη στρατιωτική ηγεσία για τη διαχείριση της κατάστασης. Με κοινή τους δήλωση, ο Λούλα, οι πρόεδροι της Βουλής και της Γερουσίας και η ανώτατη δικαστής Ρόζα Βέμπερ καταδίκασαν απερίφραστα τις «τρομοκρατικές πράξεις» της Κυριακής και προανήγγειλαν κοινή, αυστηρή απάντηση των τριών εξουσιών στους επίδοξους ανατροπείς.
Τα έκτροπα ξεκίνησαν λίγο μετά το μεσημέρι της Κυριακής, όταν πολλές εκατοντάδες εξαγριωμένοι οπαδοί του Μπολσονάρο εισέβαλαν στο προεδρικό μέγαρο, στο Ανώτατο Δικαστήριο και στο Κογκρέσο, βανδαλίζοντας τα σπουδαία μνημεία της βραζιλιάνικης αρχιτεκτονικής, που φέρουν την υπογραφή του Οσκαρ Νιμάγερ. Επί τέσσερις με πέντε ώρες έσπαγαν παράθυρα, αναποδογύριζαν έπιπλα, εκσφενδόνιζαν υπολογιστές και κατέστρεφαν έργα τέχνης, όπως έναν τεράστιο πίνακα του Ντι Καβαλκάντι, μεγάλης μορφής του βραζιλιάνικου μοντερνισμού.
Την απέλαση του Μπολσονάρο από τις ΗΠΑ ζητούν Δημοκρατικοί βουλευτές, τονίζοντας τις ομοιότητες με την επίθεση τραμπικών στο Καπιτώλιο.
Αίσθηση προκάλεσε η ευκολία με την οποία ο ακροδεξιός συρφετός υπερφαλάγγισε τις δυνάμεις ασφαλείας στο πιο νευραλγικό σημείο της βραζιλιάνικης πρωτεύουσας.
Σε κάποιες περιπτώσεις, αστυνομικοί χαμογελούσαν ενώ συνάδελφοί τους απαθανάτιζαν τα έκτροπα με τα κινητά τους. Εκείνη την ώρα, ο Λούλα επισκεπτόταν την Αραρακουάρα, στην πολιτεία του Σάο Πάολο, που είχε πληγεί σκληρά από πρόσφατες πλημμύρες. Γύρω στις 6 μ.μ., όταν πια η κατάσταση έχει αρχίσει να σταθεροποιείται στην Μπραζίλια, ο Λούλα κάνει τις πρώτες δηλώσεις του από την Αραρακουάρα, όπου καταγγέλλει τους «φασίστες βανδάλους» και την αδράνεια της στρατιωτικής αστυνομίας και επιρρίπτει ευθύνες στον κυβερνήτη της Μπραζίλια και παλιό σύμμαχο του Μπολσονάρο, Ιμπανέις Ρότσα: «Εχουμε να κάνουμε είτε με ανικανότητα είτε με κακή βούληση», υποστηρίζει, αναθέτοντας την ασφάλεια της πρωτεύουσας στον εκτελεστικό γραμματέα του υπουργείου Δικαιοσύνης Ρικάρντο Γκαρσία Καπέλι. Αργότερα, ανώτατος δικαστής απαλλάσσει για τρεις μήνες από τα καθήκοντά του τον Ρότσα.
Χθες, οι διωκτικές αρχές συγκέντρωναν βίντεο, δακτυλικά αποτυπώματα και άλλο αποδεικτικό υλικό για να συλλάβουν όσους συμμετείχαν στα έκτροπα, ενώ μέχρι χθες το βράδυ είχαν συλληφθεί περισσότερα από 1.200 άτομα. Παράλληλα, γίνονταν προσπάθειες να εντοπιστούν όσοι χρηματοδότησαν τη μεταφορά, μέσω πούλμαν, των ακροδεξιών στασιαστών στην πρωτεύουσα.
Ο Μπολσονάρο, ο οποίος έχει καταφύγει στο Ορλάντο της Φλόριντα ήδη δύο ημέρες πριν από την ορκωμοσία του Λούλα, αντέδρασε με καθυστέρηση πολλών ωρών, μέσω Twitter, στα επεισόδια, γράφοντας ότι «η ειρηνική διαδήλωση είναι μέρος της δημοκρατίας, όχι όμως και οι βανδαλισμοί ή η εισβολή σε δημόσια κτίρια». Στις ΗΠΑ, ο Δημοκρατικός βουλευτής Χοακίν Κάστρο και η συνάδελφός του Αλεξάντρια Οκάζιο Κορτέζ ζήτησαν να απελαθεί ο Μπολσονάρο από τις ΗΠΑ, συσχετίζοντας άμεσα τα έκτροπα στην Μπραζίλια με τα γεγονότα της 6ης Ιανουαρίου 2021 στο Καπιτώλιο. Χθες το βράδυ έγινε γνωστό ότι ο Μπολσονάρο εισήχθη σε νοσοκομείο της Φλόριντα, αντιμετωπίζοντας πόνους στην κοιλιακή χώρα.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν καταδίκασε με έντονο τρόπο τους επίδοξους πραξικοπηματίες και εξέφρασε την υποστήριξή του στον Λούλα, όπως έκαναν ο Εμανουέλ Μακρόν, ο Ολαφ Σολτς, ο Ρίσι Σούνακ, το Κρεμλίνο, η κινεζική ηγεσία και η μεγάλη πλειονότητα των διεθνών ηγετών. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ανακοίνωση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών.
REUTERS, A.P.
