Τι σχέση έχει η εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία με την τέχνη, τον αθλητισμό και τη εν γένει την εργασία;
Αυτό είναι το σημερινό κεντρικό ερώτημα της ενημερωτικής επιθεώρησης GZero που τίθεται και με αφορμή την παρέλευση σχεδόν ενός έτους από την 24η Φεβρουαρίου, ημέρα της εισβολής, ημέρα που άλλαξε κατά πολύ τη συνολική αρχιτεκτονική των διεθνών σχέσεων.
Εδώ και σχεδόν ένα χρόνο, σε εξέχοντες Ρώσους καλλιτέχνες και αθλητές έχει απαγορευτεί να ασκούν τα επαγγέλματά τους διεθνώς ως μέρος μιας παγκόσμιας απάντησης της Δύσης στην εισβολή Πούτιν.
Μέσα σε λίγες ημέρες από το ξέσπασμα του πολέμου, οι ρωσικές εθνικές αντιπροσωπείες αποκόπηκαν από εκδηλώσεις που εκτείνονται από το Παγκόσμιο Κύπελλο της FIFA και τους Ολυμπιακούς Αγώνες, μέχρι τον διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών.
Την ίδια στιγμή, εξέχοντες Ρώσοι καλλιτέχνες, όπως η σοπράνο της Metropolitan Opera Αννα Νετρέμπκο ή ο μαέστρος της Φιλαρμονικής του Βερολίνου Βαλερί Γκεργκίεφ έχασαν τη δουλειά τους αφού αρνήθηκαν να αποστασιοποιηθούν ρητά από τον Πούτιν. Τα μπαλέτα Μπολσόι δεν έλαβαν μέρος σε καλοκαιρινή παράσταση στη Βασιλική Όπερα του Λονδίνου.
Ακόμη και οι νεκροί δεν γλίτωσαν. Ο συνθέτης του Καρυοθραύστη Τσαϊκόφσκι βίωσε ένα cancel σε εκδήλωση στο Κάρντιφ, ενώ άλλοι Ρώσοι κορυφαίοι, συμπεριλαμβανομένων των Μάλεβιτς και Καντίνσκι, κόπηκαν από εκδηλώσεις στο Αμστερνταμ.
Με τον πόλεμο να μπαίνει στο δεύτερο έτος του, το GZero συνάντησε τη θρυλική σοπράνο Ρενέ Φλέμινγκ, η οποία μοιράστηκε τις σκέψεις της για τους Ρώσους καλλιτέχνες.
«Ολοι είμαστε στο πλευρό της Ουκρανίας», είπε, αλλά πρόσθεσε ότι εξακολουθεί να τρέφει αισθήματα συμπάθειας για τους Ρώσους καλλιτέχνες που έχουν χάσει ευκαιρίες.
«Αισθάνομαι συμπάθεια για πολλούς από αυτούς» σχολίασε, και συμπλήρωσε: «Εχουν οικογένειες πίσω στη χώρα τους. Νομίζω είναι λυπηρό για νέους Ρώσους καλλιτέχνες που έχουν βρεθεί στο στόχαστρο, που έτυχε να σπουδάζουν στις ΗΠΑ ή που ήδη παίζουν μουσική εκεί. Ελπίζουμε να συνεχίσουμε να τους στηρίζουμε και να διασφαλίσουμε ότι όλοι θα έχουν μια ευκαιρία».
Υπέρ ή κατά;
Πρέπει Ρώσοι καλλιτέχνες και αθλητές να συνεχίσουν να πληρώνουν τίμημα για τον πόλεμο του Πούτιν; Ενώ η απαγόρευση των επίσημων αντιπροσωπειών της ρωσικής κυβέρνησης μοιάζει αρκετά δίκαιη, ένα δύσκολο ερώτημα παραμένει το εάν και μεμονωμένοι Ρώσοι πολίτες πρέπει να θεωρηθούν υπεύθυνοι.
Υπάρχουν επιχειρήματα και για τις δύο πλευρές.
Το επιχείρημα υπέρ: Ναι, είναι ηθικό καθήκον να στεκόμαστε απέναντι σε καταστροφικούς και απρόκλητους πολέμους όπως αυτός, ακόμη περισσότερο όταν διεξάγονται από ανθρώπους που κυβερνούν στο όνομά μας. Αυτό ισχύει τόσο για έναν τραγουδιστή ή έναν σκέιτερ, όσο και για έναν υδραυλικό ή έναν προγραμματιστή. Οι άνθρωποι με μεγαλύτερη διείσδυση στο κοινό έχουν ακόμη μεγαλύτερη ηθική υποχρέωση να χρησιμοποιούν το βήμα που διαθέτουν για το καλό.
Κάπως έτσι το έθεσε ο εξέχων Ρωσογερμανός πιανίστας Ιγκόρ Λεβίτ σε ανάρτησή του στο Instagram στις αρχές του πολέμου: «Το να είσαι μουσικός, δεν σε απαλλάσσει από το να είσαι πολίτης, από την ανάληψη ευθυνών, από το να είσαι ενήλικος και ώριμος».
Το επιχείρημα κατά: Οχι, ο εξαναγκασμός των όσων κατέχουν ρωσικά διαβατήρια να λάβουν πολιτικές θέσεις ως προϋπόθεση απασχόλησης είναι ένας περίεργος αντιδημοκρατικός τρόπος για να δείξουμε υποστήριξη στην Ουκρανία. Τελικά, η Ρωσία έχει δημιουργήσει τις δικές της μαύρες λίστες αντιπολεμικών καλλιτεχνών – θέλουμε πραγματικά να κάνουμε το ίδιο; Οπως και να έχει, σε ένα καθεστώς όπως αυτό του Πούτιν, εξέχοντες αντιφρονούντες μπορούν να φυλακιστούν ή, χειρότερα, η ανοιχτή αντίθεση στον πόλεμο ή η κριτική στον Ρώσο πρόεδρο μπορεί να έχει υψηλό τίμημα όχι μόνο για τους ίδιους τους καλλιτέχνες και τους αθλητές, αλλά και για τις οικογένειές τους στη Ρωσία.
Δεν υπάρχει, όπως και να το κάνουμε, κάποια σταθερά. Το Wimbledon προχώρησε σε πλήρη απαγόρευση της συμμετοχής σε Ρώσους τενίστες. Το US και το Australian Open, εν τω μεταξύ, τους επέτρεψαν να παίξουν με «ουδέτερη σημαία».
Το Met στη Νέα Υόρκη διέκοψε τους δεσμούς της με την Αννα Νετρέμπκο, παρά την κίνησή της να καταδικάσει τον πόλεμο (ειπώθηκε ότι έπρεπε «να αποστασιοποιηθεί πραγματικά και εντελώς από τον Πούτιν σε μακρύ ορίζοντα» για να πάρει πίσω τη δουλειά της), αλλά εξακολουθεί να κάνει sold out παραστάσεις στη Βιέννη, το Μιλάνο και το Χονγκ Κονγκ.
Ο σούπερ σταρ του NHL Αλεξάντερ Οβέτσκιν, εν τω μεταξύ, συνεχίζει να κυνηγά το ρεκόρ όλων των εποχών στα γκολ με τους Washington Capitals, την ώρα που ως φωτογραφία στο προφίλ του στο Instagram έχει τον εαυτό του με τον Πούτιν.
Το δίλημμα παραμένει και η απάντηση, όπως σημειώνει η ανάλυση, δεν είναι εύκολη.
GZero
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr
