Τα αποτρόπαια γεγονότα που συνέβησαν πρόσφατα στην πρωτεύουσα του θεοκρατικού κράτους του Ιράν, αναδεικνύουν και πάλι την κολοσσιαία διαφορά που υπάρχει ως προς την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου που κατοχυρώνονται από τον δυτικό νομικό πολιτισμό, σε σχέση με τον «πολιτισμό» των μουσουλμανικών χωρών, ο οποίος προεχόντως αποπνέει και το υποχρεωτικώς πράττειν σύμφωνα με την θρησκεία τους (Σαρία), η οποία απορρίπτει τον όποιο ανθρωπισμό και απαξιώνει πλήρως την κοινωνική θέση της γυναίκας μουσουλμάνας, την οποία θεωρεί περίπου ως πράγμα (res). Έτσι, στις 16 Σεπτεμβρίου 2022 συνελήφθη στην Τεχεράνη και εκτελέστηκε αμέσως από την «Αστυνομία Ηθών»! η ιρανή Μαχσά Αμινί, μουσουλμάνα μόλις 22 ετών, με την κατηγορία ότι δεν φορούσε, όπως έπρεπε κατά τον σιιτικό μουσουλμανικό κανόνα, την μαντήλα της (Χιτζάμπ, Καθ. 20.9. και 25.9.2022).
Ευθύς αμέσως ακολούθησαν και άλλα παρόμοια γεγονότα: με αφορμή τον θάνατο της Αμινί, δεκάδες πολυπληθείς διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν σε ολόκληρη την χώρα εναντίον του καθεστώτος, με συνέπεια να έχουν σκοτωθεί από την αστυνομία τουλάχιστον 300 (Τ. Καραϊσκάκη, Καθ. 20. 11. 2022) και περισσότεροι από 1200 διαδηλωτές που μετείχαν να έχουν συλληφθεί και στη συνέχεια βιασθεί, άνδρες και γυναίκες (Καθ. 23.11.2022). Ο πρώτος δ’ εξ αυτών που καταδικάστηκε, απαγχονίστηκε, ως ένοχος για «πόλεμο κατά του Θεού» (Καθ. 9.12.2022). Παρά ταύτα, η ιρανική κυβέρνηση αυτοπροσδιορίζεται ως «δημοκρατία» και δηλώνει ότι η ελευθερία της έκφρασης είναι κατοχυρωμένη! (Μ. Κατσουνάκη, Καθ. 24.9.22, σελ. 1), ενώ πρόκειται για ένα θεοκρατικό καθεστώς που δεν διαφέρει από το απολυταρχικό καθεστώς που το ανέτρεψε το 1979. Συναφής είναι και η περίπτωση της εκ Σομαλίας μουσουλμάνας HirsiAli, η οποία εναντιώθηκε στον ισχύοντα κανόνα του γεννητικού ακρωτηριασμού των γυναικών, αδίκημα που τιμωρείται στο Ισλάμ με θάνατο, και γι’ αυτόν τον λόγο κατέφυγε στις ΗΠΑ (2003), είναι δε η (δεύτερη) σύζυγος του γνωστού βρετανού καθηγητή ιστορίας στο Χάρβαρντ Nial Ferguson που αφιέρωσε σ’ αυτήν και το πρόσφατο βιβλίο του «Civilization» 2011.
Τα περιστατικά λοιπόν αυτά, ενδεικτικώς αναφερόμενα, αποτελούν ακόμα μία τρανή απόδειξη ότι τα «δικαιώματα του ανθρώπου», που εφαρμόζονται στις δυτικές κοινωνίες και κατοχυρώνονται στην Οικουμ. Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, στην ΕΣΔΑ και σε άλλα Διεθνή κείμενα, δεν είναι διόλου «οικουμενικά» (όπως επιγραμματικά δέχονται κάποιοι), ακριβώς διότι δεν μπορούν να ισχύσουν για όλους, δηλαδή παγκοσμίως, άρα και για τους μουσουλμάνους, δοθέντος ότι απηχούν μόνον δυτικό πνευματικό πολιτισμό. Τέτοιον δε πολιτισμό δεν απηχεί ούτε και η θέση του Ερντογάν που απορρίπτει την ισότητα ανδρών και γυναικών, των οποίων αποστολή είναι, κατ’ αυτόν, η μητρότητα (Καθ., 25.11.2014, σελ. 9).
Ο δυτικός δε αυτός πολιτισμός έχει διαμορφωθεί και συνοψίζει τις αρχές του εβραιοχριστιανικού και ελληνορρωμαϊκού κεκτημένου με βάση το οποίο πορευόμαστε ανέκαθεν. Αντιθέτως, ο ″πολιτισμός″ ο οποίος εκφράζεται και τηρείται στις πολυάριθμες μουσουλμανικές κοινωνίες έχει έρεισμα την Σαρία και το Κοράνι, θρησκευτικά κείμενα που πρέπει να τηρούνται κατά γράμμα, στα οποία όμως είναι τελείως υποβαθμισμένη η θέση του ανθρώπου, αφού αυτά αδιαφορούν πλήρως για την όποια αξία του. Εξ αυτού του λόγου, ο γνωστός διανοούμενος και κριτικός G.Steinerυποστηρίζει: «Δεν αντιλαμβάνομαι το Ισλάμ ως πολιτισμό. Όταν έχεις στην άλλη άκρη του τραπεζιού έναν άνθρωπο για τον οποίο οι γυναίκες σημαίνουν κάτι λιγότερο απ’ το μισό του άντρα, πώς μπορείς να ξεκινήσεις διάλογο;» Εντεύθεν, κάθε ″πολιτισμός″ «κανονίζει», σε σχέση με τον άνθρωπο, ιδιαίτερα δικαιώματα και υποχρεώσεις. Όμως στο Ισλάμ τα σχετικά κείμενα απέχουν παρασάγγας από τα δυτικά δικαιώματα του ανθρώπου, τα οποία δεν είναι δυνατόν να θεωρηθεί ότι ισχύουν (ότι είναι «οικουμενικά» όπως έχει γραφτεί) και σε άλλες κοινωνίες που έχουν όμως δικό τους πολιτισμό, όπως είναι εδώ το Ισλάμ. Ρητώς δε, ενώπιον της 3ης Επιτροπής της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ (7.12.1984), ο εκπρόσωπος του Ιράν δήλωσε ότι η Οικουμ. Διακήρυξη του 1948 δεν μπορεί να εφαρμοστεί στους μουσουλμάνους, διότι δεν ανταποκρίνεται στο σύστημα αξιών που είναι αναγνωρισμένο στη χώρα αυτή (Π. Παραρά, Ανάλεκτα 2021, σελ. 415 επ.).Αν τα δυτικά δικαιώματα ήσαν οικουμενικά, τότε ο λόγος της παραπάνω δολοφονίας προφανώς θα αποτελούσε κακούργημα!
Κατ’ εξαίρεση, όμως, οι μουσουλμάνοι που διαβιούν, μόνιμα ή προσωρινά, σε δυτικές κοινωνίες απολαμβάνουν όλων των δικαιωμάτων που αντιστοιχούν στους γηγενείς, έχουν όμως υποχρέωση να εφαρμόζουν χωρίς εξαιρέσεις την έννομη τάξη της χώρας υποδοχής, χωρίς δυνατότητα επίκλησης του δικού τους θρησκευτικού δικαίου. Διατρέχουν όμως εκεί τον κίνδυνο από τους «τζιχαντιστές» που εκφράζουν τον ριζοσπαστικό ισλαμισμό (ο Σ. Ρούσντι ακόμα κρύβεται), αυτοί δε είναι, κατά πρώτον, που επέβαλαν, από τις αρχές του 1990, ως υποχρεωτική την ισλαμική μαντήλα π.χ. στη Γαλλία (voileislamique), έχοντας ως όραμα την σταδιακή ισλαμοποίηση της Δύσης.
Ενόψει όμως της νομολογίας του ΔΕΕ (υπόθ. SamiraAchbita, 14.3.2017 μείζ. συνθέσεως) που δέχθηκε ότι δεν συνιστά άμεση διάκριση η απαγόρευση, από ιδιωτική επιχείρηση, της ισλαμικής μαντήλας στον χώρο δουλειάς (ρεσεψιονίστ), είναι ορθότερη η θέση ότι δεν υπάρχει, τουλάχιστον στο ενωσιακό δίκαιο, κανόνας που να επιτρέπει ή να απαγορεύει την ισλαμική μαντήλα, αλλά είναι θέμα παραβίασης ή μη κάποιου ατομικού δικαιώματος, με εφαρμογή εδώ των αρχών της αναλογικότητας. Άρα στην Δύση δεν αναγνωρίζεται «δικαίωμα στη μαντήλα».
Άλλο είναι το ζήτημα ότι η δυτική νομική σκέψη θα ήθελε να επεκταθούν τα «δικαιώματα του ανθρώπου» (π.χ. η ΕΣΔΑ) και σε άλλες μουσουλμανικές κοινωνίες, αυτό όμως δεν είναι ποτέ δυνατόν να συμβεί, διότι ο ισλαμικός «πολιτισμός», που εδώ ενδιαφέρει, στηρίζεται αποκλειστικά στη θρησκεία που νομιμοποιεί τις παραπάνω δολοφονίες, ώστε βάσιμα πλέον γίνεται λόγος για «φονικές θρησκείες» (Barnavi). Επιβεβαιώνεται, λοιπόν, ότι δεν υπάρχουν οικουμενικά ανθρώπινα δικαιώματα.
Τα εκτεθέντα είναι ένας άλλος λόγος για τον οποίο οι δυτικές κοινωνίες, καίτοι καταβάλλονται κάποιες προσπάθειες, δεν μπορούν να χαρακτηρισθούν ως «περιεκτικές κοινωνίες» (sociétésinclusives), που θα δεχόντουσαν δηλαδή να ενταχθούν σ’ αυτές άτομα με τις όποιες ιδιαιτερότητές τους, αυτό όμως δεν συμβαίνει με τους μουσουλμάνους, οι οποίοι θέλουν ανυπερθέτως να διατηρήσουν την ιδιοπροσωπία τους. Άραγε θα επιτύχει στο Ιράν η «επανάσταση της μαντήλας»;
* Ο Πέτρος Ι. Παραράς είναι Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου και Επίτιμος Αντιπρόεδρος του ΣτΕ
