ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Πριν από ακριβώς ένα χρόνο η ιδέα να διαπραγματεύεται η Ε.Ε. συμβόλαια αγοράς πυρομαχικών θα ήταν αδιανόητη. Σήμερα, όχι μόνο αποτελεί βασικό θέμα στην ατζέντα, αλλά επιταχύνεται η διαδικασία μέσω της οποίας θα προχρηματοδοτεί την αγορά όπλων, μέσα από ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για να τα παραδώσει στην Ουκρανία. Στόχος είναι να ενισχυθεί παράλληλα και η ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία, η οποία πλέον θα παράγει όπλα και πυρομαχικά για να προμηθεύει το Κίεβο.
Στους διαδρόμους των Βρυξελλών επικρατεί, μάλιστα, το τελευταίο διάστημα αισιοδοξία ότι θα επιτευχθεί σύντομα συμφωνία. Οπως αναφέρουν άνθρωποι που μετέχουν στις εν λόγω διαπραγματεύσεις, έχει αυξηθεί ο αριθμός των «προθύμων» μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε. για κοινές συμβάσεις προμηθειών για τον εξορθολογισμό των αμυντικών παραγγελιών και την ενθάρρυνση των κατασκευαστών να επεκτείνουν την παραγωγή τους. Το θέμα αναμένεται να απασχολήσει την επικείμενη σύνοδο των υπουργών Αμυνας της Ε.Ε. στη Στοκχόλμη την επόμενη εβδομάδα, με στόχο να υπάρξει μια επί της αρχής συμφωνία, ώστε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 23-24 Μαρτίου να γίνει τυπικά η έγκρισή της.
Η εξασφάλιση επαρκών αποθεμάτων πυρομαχικών για την Ουκρανία έχει γίνει μεγάλο ζήτημα τις τελευταίες εβδομάδες, καθώς ανώτεροι αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένου και του γ.γ. του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, έχουν προειδοποιήσει ότι η αμυντική βιομηχανία της Ευρώπης είναι «υπό πίεση» και προσπαθεί να ανταποκριθεί στη ζήτηση. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Ρωσία εκτοξεύει περισσότερες από 20.000 οβίδες πυροβολικού κάθε μέρα, δηλαδή όσες κατασκευάζουν τα ευρωπαϊκά εργοστάσια σε έναν μήνα. Η Ουκρανία εκτοξεύει περίπου το ένα τέταρτο.
Και επειδή οι συμφωνίες στην Ε.Ε. –ακόμη και εκείνες που έχουν την αποδοχή της πλειονότητας των κρατών-μελών– αργούν στην εφαρμογή τους, βασικό ερώτημα είναι το πώς θα επιτευχθεί επιτάχυνση της διαδικασίας παράδοσης όπλων και πυρομαχικών τους επόμενους μήνες, οπότε αναμένεται να ενταθούν οι πολεμικές επιχειρήσεις στην Ουκρανία. Μια ενδιαφέρουσα πρόταση αφορά την παράδοση πυρομαχικών από εθνικά αποθέματα των κρατών-μελών. Ηδη, άλλωστε, κάποια κράτη-μέλη της Ε.Ε. έχουν παραδώσει στο Κίεβο το 40% των αποθεμάτων τους. Το σχέδιο περιλαμβάνει επιτάχυνση της διαδικασίας (fast track) με 9 κράτη- μέλη, που παράγουν πυρομαχικά και όπλα που χρειάζεται σήμερα η Ουκρανία, καθώς και τη συμμετοχή μη κρατών-μελών, όπως η Νορβηγία. Αυτό που απαιτείται είναι μια συμφωνία, όπου αρχικά μπορούν να μετάσχουν τουλάχιστον 3 κράτη-μέλη, κάτι που ευρωπαϊκές πηγές επιβεβαιώνουν ότι ισχύει. Αυτή η συμφωνία παράδοσης αποθεμάτων επί της ουσίας θα δώσει τον απαραίτητο χρόνο στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία να προχωρήσει στην παραγωγή πυρομαχικών και όπλων. «Χρειαζόμαστε κίνητρα για να κινητοποιηθεί η αμυντική βιομηχανία», αναφέρουν αρμόδιες πηγές, τονίζοντας ότι «η πραγματικότητα έχει ξεπεράσει τα σημερινά συστήματα». Δεδομένου ότι οι ισχύουσες συνθήκες της Ε.Ε. απαγορεύουν τη χρήση κεφαλαίων του μπλοκ για στρατιωτικούς σκοπούς, η «λύση» έρχεται μέσω του αποκαλούμενου ταμείου της Ευρωπαϊκής Διευκόλυνσης Ειρήνης της Ε.Ε., το οποίο έχει ήδη χρησιμοποιηθεί για την αποζημίωση των κρατών-μελών για όπλα που προμήθευσαν στο Κίεβο. Πιθανό ποσό εκκίνησης το 1 δισ. ευρώ, που βέβαια υπολείπεται αρκετά της πρότασης της Εσθονίας (μέσω του non paper της).
Υπάρχει επείγουσα ανάγκη να δοθεί κίνητρο στην αμυντική βιομηχανία να επεκτείνει την παραγωγή της και αυτό σημαίνει ότι απαιτούνται χρήματα εκ των προτέρων και όχι αναδρομικά. Η Ε.Ε. θα αναζητήσει τη συνδρομή του Καναδά αλλά και της Νορβηγίας, σχολιάζουν αρμόδιες πηγές.
Από την έναρξη του πολέμου, η Ε.Ε. έχει συνολικά ενισχύσει την Ουκρανία και τον ουκρανικό λαό με 67 δισ. ευρώ. Το ποσό μπορεί να φαντάζει δυσθεώρητο, όμως κανείς δεν ξεχνάει τον λόγο που συμβαίνει αυτό. «Ενδεχομένως το ποσό να είναι σταγόνα στον ωκεανό, αν αναλογιστεί κανείς τη μάχη που δίνει σήμερα η Ουκρανία και που αφορά όλους μας», αναφέρουν ευρωπαϊκές πηγές.
