Η οργάνωση Lighthouse υπόσχεται πως με τις υπηρεσίες life coaching που προσφέρει βοηθά τους ανθρώπους να υλοποιήσουν τα όνειρά τους.
Όμως, μετά από 18μηνη έρευνα, το BBC αναφέρει πως οι ιθύνοντες παρεμβαίνουν και ελέγχουν τις ζωές των μελών τους, τους αποξενώνουν από αγαπημένα τους πρόσωπα, τους χρεώνουν υπέρογκα ποσά και παρενοχλούν εκείνους που, φεύγοντας, επικρίνουν τις πρακτικές της.
Το BBC μίλησε με δεκάδες πρώην μέλη της οργάνωσης. Ο Τζεφ Τζόουνς ήταν μέλος της Lighthouse μόλις μερικούς μήνες, όταν η σύντροφός του, η Ντον, παρατήρησε πως ο Τζεφ είχε αλλάξει. Ο Τζόουνς αναζητούσε καθοδήγηση για τη ζωή του, σχεδίαζε μία αποστολή στον Νότιο Πόλο και θεωρούσε πως ένας «μέντορας» θα μπορούσε να τον βοηθήσει να γίνει πιο πειθαρχημένος.
Σύντομα ο Τζεφ περνούσε σχεδόν όλη την ημέρα του σε κρυφά τηλεφωνήματα, άρχισε να αποφεύγει τους φίλους και την οικογένειά του και πούλησε το σπίτι του για να προσφέρει περισσότερα χρήματα στην Lighthouse.
Μια ημέρα, η Ντον κατάφερε να ακούσει «την άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής», σε μία από τις κλήσεις για «έμπνευση και παρακίνηση». Όμως η συζήτηση δεν αφορούσε τη αποστολή στον Νότιο Πόλο, αλλά την ίδια τη Ντον. Κάποιος από την Lighthouse ζητούσε από τον Τζεφ να διαλέξει ανάμεσα στην οργάνωση και την οικογένειά του.
«Σέκτα»
Τον Νοέμβριο του 2021 η Ντον ήρθε σε επαφή με το BBC, έχοντας πρώτα επικοινωνήσει με ιδιωτικούς ερευνητές. Ήταν νευρική. Η Lighthouse δεν είναι μία συνηθισμένη οργάνωση υπηρεσιών life coaching. «Είναι μία σέκτα», είπε.
Η «βιομηχανία» του life coaching γνωρίζει άνθιση στο Ηνωμένο Βασίλειο και εκτιμάται πως περίπου 80.000 με 100.000 άτομα εργάζονται στον χώρο.
Σε αντίθεση με αρκετούς θεραπευτές και συμβούλους, που έχουν εκπαιδευτεί για να βοηθούν με τη διαχείριση δύσκολων ή και τραυματικών γεγονότων, οι “coaches” διατείνονται πως εστιάζουν περισσότερο στο μέλλον των πελατών τους. Θεωρητικά, προσπαθούν να βοηθήσουν τους πελάτες τους να συνειδητοποιήσουν τι θέλουν να καταφέρουν στη ζωή τους και πώς να το πετύχουν.
Η οργάνωση Lighthouse με έδρα τα Μίντλαντς της Αγγλίας έχει εισπράξει εκατοντάδες χιλιάδες λίρες Αγγλίας από μέλη της, και ισχυρίζεται πως έχει βοηθήσει χιλιάδες ανθρώπους.
Ιδρύθηκε το 2012 από τον επιχειρηματία Πολ Βο, και διαφημιζόταν ως «κάτι διαφορετικό» από τις περισσότερες ομάδες life coaching. Ο Βο είχε μεγαλώσει στη Νότια Αφρική και υποστήριζε πως είχε καταφέρει να γίνει πολυεκατομμυριούχος σε ηλικία 35 ετών, ισχυριζόμενος πως είχε συλλάβει μία «επαναστατική προσέγγιση» για την βελτίωση της πνευματικής ευρωστίας των ανθρώπων.
Ο Τζεφ έμαθε για την οργάνωση μέσω μιας διαδικτυακής λέσχης βιβλίων, την οποία διαχειριζόταν ένα μέλος της Lighthouse, ο Τζάι Σιν. «Ήταν καταπληκτικά στην αρχή» λέει ο ίδιος. Σύντομα κλήθηκε να καταβάλλει 10.000 λίρες Αγγλίας για το ετήσιο πρόγραμμα βελτίωσης της πειθαρχίας του. «Ήμουν κινητοποιημένος. Είχα εμπνευστεί», προσθέτει.
Μετά από μερικούς μήνες, ο Τζάι είπε στον Τζεφ πως είχε την ευκαιρία να έχει πιο ενεργό συμμετοχή στη Lighthouse, ακόμα και να γίνει μέντορας. Ο Τζεφ ήταν κατενθουσιασμένος παρότι του κόστισε επιπλέον 25.000 λίρες.
Τα χρήματα ήταν πολλά, αλλά ο Τζάι του εκμυστηρεύθηκε πως σύντομα η τιμή θα αυξανόταν και δεν θα έπρεπε να καθυστερήσει. Επιπλέον, του είπε πως σύντομα θα έβγαζε πολύ περισσότερα χρήματα από τις νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες που θα προέκυπταν στο μέλλον, χάρη στο εντατικό coaching.
Του υποσχέθηκε ότι θα λάμβανε καθοδήγηση από τον ιδρυτή της οργάνωσης, τον Βο, ο οποίος «είχε στις επαφές του ανθρώπους όπως ο Μπιλ Γκέιτς και ο Γουόρεν Μπάφετ».
Η θεωρία των «επιπέδων»
Μία από τις πιο κεντρικές ιδέες στην Lighthouse είναι η θεωρία των επιπέδων. Ο Βο υποστηρίζει πως κάθε άνθρωπος εμπίπτει σε ένα από τα τέσσερα, κατά τον ίδιο, επίπεδα πνευματικής ανάπτυξης. Το πρώτο επίπεδο είναι μια «χαώδης, παιδική» κατάσταση ενώ το τέταρτο επίπεδο είναι «ένας συνειδητός άνθρωπος που ζει στο παρόν, ελεύθερος από περιορισμούς και φόβους».
Οι εβδομάδες που έγιναν χρόνια
Στον Τζεφ είπαν πως χρειαζόταν μερικές εβδομάδες προσπάθειας για να φτάσει στο τέταρτο επίπεδο. Αλλά οι εβδομάδες έγιναν μήνες και οι μήνες έγιναν χρόνια.
Έως και πέρυσι, «μόνο ένα άτομο στη Lighthouse ήταν στο επίπεδο 4, ο Πολ Βο αυτοπροσώπως», γράφει το BBC. «Όλοι οι υπόλοιποι ήταν κολλημένοι στο πρώτο επίπεδο και η βασική αιτία για αυτό, σύμφωνα με τον ιδρυτή της οργάνωσης, ήταν οι αρνητικές επιρροές γύρω από τους πελάτες του». Έκτοτε, ο Βο έχει ισχυριστεί πως κάποια παλιά μέλη της Lighthouse κατάφεραν να φτάσουν στο τέταρτο επίπεδο, αφού πέρασαν περισσότερο από μία δεκαετία στην οργάνωση.
Πρώην μέλη καταγγέλλουν πως η Lighthouse τους πίεζε ακόμα και να δανείζονται χρήματα για να πληρώνουν τις συνεδρίες. Για να αφιερωθεί πλήρως στην οργάνωση ο Τζεφ παραιτήθηκε από τη δουλειά του και πούλησε το σπίτι του, δίνοντας περίπου 131.000 λίρες στην Lighthouse. Όσοι μίλησαν στο BBC, είπαν πως ποτέ δεν είδαν τις «επενδύσεις» τους να αποδίδουν οικονομικά.
Μετά από δύο χρόνια, η αμφιβολία άρχισε να στοιχειώνει τον Τζεφ. Αλλά γνώριζε ότι η οργάνωση ήταν ανελέητη με όσους αποχωρούσαν.
Αμφισβήτηση, αποχώρηση, εκδίκηση
Όταν ο Τζεφ ανακοίνωσε πως σκόπευε να παραιτηθεί, ο Πολ Βο τον «βομβάρδισε» με μηνύματα, κάποια από αυτά φιλικά, κάποια επιθετικά, προσπαθώντας να τον πείσει να παραμείνει.
Η Lighthouse τον προειδοποίησε πως θα περνούσαν τουλάχιστον δύο χρόνια πριν την οποιαδήποτε επιστροφή χρημάτων, υπογραμμίζοντας πως κάθε απόπειρα αντιπαράθεσης θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την επένδυσή του.
Όταν ο Τζεφ απαίτησε την επιστροφή χρημάτων η οργάνωση απάντησε με νόημα πως θα «εντείνει» τις έρευνες για τον Τζεφ και τη φίλη του, τη Ντον.
Τελικά η Lighthouse επικοινώνησε με τους εργοδότες της Ντον και ισχυρίστηκε ότι ήταν μία επικίνδυνη γυναίκα που τραμπούκιζε κόσμο μέσω διαδικτύου.
«Η επίθεση σε επικριτές φαίνεται να είναι μέρος του τρόπου λειτουργίας της ομάδας. Όταν εκθέσαμε τους ισχυρισμούς μας στον Πολ Βο και την Lighthouse, η ομάδα ισχυρίστηκε ότι οι κανόνες προστασίας δεδομένων τους εμπόδιζαν να απαντήσουν με τον σωστό τρόπο» σημειώνει το βρετανικό μέσο. Στη συνέχεια η Lighthouse κατηγόρησε το BBC πως ήταν μέλος μιας καμπάνιας λασπολογίας και στοχοποίησε διαδικτυακά τους ανθρώπους που υποπτευόταν πως είχαν επικοινωνήσει με το BBC.
Εφτά λογαριασμοί στο Twitter που σχετίζονταν με την οργάνωση έκλεισαν για γλώσσα μίσους, σχεδόν αμέσως μετά την πρώτη επικοινωνία του BBC με τον ιδρυτή της οργάνωσης. Μία από τις σελίδες που έκλεισαν είχε την επωνυμία «Γονείς εναντίον τρολ».
«Αφήστε την οικογένειά σας»
Η Lighthouse «διδάσκει» πως ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια προς την ανέλιξη στα υποτιθέμενα τέσσερα επίπεδα πνευματικότητας, είναι συχνά η οικογένεια και οι φίλοι. «Όλες οι οικογένειες αντιμετωπίζουν δυσκολίες και η Lighthouse τις εντόπιζε», λέει ο Τζεφ. Θα τις βρίσκανε στο ημερολόγιο των μελών, ή θα τις αλίευαν στις κατ’ ιδίαν συνεδρίες συμβουλευτικής.
«Οι οικογένειες είναι ναρκισσιστικές και ελεγκτικές» έλεγαν από την οργάνωση στον Τζεφ. «Και η δική του επίσης. Δεν αφήνουν τους αγαπημένους τους να φύγουν και σαμποτάρουν», του έλεγαν. «Ήταν επικίνδυνες».
Η ιστορία της Έριν
Η Εριν έγινε premium μέλος της Lighthouse (καταβάλλοντας αντίστοιχα ποσά), περίπου την ίδια εποχή με τον Τζεφ. Είχε πάρει διαζύγιο και ήλπιζε να ξεκινήσει μια νέα καριέρα. Το πραγματικό της όνομα δεν αποκαλύπτεται για να προστατευθεί η ιδιωτικότητά της.
Η Εριν αποκάλυψε στον μέντορά της πως όταν ήταν 13 ετών, είχε κακοποιηθεί σεξουαλικά από ένα άτομο γνωστό στην οικογένειά της. Η Lighthouse την πίεσε να κινηθεί νομικά εναντίον των γονιών της και να «τους κάνει να πληρώσουν, επειδή δεν την είχαν φροντίσει καλύτερα». Η Εριν εκτιμά πως η πρόταση αυτή αποσκοπούσε στην εκταμίευση περισσότερων χρημάτων, τα οποία στη συνέχεια θα μπορούσε να δώσει στην οργάνωση.
Η Εριν απέκτησε πιστωτική κάρτα καθ’ υπόδειξη του Τζάι. Όταν ρώτησε τους υπεύθυνους που κατευθύνονταν τα χρήματα της, την χαρακτήρισαν «κυνική, παλιομάγισσα». Και ο Βο την απείλησε, υπενθυμίζοντάς της πως είχαν καταγράψει τις αποκαλύψεις της για την κακοποίηση που είχε υποστεί στην παιδική της ηλικία. «Άρχισα να νιώθω όλο και χειρότερα», λέει η Εριν. «Άρχισα να κάνω εμετό». Όταν τελικά έφυγε, ο Βο έκανε πράξη τις απειλές τους και την κατονόμασε σε βίντεο στο Youtube.
Διαφορετικά μέλη, ίδιο μοτίβο
Το BBC μίλησε με περίπου 20 άτομα που έχουν εγκαταλείψει την Lighthouse. Προκύπτει το ίδιο μοτίβο: άτομα εντάσσονται σε μια ομάδα καθοδήγησης, συνήθως αναζητώντας μια αλλαγή στην καριέρα τους ή μια νέα κατεύθυνση. Στην αρχή όλα φαίνονται καλά, και οι ευτυχείς πελάτες επενδύουν περισσότερα χρήματα.
Αλλά πριν περάσει πολύς καιρός, οι συνεδρίες καταλήγουν σε μία ατελείωτη ενδοσκόπηση σχετικά με το προβληματικό υπόβαθρο και τις οικογένειες τους. Οι «μέντορες» τους συμβουλεύουν να τις θεωρούν τοξικές επιρροές που πρέπει να αποφεύγουν. Έτσι αποξενώνονται.
Πριν ενταχθεί στην Lighthouse, ο 30χρονος Άντονι Τσερτς πάλευε με άγχος και κατάθλιψη, υπέστη νευρικό κλονισμό και αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει. Οι πρώτες συνεδρίες καθοδήγησης με τον Τζάι Σιν του φάνηκε πως τον βοηθούσαν και τελικά πλήρωσε 5.000 λίρες – τις μισές από τις αποταμιεύσεις του – για περισσότερη καθοδήγηση.
Μετά από λίγο καιρό, ο Τζάι ενθάρρυνε τον Άντονι να αρχίσει να μειώνει τη φαρμακευτική του αγωγή, καθοδηγώντας τον ακόμη και για το τι να πει στους γιατρούς του, ώστε να τους πείσει ότι η ψυχική του υγεία είχε βελτιωθεί.
Όταν ο Αντονι άρχισε να αμφισβητεί την καθοδήγηση, ο Τζάι τον κατηγόρησε πως ήταν «παρανοϊκός» και απέδωσε τη συμπεριφορά του στο σύνδρομο στέρησης που του προκάλεσε η αποχή από τα φάρμακά του. Όταν τελικά ο Αντονι αποχώρησε από την οργάνωση και έστειλε σε άλλα μέλη πληροφορίες για σέκτες, ο Τζάι απείλησε να ειδοποιήσει την αστυνομία.
Όταν η Τζο, μία 50χρονη δασκάλα, έγραψε για την εμπειρία της στην οργάνωση σε ένα διαδικτυακό φόρουμ, ένα υψηλόβαθμο στέλεχος της Lighthouse τηλεφώνησε στο σχολείο που εργαζόταν και ισχυρίστηκε πως η Τζο ήταν επικίνδυνη για τα παιδιά.
Όσοι έγιναν μέλη, άκουγαν ελαφρώς διαφορετικές ιστορίες για το πού επενδύονταν τα χρήματά τους. Αλλά σε όλους είπαν ότι η «επένδυσή» τους εξασφάλιζε πρωτοποριακή καθοδήγηση από την Lighthouse, η οποία θα μεταμόρφωνε τις ζωές τους.
Συχνά, τους υπόσχονταν ότι θα κέρδιζαν γρήγορα τα χρήματά τους πίσω, μέσω ευκαιριών δικτύωσης, νέων επιχειρηματικών ιδεών ή με το να γίνουν οι ίδιοι μέντορες. Ισχυρίζονταν επίσης χρηματοδοτούσαν φιλανθρωπικό έργο στην Αφρική.
Περίπου 40 άνθρωποι που έχουν αποχωρήσει από τη Lighthouse, οικείοι τους και άτομα κοντά στον ιδρυτή της οργάνωσης μίλησαν στο BBC. «Πολλοί άλλοι ήταν πολύ φοβισμένοι για να μιλήσουν».
Πηγή: BBC
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr
